The object of research, development or design (in Russian) : Массив скальных горных пород.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тау жыныстарының массиві.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является создание новых технологии ведения буровзрывных работ, обеспечивающих сохранение проектных параметров горных выработок путем минимизации коэффициента излишка сечения в зависимости от нарушенности массива горных пород взрывными работами, сейсмического воздействия силы взрыва и геомеханического состояния приконтурной части массива горных пород в соответствии с геологическим индексом прочности.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты геологиялық беріктік индексіне сәйкес тау жыныстары массивінің жарылыс жұмыстарымен бұзылуына, жарылыс күшінің сейсмикалық әсеріне және тау жыныстары массивінің контур маңындағы бөлігінің геомеханикалық жай-күйіне байланысты артық қима коэффициентін азайту жолымен тау-кен қазбаларының жобалық параметрлерін сақтауды қамтамасыз ететін бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізудің жаңа технологияларын құру болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Комплексный метод исследования, включающий анализ литературных источников по вопросам обеспечения сохранности проектных сечении горных выработок, проводимых буровзрывным способом; проведение теоретических исследований для разработки технологических предложений, направленных на разработку новых паспортов буровзрывных работ; проведение опытных экспериментов в производственных условиях для выявления эффективности рекомендуемых технологии ведения буровзрывных работ по снижению коэффициента излишка сечения; использование методов теории вероятности, математической статистики для обоснования конструктивных параметров БВР; технико-экономическая оценка эффективности научных разработок. Важным составляющим метода исследования является определение геологического индекса прочности и районирование участков месторождения по доменом. Метод определения GSI осуществляется уточнением прочностных характеристик образцов горных пород в лабораторных условиях, изучением гидрогеологических условий месторождения, определением качества горных пород по выходу керна и съемкой трещиноватости горных пород в шахтных условиях. Показатель GSI позволяет с высокой точностью осуществить переход от прочности образцов горных пород к прочности реального массива горных пород.

Методы исследования (на казахском) : Бұрғылау-жару тәсілімен жүргізілетін тау-кен қазбаларының жобалық қимасының сақталуын қамтамасыз ету мәселелері бойынша әдеби көздерді талдауды қамтитын зерттеудің кешенді әдісі; бұрғылау-жару жұмыстарының жаңа паспорттарын әзірлеуге бағытталған технологиялық ұсыныстарды әзірлеу үшін теориялық зерттеулер жүргізу; артық қима коэффициентін төмендету бойынша бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізудің ұсынылатын технологияларының тиімділігін анықтау үшін өндірістік жағдайларда тәжірибелік эксперименттер жүргізу; Ықтималдықтар теориясының әдістерін, математикалық статистиканы БЖЖ конструктивті параметрлерін негіздеу үшін қолдану; ғылыми әзірлемелердің тиімділігін техникалық-экономикалық бағалау. Зерттеу әдісінің маңызды құрамдас бөлігі беріктіктің геологиялық индексін анықтау және кен орнының учаскелерін Домен бойынша аудандастыру болып табылады. GSI анықтау әдісі зертханалық жағдайда тау жыныстары үлгілерінің беріктік сипаттамаларын нақтылау, кен орнының гидрогеологиялық жағдайларын зерделеу, өзектің шығуы бойынша тау жыныстарының сапасын анықтау және шахта жағдайында тау жыныстарының жарықшақтығын түсіру арқылы жүзеге асырылады. GSI көрсеткіші тау жыныстары үлгілерінің беріктігінен нақты тау жыныстары массивінің беріктігіне жоғары дәлдікпен өтуге мүмкіндік береді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведена оценка эффективности разработанных паспортов БВР, обеспечивающих со-хранение проектных параметров горных выработок. В шахтных условиях проведены сейсморазведочные работы для исследования сейсмического влияния силы взрыва на законтурный массив горных пород вокруг выработок. Создана геотехническая блочная модель для выбора оптимальных параметров БВР и выполнено численное моделирование для оценки геомеханического состояния массива горных пород вокруг выработки с учетом влияния качества взрывных работ и геологического индекса прочности. Выполнено районирование участков месторождения по рейтингу устойчивости горных пород на основе геологического индекса прочности и определены зависимости основных параметров буровзрывных работ.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Тау-кен қазбаларының жобалық параметрлерін сақтауды қамтамасыз ететін әзірленген БЖЖ паспорттарының тиімділігіне бағалау жүргізілді. Шахта жағдайында жарылыс күшінің қазбалардың айналасындағы тау жыныстарының контурлық массивіне сейсмикалық әсерін зерттеу үшін сейсмикалық барлау жұмыстары жүргізілді. БЖЖ оңтайлы параметрлерін таңдау үшін геотехникалық блоктық модель жасалды және жарылыс жұмыстарының сапасы мен беріктіктің геологиялық индексінің әсерін ескере отырып, қазба айналасындағы тау жыныстары массивінің геомеханикалық күйін бағалау үшін сандық модельдеу жасалды. Кен орнының учаскелерін геологиялық беріктік индексі негізінде тау жыныстарының тұрақтылық рейтингі бойынша аудандастыру орындалды және бұрғылау-жару жұмыстарының негізгі параметрлерінің тәуелділігі анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка конструктивных решении, способствующие снизить коэффициент излишка сечения горных выработок и расчет экономической эффективности разработок.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Тау-кен қазбаларының артық қимасының коэффициентін төмендетуге және әзірлемелердің экономикалық тиімділігін есептеуге ықпал ететін сындарлы шешімдерді әзірлеу.

Level of implementation (in Russian) : На данном этапе исследований внедрение не предусмотрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеудің осы кезеңінде енгізу қарастырылмаған.

Efficiency (in Russian) : Сохранение устойчивости породного массива приконтурной части выработки при проходке горных выработок

Efficiency (in Kazakh) : Тау-кен қазбаларын қазу кезінде қазбаның контурға жақын бөлігінің тау жыныстары массивінің тұрақтылығын сақтау

Field of application (in Russian) : При ведении буровзрывных работ на горнодобывающих предприятиях

Field of application (in Kazakh) : Тау-кен өндіру кәсіпорындарында бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізу кезінде