The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований проекта являются: аквакультура, корма, кормовые добавки, пробиотики, синбиотики, природные минералы, цеолит, вемикулит

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жобаның зерттеу нысандары: аквакультура, жем, жем қоспалары, пробиотиктер, синбиотиктер, табиғи минералдар, цеолит, вермикулит

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии и обоснование безопасности синбиотиков для аквакультуры на основе казахстанских минералов (цеолит, вермикулит) и пробиотического штамма (E. coli 39-SN). Получение инновационных форм препаратов нового поколения для аквакультуры на основе пробиотических штаммов, сорбированных и иммобилизованных на частицах твердого субстрата из природных минералов повышают безопасность и качество продуктов рыбоводства и снижают импортозависимость страны по кормам для аквакультуры.

Aim of work (in Kazakh) : Бақыршық кен орнының белсенді шунгиттері (ББШ) негізінде азықтық қоспаларды әзірлеу мен фармакотоксикологиясы және оларды пайдалану кезінде құс шаруашылығы өнімдерін ветсанитариялық бағалау. Жобаның перспективасы Қазақстанның жергілікті минералдық шикізаты болып табылатын ББШ негізінде әзірленген жаңа пребиотикалық қоспалар құс шаруашылығы өнімдерінің қауіпсіздігі мен сапасын арттыруға және азық-түлік өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.

Методы исследования (на русском) : Для изучения пробиотических штаммов и микробиома кишечника здоровой рыбы и рыбы с признаками инфекционных болезней используются классические бактериологические и молекулярно-генетические методы (идентификация штаммов методом секвенирования 16S rRNA гена по Сенгеру). Для кормовых добавок на основе природных минералов (цеолит, вермикулит) используются физико-механические, химические и технологические методы исследования. Определение крупности помола по ГОСТ 134496.8-72. Определение содержания металломагнитной примеси по ГОСТ 13496.9.-96.

