The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования - эндемичное растение Западного Тянь-Шаня Eranthis longistipitata Regel.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - Батыс Тянь-Шань эндемикалық зауыты Eranthis longistipitata Regel.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является сохранение биоразнообразия и исследование биологически активных соединений эндемичного лекарственного растения Западного Тянь-Шаня Eranthis longistipitata.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты - Батыс Тянь-Шань эндемикалық дәрілік өсімдігі Eranthis Longistipitataның биоәртүрлігін сақтау және биоактивті қосылыстарын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : В данном проекте будут применяться ботанические, геоботанические, биологические, биохимические, а также физико-химические методы исследований. Геоботанические полевые исследования будут проводиться согласно общепринятым ботаническим методам. Исследование макро- и микроэлементного состава Eranthis longistipitata будет осуществляться с помощью оптико-эмиссионной спектрометрии. Исследование биологически активных соединений будет осуществлено с помощью жидкостной хроматографии, сопряженной с масс-спектрометрией высокого разрешения (LC-HRMS). Исследование антирадикальной активности экстракта Eranthis longistipitata будет определено с помощью метода DPPH.

Методы исследования (на казахском) : Бұл жобада ботаникалық, геоботаникалық, биологиялық, биохимиялық, сондай-ақ зерттеудің физика-химиялық әдістері қолданылатын болады. Геоботаникалық далалық зерттеулер жалпы қабылданған ботаникалық әдістерге сәйкес жүргізіледі. Eranthis longistipitata макро - және микроэлементтік құрамын зерттеу оптикалық-эмиссиялық спектрометрия арқылы жүзеге асырылады. Биологиялық белсенді қосылыстарды зерттеу жоғары ажыратымдылықтағы масс-спектрометриямен (LC-HRMS) байланысқан сұйық хроматография арқылы жүзеге асырылады. Eranthis longistipitata сығындысының радикалға қарсы белсенділігін зерттеу DPPH әдісімен анықталады.

Obtained results and novelty (in Russian) : В зарубежных источниках в очень малом количестве представлена информация о ботанических и фитохимических исследованиях Eranthis longistipitata, поскольку данный вид является эндемичным. Вместе с тем, исследования касательно микроклонального размножения с целью увеличения количества популяций, а также наличия различных биологически активных свойств Eranthis longistipitata представляют большой интерес для научного сообщества по всему миру. В рамках реализации данного проекта, впервые проведены опыты по микроклональному и семенному размножению Eranthis longistipitata, исследованы различные биохимические свойства данного растения, которые характеризуют его как ценное лекарственное растительное сырье.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шетелдік дереккөздерде Eranthis longistipitata ботаникалық және фитохимиялық зерттеулері туралы ақпарат өте аз мөлшерде ұсынылған, өйткені бұл түр эндемикалық болып табылады. Сонымен қатар, популяциялардың санын көбейту, сондай-ақ Eranthis longistipitata әртүрлі биологиялық белсенді қасиеттерінің болуы үшін микроклоналды көбеюге қатысты зерттеулер бүкіл әлемдегі ғылыми қауымдастық үшін үлкен қызығушылық тудырады. Осы жобаны іске асыру шеңберінде алғаш рет Eranthis longistipitata микроклоналды және тұқымдық көбеюі бойынша тәжірибелер жүргізілді, осы өсімдіктің құнды дәрілік өсімдік шикізаты ретінде сипаттайтын әртүрлі биохимиялық қасиеттері зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В рамках данного проекта впервые проведено картирование местности - естественного ареала произрастания Eranthis longistipitata на территории Казахстанского Западного Тянь-Шаня. Произведен подсчет популяций, а также установлены GPS координаты.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Осы жоба шеңберінде алғаш рет қазақстандық Батыс Тянь-Шань аумағында Eranthis longistipitata өсуінің табиғи ареалы-жер бедерін картаға түсіру жүргізілді.Популяциялар саналды, сонымен қатар GPS координаттары орнатылды.

Level of implementation (in Russian) : Гербарий и прошедшие полный цикл вегетации клубни Eranthis longistipitata (в состоянии покоя) переданы в РГП "Алтайский ботанический сад" для пополнения репозитария, а также криоконсервации клубней Eranthis longistipitata. Прошедшие за отчетный период исследования демонстрируют отсутствие токсических элементов в Eranthis longistipitata, а также проявляемую высокую противовоспалительную и антиоксидантную активность, за счет содержания большого количества ценных флавоноидов и других вторичных метаболитов в его составе.

Level of implementation (in Kazakh) : Гербарий және вегетациялық кезеңнің толық циклінен өткен Eranthis longistipitata түйнектері (тыныштықта) репозиторийді толықтыру, сондай-ақ Eranthis longistipitata түйнектерін криоконсервациялау үшін "Алтай ботаникалық бағы" ШЖҚ РМК-ға берілді. Есепті кезеңде жүргізілген зерттеулер Eranthis longistipitata-да улы элементтердің жоқтығын, сондай-ақ оның құрамындағы көптеген құнды флавоноидтар мен басқа да қайталама метаболиттердің болуына байланысты жоғары қабынуға қарсы және антиоксиданттық белсенділікті көрсетеді.

Efficiency (in Russian) : Впервые произведено картирование точек произрастания исчезающего эндемичного лекарственного растения Западного Тянь-Шаня Eranthis longistipitata. Картирование местности проводилось на территории Аксу-Джабаглинского государственного природного заповедника. Проведенные исследования свидетельствуют о высоком потенциале использования Eranthis longistipitata в качестве потенциального противоопухолевого, антибактериального и антиоксидантного агента.

Efficiency (in Kazakh) : Батыс Тянь-Шаньның жойылып кету қаупі төнген эндемикалық дәрілік өсімдігі Eranthis longistipitata өсу нүктелерінің картасы алғаш рет жасалды. Жергілікті жерді картаға түсіру Ақсу-Жабағылы мемлекеттік табиғи қорығының аумағында жүргізілді. Жүргізілген зерттеулер Eranthis longistipitata-ны ісікке қарсы, бактерияға қарсы және антиоксидантты агент ретінде қолданудың жоғары әлеуетін көрсетеді.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями являются фармацевтические предприятия, нацеленные на использование хозяйственно-ценных и редких видов лекарственных растений. Потребителями полученных результатов являются коммерческие предприятия, реализующие лекарственное сырье фармацевтическим предприятиям и научно-производственные организации.

Field of application (in Kazakh) : Мақсатты тұтынушылар дәрілік өсімдіктердің экономикалық құнды және сирек түрлерін пайдалануға бағытталған фармацевтикалық кәсіпорындар болып табылады. Алынған нәтижелердің тұтынушылары дәрілік шикізатты фармацевтикалық кәсіпорындарға және ғылыми-өндірістік ұйымдарға сататын коммерциялық кәсіпорындар болып табылады.