The object of research, development or design (in Russian) : Система защиты ветрогенераторных установок.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жел генераторларын қорғау жүйесі.

Aim of work (in Russian) : Разработка программы теоретических и экспериментальных исследований на основе результатов научных исследователей учёных ближнего и дальнего зарубежья, а также патентного поиска; разработка требований к системе защиты и алгоритмам её работы асинхронного генератора; разработка комплекта эскизной проектно-конструкторской документации.

Aim of work (in Kazakh) : Жақын және алыс шетел ғалымдарының ғылыми зерттеулерінің нәтижелері бойынша және патенттік іздеу негізінде теориялық және эксперименттік зерттеулер бағдарламасын әзірлеу; асинхронды генератордың қорғаныс жүйесіне және оның жұмыс алгоритмдеріне қойылатын талаптарды әзірлеу; жобалықконструкторлық құжаттаманың эскиздік жиынтығын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Базируются на сочетании теоретических, экспериментальных и описательных методов, что обеспечит достижение поставленных целей и научных задач. В процессе реализации проекта предполагается применение теоретических основ электротехники, электрических машин, обработки результатов экспериментов, методов имитационного моделирования, использование пакета прикладных программ MATLAB для имитационного моделирования.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері алға қойылған мақсаттар мен ғылыми міндеттерге қол жеткізуді қамтамасыз ететін теориялық, эксперименттік және сипаттамалық әдістердің жиынтығына негізделген. Жобаны іске асыру барысында электротехниканың теориялық негіздерін, электр машиналарын қолдану, эксперименттердің нәтижелерін өңдеу, имитациялық модельдеу әдістері, имитациялық модельдеу үшін MATLAB қолданбалы бағдарламалар пакетін пайдалану болжанып отыр.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты: 1. Обоснована актуальность использования ветрогенераторных установок в Казахстане. 2. Выполнен анализ методов по температурной защите статорных обмоток асинхронных генераторов с короткозамкнутым ротором. 3. Выполнен анализ аварийных ситуаций, возникающих на ветрогенераторных установках и в системах электропередачи. 4. Выполнен анализ технических решений защитных устройств асинхронного генератора с короткозамкнутым ротором. 5. Разработана имитационная модель наблюдателя температуры системы температурной защиты асинхронного генератора с короткозамкнутым ротором. 6. Разработана структура системы температурной защиты асинхронного генератора с короткозамкнутым ротором. Научная новизна проекта заключается в разработке научных основ и принципов косвенной защиты электромеханического преобразователя асинхронного типа с короткозамкнутым ротором в генераторном режиме работы в процессе эксплуатации. На основании анализа методов по температурной защите статорных обмоток электромеханических преобразователей разработана имитационная модель наблюдателя температуры электромеханического преобразователя асинхронного типа в генераторном режиме работы. На основании анализа технических решений устройств защиты электромеханических преобразователей разработана структурная схема аппаратной части устройства защиты от перегрева статорных обмоток электромеханического преобразователя.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер: 1. Қазақстанда жел генераторлық қондырғыларды пайдаланудың маңыздылығы негізделді. 2. Қысқа тұйықталған роторы бар асинхронды генераторлардың статор орамаларын температурадан қорғау әдістеріне талдау жүргізілді. 3. Жел генераторлық қондырғыларда және электрді беру жүйелерінде туындайтын авариялық жағдайларға талдау жасалды. 4. Қысқа тұйықталған роторы бар асинхронды генераторлардың қорғаныс құрылғыларының техникалық шешімдеріне талдау жүргізілді. 5. Қысқа тұйықталған роторы бар асинхронды генератордың температураны бақылау имитациялық моделі жасалды. 6. Қысқа тұйықталған роторы бар асинхронды генератордың температурадан қорғау жүйесінің құрылымы жасалды. Ғылыми жобаның жаңалығы қолдану процесінде генераторлық жұмыс режиміндегі қысқа тұйықталған роторы бар асинхронды типті электромеханикалық түрлендіргіштің жанама қорғау ғылыми негіздері мен принциптерін әзірлеу болып табылады. Электромеханикалық түрлендіргіштердің статор орамаларын температурадан қорғау әдістерін талдау негізінде генератордың жұмыс режимінде асинхронды типті электромеханикалық түрлендіргіштің температурасын бақылаушының имитациялық моделі жасалды. Электромеханикалық түрлендіргіштерді қорғау құрылғыларының техникалық шешімдерін талдау негізінде электромеханикалық түрлендіргіштің статор орамаларының қызып кетуінен қорғау құрылғысының аппараттық бөлігінің құрылымдық схемасы жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В соответствии с планом проекта на 2023 год осуществлена разработка комплекта эскизной проектно-конструкторской документации по привязке стенда для проведения экспериментальных исследований системы косвенной защиты от перегрева статорных обмоток электромеханического преобразователя к помещению лаборатории №1236 главного корпуса НАО «Казахский агротехнический исследовательский университет имени Сакена Сейфуллина».

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның 2023 жылға арналған жоспарына сәйкес «Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КЕАҚ бас корпусының №1236 зертханасына электромеханикалық түрлендіргіштің статор орамаларын қызып кетуінен жанама қорғау жүйесіне эксперименттік зерттеулер жүргізу үшін стендті байланыстыру жобалық-конструкторлық құжаттаманың эскиздік жиынтығын әзірлеу жүзеге асырылды.

Level of implementation (in Russian) : Результаты научного проекта будут использоваться в учебном процессе Казахского агротехнического исследовательского университета имени С. Сейфуллина на кафедре «Электроснабжения», Энергетического факультета для бакалавров и магистрантов образовательной программы 6B07103 «Электротехнические инженерия» и «Электроснабжение промышленных предприятий, городов и АПК», также в будущем планируется внедрение полученных результатов на действующих ветроустановках.

Level of implementation (in Kazakh) : Ғылыми жобаның нәтижелері С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің энергетика факультетінің «Электрмен жабдықтау» кафедрасында 6B07103 «Электротехникалық инженерия» және «Өнеркәсіптік кәсіпорындарды, қалаларды және АӨК-ні электрмен жабдықтау» білім беру бағдарламаларының бакалаврлары мен магистранттарына арналған оқу процесінде қолданылады, сондай-ақ болашақта алынған нәтижелерді қолданыстағы жел қондырғыларына енгізу жоспарланып отыр.

Efficiency (in Russian) : Эффективность проекта определяется повышением надёжности силового электрооборудования ветрогенераторных установок. Планируемые результаты научных исследований по теме проекта будут основой двух дипломных проектов и одной магистерской диссертации.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі электр жабдықтарының жел генераторлық қондырғылардың сенімділігін арттыру болып табылады. Жоба тақырыбы бойынша ғылыми зерттеулердің жоспарланған нәтижелері екі дипломдық жобаның және бір магистрлік диссертацияның негізі болады.

Field of application (in Russian) : Сельскохозяйственные предприятия удалённые от систем электроснабжения и производственные предприятия, генерирующие электроэнергию средствами ветрогенераторных установок.

Field of application (in Kazakh) : Электрмен жабдықтау жүйелерінен алыс орналасқан ауыл шаруашылығы кәсіпорындары мен жел генераторлық қондырғылар арқылы электр энергиясын өндіретін өнеркәсіптік кәсіпорындар.