Методы исследования (на казахском) : Жұқпалы ауру белгілері бар сау балық пен балықтардың пробиотикалық штамдарын және ішек микробиомасын зерттеу үшін классикалық бактериологиялық және молекулалық-генетикалық әдістер қолданылады (16S рРНҚ генінің Сэнгер секвенирлеуімен штаммдарды анықтау). Табиғи минералдар (цеолит, вермикулит) негізіндегі жемдік қоспалар үшін физикалық, механикалық, химиялық және технологиялық зерттеу әдістері қолданылады. МЕМСТ 134496.8-72 бойынша ұнтақтау мөлшерін анықтау. Металломагниттік қоспалардың құрамын МЕМСТ 13496.9.-96 бойынша анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены промежуточные результаты по исследованию токсикологического влияния различных доз цеолитов, вермикулитов на организм лабораторных животных и тест-организмов аквакультур. Изучены морфологические, культуральные, физиолого-биохимические и пробиотические свойства штамма E. coli 39-SN. Проведена селекция штамма E. coli 39-SN по популяции S-форм колоний, обладающих характерными морфологическими (грамотрицательные палочки, подвижны, спор и капсул не образуют, макроморфологические свойства на средах характеризуются образованием выпуклых круглых полупрозрачных колоний бело-серого (МПА, TSA) и красного цвета с металлическим блеском (среда Эндо)), физиологобиохимическими (лактозоположительны, образуют индол, дают положительную реакцию с метиловым красным, отрицательную реакцию Фогес-Проскауэра, не утилизируют цитрат, не вызывают гемолиз) и антигенными (0-группа 111, адгезины F 41 и К 99) свойствами .Изучены антагонистические свойства по отношению к штаммам Escherichia coli, Salmonella typhimurium, Salmonella dublin, Salmonella enteritidis, Proteus vulgaris, Staphylococcus aureus. Для изучения микробиома кишечника здоровой рыбы и рыбы с признаками инфекции желудочно-кишечного тракта получены 58 проб биоматериала, выделено 39 культур, проводится идентификация выделенных культур методом секвенирования 16S rRNA гена по Сенгеру.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зертханалық жануарларға және акваөсінділер тест-организміне вермикулит, цеолиттің әртүрлі мөлшерінің токсикологиялық әсері бойынша зерттеу жұмыстарының аралық нәтижелері алынды. E. coli 39-SN штамының морфологиялық, өсінділік, физиологиялық, биохимиялық және пробиотикалық қасиеттері зерттелді. E. coli 39-SN штаммын сұрыптауда морфологиялық (грамтеріс таяқшалар, қозғалғыш, споралар немесе капсула түзбейді, орталарда макроморфологиялық қасиеттері дөңес түзілуімен сипатталады) S-тәрізді шоғырлар түзеді, жүргізілді. Дөңгелек мөлдір ақ-сұр шоғырлар (ЕПА, TSA) және металл түстес жылтыры бар қызыл түсті (Эндо ортасы), физиологиялық және биохимиялық (лактоза оң, индол түзеді, метил қызылымен оң реакция береді, теріс Фогес-Проскауэр реакциясы, цитратты пайдаланады, гемолизді тудырмайды) және антигендік (0-топ 111, адгезиндер F 41 және K 99) қасиеттері бар Escherichia coli, Salmonella typhimurium, Salmonella dublin, Salmonella enteritidis, Proteus vulgaris, Staphylococcus aureus штамдарына антагонистік қасиеттері зерттелінді. Ішек инфекциясы байқалған балық пен дені сау балықтардың ішек микробиомын зерттеу үшін биометариалдан 58 сынама алынып, 39 өсінді бөлініп алынды және 16S рРНҚ генінің Сэнгер секвенирлеуімен идентификация жұмыстары жүргізілуде.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В структуре себестоимости рыбопродуктов корма занимают до 70% общих затрат. Основной проблемой рыбоводства РК является отсутствие кормовых добавок на основе местного минерального сырья, тогда как оно вывозится из Казахстана за очень низкую цену. Переработанное сырье из цеолита и вермикулита в виде кормовой добавки, ветеринарных препаратов завозится в Казахстан из КНР, Японии, Республики Корея и ЕС уже с высокой прибавочной стоимостью. В этой связи создание синбиотиков на основе природных минералов и пробиотического штамма E. coli39-SN позволит получить экономический эффект от прибавочной стоимости синбиотиков, обеспечить сохранность аквакультуры и население республики безопасной рыбной продукцией.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Балық өнімдерінің өзіндік құны құрылымында жемшөп жалпы шығындардың 70%-ға дейін құрайды. Қазақстан Республикасындағы балық шаруашылығының негізгі проблемасы Қазақстаннан өте төмен бағамен экспортталатын жергілікті минералды шикізат негізіндегі жемдік қоспалардың жетіспеушілігі болып табылады. Цеолит пен вермикулиттен өңделген шикізат азықтық қоспалар және ветеринариялық препараттар түріндегі Қазақстанға Қытайдан, Жапониядан, Корея Республикасынан және ЕО-дан жоғары қосылған құнмен әкелінеді. Осыған байланысты табиғи минералдар мен E. coli39-SN пробиотикалық штаммы негізінде синбиотиктерді құру синбиотиктердің қосымша құнынан экономикалық тиімділік алуға, акваөсіру мен республика халқының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : В рамках проекта будут разработаны научно-технические документы на синбиотики для аквакультуры на основе казахстанских минералов (цеолит, вермикулит) и пробиотического штамма (E. coli 39-SN) и акт внедрения с указанием достигнутого экономического эффекта, механизма внедрения с расшифровкой проведенной работы.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба шеңберінде қазақстандық минералдар (цеолит, вермикулит) және пробиотикалық штамм (E. coli 39-SN) негізіндегі акваөсіру үшін синбиотиктерге арналған ғылыми-техникалық құжаттар және қол жеткізілген экономикалық тиімділікті, енгізу механизмін көрсететін актілер орындалған жұмыстың нәтижесімен әзірленетін болады.

Efficiency (in Russian) : Создание синбиотиков для аквакультуры на основе казахстанских минералов (цеолит, вермикулит) и пробиотического штамма (E. coli39-SN) позволит получить экономический эффект от сохранности аквакультуры в рыбных хозяйствах и прибавочной стоимости нового продукта.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстандық минералдар (цеолит, вермикулит) және пробиотикалық штамм (E. coli 39-SN) негізінде акваөсіру үшін синбиотиктерді дайындау балық шаруашылықтарындағы акваөсіру қауіпсіздігінен және жаңа өнімнің қосымша құнынан экономикалық тиімді нәтиже алуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Область сельского хозяйства (рыбоводство, аквакультура), ветеринария и комплексное использование минеральных сырьевых ресурсов РК для получения синбиотиков.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы (құс шаруашылығы), ветеринария және ҚР синбиотиктер алу үшін минералдық шикізат ресурстарын кешенді пайдалану саласы