The object of research, development or design (in Russian) : Оценка состава и плотности низкотемпературной плазмы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Төмен температуралы плазманың құрамы мен тығыздығын бағалау.

Aim of work (in Russian) : Создание автоматизированной системы бесконтактной диагностики состава и оценки плотности плазмы методом оптической спектрометрии.

Aim of work (in Kazakh) : Оптикалық спектрометрия әдісімен плазманың құрамы мен тығыздығын түйіспелі диагностикалаудың автоматтандырылған жүйесін құру.

Методы исследования (на русском) : Метод определения состава плазмы и оценки плотности плазмы с применением оптической спектрометрии на основе измерения уширения спектральных линий, возникающего в результате эффекта Штарка.

Методы исследования (на казахском) : Штарк эффектісі нәтижесінде пайда болатын спектрлік сызықтардың кеңеюін өлшеу негізінде оптикалық спектрометрияны қолдана отырып, плазма құрамын анықтау және плазма тығыздығын бағалау әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Создан автоматизированный диагностический комплекс для регистрации эмиссионных спектров и оценки плотности плазмы из различных областей плазменно-пучкового разряда в режиме реального времени. Проведены экспериментальные работы на плазменно-пучковой установке по определению плотности плазмы в центральной области плазменного пучка методом оптической спектрометрии в среде водорода. Измерение эмиссионного спектра проводилось при разных режимах работы установки с вариацией параметров ускоряющего напряжения электронного пучка, потенциала коллектора и давления рабочего газа. Разработана методика по определению параметров плазмы с применением оптической спектрометрии. Разработан алгоритм автоматического режима обработки оптических спектров и вывода параметров плазмы в режиме реального времени. Разработка данной системы позволила повысить эффективность установки при проведении экспериментальных работ по взаимодействию плазмы с поверхностью конструкционных материалов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нақты уақыт режимінде эмиссиялық спектрлерді тіркеу және плазмалық-сәулелік разрядтың әртүрлі аймақтарынан плазма тығыздығын бағалау үшін автоматтандырылған диагностикалық кешен құрылды. Сутегі ортасында оптикалық спектрометрия әдісімен плазмалық сәуленің орталық аймағындағы плазма тығыздығын анықтау бойынша плазмалық-сәулелік қондырғыда эксперименттік жұмыстар жүргізілді. Эмиссиялық спектрді өлшеу электронды сәуленің үдеткіш кернеуі, коллектордың потенциалы және жұмыс газының қысымы параметрлерінің өзгеруімен қондырғының әртүрлі жұмыс режимдерінде жүргізілді. Оптикалық спектрометрияны қолдана отырып, плазма параметрлерін анықтау әдістемесі жасалды. Оптикалық спектрлерді өңдеудің және плазма параметрлерін нақты уақыт режимінде шығарудың автоматты режимінің алгоритмі жасалды. Бұл жүйені әзірлеу плазманың қрылымдық материалдардың бетімен өзара әрекеттесуі бойынша эксперименттік жұмыстарды жүргізу кезінде қондырғының тиімділігін арттыруға мүмкіндік берді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоқ

Level of implementation (in Russian) : Внедрена методика по определению параметров плазмы с применением оптической спектрометрии на плазменно-пучковой установке.

Level of implementation (in Kazakh) : Плазмалық сәулелік қондырғыда оптикалық спектрометрияны қолдану арқылы плазма параметрлерін анықтау әдістемесі енгізілді.

Efficiency (in Russian) : Повышение эффективности плазменно-пучковой установки при проведении экспериментальных работ по взаимодействию плазмы с поверхностью конструкционных материалов термоядерных реакторов.

Efficiency (in Kazakh) : Плазманың термоядролық реакторлардың құрылымдық материалдарының бетімен әрекеттесуі бойынша тәжірибелік жұмыстарды жүргізу кезінде плазмалық-сәулелік қондырғының тиімділігін арттыру.

Field of application (in Russian) : Область применения полученных результатов Проекта обусловлена развитием экспериментальных научных исследований вследствие применения предлагаемого комплекса диагностики плазмы на казахстанском материаловедческом токамаке КТМ.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның алынған нәтижелерін қолдану саласы қазақстандық материалтану токамак КТМ-де ұсынылған плазмалық диагностика кешенін қолдану есебінен тәжірибелік ғылыми зерттеулерді әзірлеумен байланысты.