The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований проекта являются: корма, кормовые добавки, природные минералы, шунгит, птицы мясного и яичного направления, мясо, пищевые яйца.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жобаның зерттеу нысандары: Жем, жем қоспалары, табиғи минералдар, шунгит, ет және жұмыртқа бағытындағы құстар, ет, тағамдық жұмыртқа болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка и фармакотоксикология новых кормовых добавок на основе активных шунгитов Бакырчикского (АШБ) месторождения и ветеринарно-санитарная оценка продуктов птицеводства при их использовании. На перспективу научная разработка новых преобиотических добавок на основе активных шунгитов из местного минерального сырья Казахстана повышают безопасность и качество продуктов птицеводства и обеспечивают пищевую безопасность страны.

Aim of work (in Kazakh) : Бақыршық кен орнының белсенді шунгиттері (ББШ) негізінде азықтық қоспаларды әзірлеу мен фармакотоксикологиясы және оларды пайдалану кезінде құс шаруашылығы өнімдерін ветсанитариялық бағалау. Жобаның перспективасы Қазақстанның жергілікті минералдық шикізаты болып табылатын ББШ негізінде әзірленген жаңа пребиотикалық қоспалар құс шаруашылығы өнімдерінің қауіпсіздігі мен сапасын арттыруға және азық-түлік өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.

Методы исследования (на русском) : Для получения образцов активных шунгитов используются механо физическая активация и воздушная классификация, а также флотационное обогащение и парогазовая активация. Для кормовых добавок на основе АШБ используются физико-механические, химические и технологические методы исследования. Определение крупности помола по ГОСТ 134496.8-72. Определение содержания металломагнитной примеси по ГОСТ 13496.9.-96.

