The object of research, development or design (in Russian) : Производные триэтоксисиланов и –силатранов и возможности их применения в качестве реагентов для модификации различных поверхностей.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Триэтоксисиландар мен -силатрандардың туындылары және оларды әртүрлі беттерді модификациялау үшін реагенттер ретінде пайдалану мүмкіндігі.

Aim of work (in Russian) : Развитие методологии синтеза новых гетероатомных производных 3-аминопропилтриэтоксисилана и 3-аминопропилсилатрана реакцией последних с органическими или элементоорганическими электрофилами, и изучение их свойств с целью возможного применения в качестве новых прекурсоров функциональных покрытий. Разработка методов направленной модификации поверхностей различной природы для придания им комплекса практически полезных свойств.

Aim of work (in Kazakh) : Жаңа 3-аминопропилтриэтоксисилан мен 3-аминопропилсилатран туындыларының органикалық немесе элементорганикалық электрофилдермен реакциясы арқылы оларды синтездеу әдіснамасын дамыту және функционалды жабындылардың жаңа прекурсорлары ретінде қолдану мүмкіншілігі бойынша қасиеттерін зерттеу. Практикада пайдалы қасиеттер кешенін беру мақсатында әртүрлі сипаттағы беттерді бағытталған модификациялау әдістерін жасау.

Методы исследования (на русском) : Состав и строение синтезированных гетероатомных кремнийорганических соединений и покрытий на их основе изучены совокупностью необходимых физико-химических методов: РЭМ, ИК и ЯМР спектроскопией.

Методы исследования (на казахском) : Синтезделген гетероатомды кремнийорганикалық қосылыстар мен олардың негізінде жабындылардың құрамы мен құрылымы қажетті физика-химиялық әдістердің жиынтығымен зерттелінді: РЭМ, ИҚ және ЯМР спектроскопиясы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучены реакции 3-аминопропилтриэтоксисилана с акрилатами (акрилонитрил, акриламид, метилакрилат, этилакрилат), а также реакция аза-Михаэля с участием 3-аминопропилсилатрана в качестве нуклеофила и акрилатами в качестве акцептора Михаэля. Найдены оптимальные условия для реализации синтеза. Изучены физико-химические свойства синтезированных полученных гетероатомных производных 3-аминопропилсилатрана. На базе синтезированных гетероатомных производных 3-аминопропилтриэтоксисилана и 3-аминопропилсилатрана получены устойчивые кремнийорганические покрытия на поверхности различных материалов (стали, цеолита, силикагеля и стекла). Установлены оптимальные параметры модификации поверхностей (состава рабочих растворов, температурных и гидродинамических условий) для формирования устойчивых кремнийорганических покрытий на образцах. Изучены химическо-физические свойства функциональных покрытий. Качественный и полуколичественный анализ кремнийорганических покрытий проведен методами ИК спектроскопии и РЭМ. Исследована морфология поверхности модифицированного цеолита.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 3-аминопропилтриэтоксисиланның акрилаттармен (акрилонитрил, акриламид, метилакрилат, этилакрилат) реакциялары, сондай-ақ, нуклеофил ретінде 3-аминопропилсилатран және Михаэля акцепторы ретінде акрилаттар алынып аза-Михаэля реакциясы зерттелді. Синтезді жүзеге асырудың оңтайлы шарттары табылды. 3-аминопропилсилатранның синтезделіп алынған гетероатомдық туындыларының физика-химиялық қасиеттері зерттелді. 3-аминопропилтриэтоксисилан және 3-аминопропилсилатрандардың синтезделген гетероатомдық туындылары негізінде әртүрлі материалдардың (болат, цеолит, силикагель және шыны) бетінде тұрақты болып келетін кремнийорганикалық жабындылар алынды; Үлгілерде тұрақты кремнийорганикалық жабындыларды қалыптастыру үшін бетті модификациялаудың оңтайлы (ерітінділердің құрамы, температура және гидродинамикалық жағдайлар) параметрлері белгіленді. Функционалды жабындылардың химия-физикалық қасиеттері зерттелді. Кремнийорганикалық жабындыларының сапалық және жартылай сандық талдауы ИҚ спектроскопиясы және РЭМ әдістерімен жүргізілді. Модификацияланған цеолиттің беткі морфологиясы зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Поиск и разработка методов получения новых доступных и экологичных материалов для функционализации различных поверхностней.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Әртүрлі беттерді функционализациялау үшін жаңа қолжетімді және экологиялық таза материалдарды алу әдістерін іздеу және әзірлеу.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Сведения, полученные в ходе реализации проекта, внесут существенный вклад в развитие химии кремнийорганических соединений, в разработку промышленно ориентированных методов и подходов к созданию новых практически полезных материалов и в развитие технологии модификации поверхностей различной природы, востребованной различными отраслями промышленности не только Казахстана, но и других стран.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру барысында алынған мәлімет кремнийорганикалық қосылыстардың химиясын дамытуға, тек Қазақстанда ғана емес, сонымен қатар басқа елдерде де әртүрлі салаларда сұранысқа ие әртүрлі сипаттағы жаңа практикалық пайдалы материалдарды жасаудың өнеркәсіптік-бағытталған әдістері мен тәсілдерін әзірлеуге және табиғаты әртүрлі беттерді модификациялау технологиясын дамытуға елеулі үлес қосады.

Field of application (in Russian) : Полученные научные результаты будут представлять интерес специалистам в области элементоорганической и органической химии, материаловедения и смежных областях науки и техники. Кроме того, при выполнении работы можно ожидать появления результатов, перспективных для дальнейшего практического внедрения в таких отраслях промышленности как нефтедобывающая, автомобильная, авиационная, судостроительная, металлургическая, сельское хозяйство и медицина.

Field of application (in Kazakh) : Алынған ғылыми нәтижелер элемент органикалық және органикалық химия, материалтану және ғылым мен техниканың аралас салаларындағы мамандар үшін қызығушылық тудырады. Сонымен қатар, жұмысты орындау кезінде мұнай, автомобиль, авиация, кеме жасау, металлургия, ауыл шаруашылығы, медицина сияқты салаларда одан әрі практикалық енгізу үшін перспективті нәтижелердің алынатындығын күтуге болады.