Методы исследования (на казахском) : Белсенді шунгиттердің үлгілерін алу үшін механикалық физикалық белсендіру және ауа классификациясы, сондай-ақ флотациялық байыту және бу-газды белсендіру қолданылады. ББШ негізіндегі жемшөп қоспалары үшін зерттеудің физика-механикалық, химиялық және технологиялық әдістері қолданылады. МЕМСТ 134496.8-72 бойынша ұнтақтау көлемін анықтау. МЕМСТ 13496.9-96 бойынша металломагниттік қоспаның құрамын анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены промежуточные результаты по технологии получения и ветеринарно-санитарных требований, к производству АШБ сырья для кормоприготовления. Получены образцы АШБ механо-физической активацией и воздушной классификацией, а также флотационным обогащением и парогазовой активацией. После отработки технологических аспектов активации и обогащения в промышленных и лабораторных условиях получены опытные партии шунгитов для кормоприготовления. Получены 4 активных образцов АШБ для кормоприготовления: 1)шунгит, активированный механохимическим способом 2) флотоконцентрат активированного шунгита 3)шунгит, активированный парогазовой смесью 4)шунгит, активированный кислотно-щелочным способом. Получены промежуточные результаты по определению оптимального состава кормовых добавок на основе АШБ для бройлеров и кур-несушек. В рамках проекта проводятся серии экспериментов в условиях птицефабрики ТОО «TSS Group» на бройлерах. Птицефабрика находится в Алматинской области, Енбекшиказахском районе, селе Өрнек. Получены промежуточные результаты по определению количества ксенобиотиков в мясе, пищевом яйце при использовании добавок на основе АШБ. В рамках проекта были отобраны образцы корма для бройлеров и кур-несушек, мяса бройлеров и пищевые яйца перепелов. Месторождение «Бакырчик» будет постоянным поставщиком сырья в рамках проекта. Использование уникальной технологии обогащения и стабилизации химического состава шунгитовых пород позволило увеличить содержание углерода в 2 раза.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мал азығын дайындауға арналған шикізаттың ББШ өндірісіне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптарды алу технологиясы бойынша аралық нәтижелер алынды. Механикалық-физикалық белсендіру және ауаны жіктеу, сондай-ақ флотациялық байыту және бу-газды белсендіру арқылы ББШ үлгілері алынды. Өнеркәсіптік және зертханалық жағдайларда белсендіру мен байытудың технологиялық аспектілерін пысықтағаннан кейін жемшөп дайындауға арналған шунгиттердің тәжірибелік партиялары алынды. Жем дайындау үшін ББШ -ның 4 Белсенді үлгісі алынды: механикалық-химиялық тәсілмен белсендірілген шунгит белсендірілген шунгит флотоконцентраты бу-газ қоспасымен белсендірілген шунгит қышқыл-негіз әдісімен белсендірілген шунгит. Бройлерлер мен жұмыртқа салатын тауықтар үшін ББШ негізіндегі жемшөп қоспаларының оңтайлы құрамын анықтау бойынша аралық нәтижелер алынды. Жоба аясында бройлерлердегі "TSS Group" ЖШС құс фабрикасы жағдайында бірқатар эксперименттер жүргізілуде. Құс фабрикасы Өрнек ауылында орналасқан. ББШ негізіндегі қоспаларды қолдану кезінде ет, тағамдық жұмыртқа құрамындағы ксенобиотиктердің мөлшерін анықтау бойынша аралық нәтижелер алынды. Жоба бройлер мен жұмыртқа салатын тауықтарға, бройлер етіне және бөдененің тағамдық жұмыртқаларына арналған жем үлгілерін таңдады. "Бақыршық" кен орны жоба шеңберінде шикізатты тұрақты жеткізуші болады. Шунгит жыныстарының химиялық құрамын байыту мен тұрақтандырудың бірегей технологиясын қолдану көміртегі құрамын 2 есе арттыруға мүмкіндік берді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В структуре себестоимости птицепродуктов корма занимают до 70% общих затрат. Основной проблемой птицеводства РК является отсутствие кормовых добавок на основе местного минерального сырья, а дорогостоящим импортным кормам необходим постоянный контроль качества. У команды проекта имеется опыт создания и внедрения кормовых добавок и косметических средств из доступного местного минерального сырья. Создание кормовых добавок на основе активных шунгитов Бакырчикского месторождения позволит получить экономический эффект от прибавочной стоимости нового продукта.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Құс өнімдерінің өзіндік құнының құрылымындағы өнім жалпы шығындардың 70% - на дейін алады. ҚР құс шаруашылығының негізгі проблемасы жергілікті минералды шикізат негізінде жемшөп қоспаларының болмауы болып табылады, ал қымбат импорттық жемшөп сапаны тұрақты бақылауды қажет етеді. Жоба командасының қол жетімді жергілікті минералды шикізаттан жемшөп қоспалары мен косметиканы құру және енгізу тәжірибесі бар. Бақыршық кен орнының белсенді шунгиттері негізінде жемшөп қоспаларын жасау жаңа өнімнің артық құнынан экономикалық нәтиже алуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : В рамках проекта будут разработаны научно-технические документы для новых кормовых добавок на основе АШБ. Акт внедрения с указанием достигнутого экономического эффекта, механизма внедрения с расшифровкой проведенной работы.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба шеңберінде ББШ негізінде жаңа жемшөп қоспалары үшін ғылыми-техникалық құжаттар әзірленетін болады. Қол жеткізілген экономикалық тиімділікті, жүргізілген жұмыстың толық жазылуымен енгізу тетігін көрсете отырып, енгізу актісі.

Efficiency (in Russian) : Создание кормовых добавок на основе активных шунгитов Бакырчикского месторождения позволит получить экономический эффект от прибавочной стоимости нового продукта.

Efficiency (in Kazakh) : Бақыршық кен орнының белсенді шунгиттері негізінде жемшөп қоспаларын жасау жаңа өнімнің артық құнынан экономикалық нәтиже алуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Область сельского хозяйства (птицеводство), ветеринарная санитария и комплексное использование для комоприготовления минеральных сырьевых ресурсов РК.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы (құс шаруашылығы) саласы, Ветеринариялық санитария және ҚР Минералдық шикізат ресурстарын комобайнинг үшін кешенді пайдалану.