The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является газонефтяное месторождение Каламкас Мангистауской области РК.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі ҚР Маңғыстау облысындағы Қаламқас газ-мұнай кен орны болып табылады.

Aim of work (in Russian) : На данном этапе целью проекта является обоснование целесообразности применения полимерного воздействия на нефтяные пласты с подбором перспективных участков и скважин.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл кезеңде жобаның мақсаты перспективалы учаскелер мен ұңғымаларды таңдай отырып, мұнай қабаттарына полимерлік әсерді қолданудың орындылығын негіздеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : На данном этапе проекта привлекались первичные геолого-промысловые данные, карты разработки, начальных и остаточных извлекаемых запасов нефти по основным продуктивным горизонтам месторождения.

Методы исследования (на казахском) : Жобаның осы кезеңіне бастапқы геологиялық және кен орындарының деректері, игеру карталары, кен орнының негізгі өнімді горизонттары бойынша бастапқы және қалдық өндірілетін мұнай қорлары тартылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : На данном этапе проекта проведены работы по определению принципов выделения границ участков. Выделен элемент системы разработки, включающий нагнетательные и добывающие скважины, в которых нагнетательные скважины должны располагаться на небольшом расстоянии от добывающих, что будет способствовать быстрому достижению эффекта. Произведен предварительный подбор участков применения полимерного заводнения, произведено определение приемистости нагнетательных скважин, а также обводненности продукции большинства добывающих скважин. Создана база данных и проведена проверка ее полноты и достоверности для геологической модели горизонта и гидродинамической модели участка. Также на данном этапе проведено изучение физико-химических свойств воды, полимеров и химических реагентов для их композиции, изучение рео-вязкостных свойств и гелеобразования полимерных композиции.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның осы кезеңінде учаскелердің шекарасын анықтау принциптерін анықтау жұмыстары жүргізілді. Игеру жүйесінің элементі анықталды, оның ішінде айдау және өндіру ұңғымалары, онда айдау ұңғымалары пайдалану ұңғымаларынан алшақ емес қашықтықта орналасуы керек, бұл тиімділікке тез қол жеткізуге ықпал етеді. Полимерлі суландыруды пайдалану үшін аумақтарды алдын ала іріктеу жүргізілді, айдау ұңғымаларының сыйымдылық қабілеті анықталды, сонымен қатар өндіруші ұңғымалардың көпшілігінің өнімдерінің сулануы анықталды. Горизонттың геологиялық моделі мен учаскенің гидродинамикалық моделі бойынша мәліметтер базасы құрылып, оның толықтығы мен сенімділігі тексерілді. Сонымен қатар осы кезеңде судың, полимерлердің және химиялық реагенттердің құрамы бойынша физика-химиялық қасиеттерін зерттеу, рео-тұтқырлық қасиеттерін және полимер композицияларының гельтүзілуін зерттеу жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основными конструктивными особенностями являются участки, представляющие интерес для целей полимерного воздействия. Определены геолого-физические характеристики продуктивных пластов и оптимальные технологические параметры работы скважин: геологическое строение залежи, фильтрационно-емкостные свойства, физико-химические свойства флюидов, термобарические условия пласта, гидродинамические параметры скважин Были определены перспективные участки для внедрения полимерного заводнения. Определены аспекты выделения границ участков, основанные на принадлежности к палеорусловым отложениям – по естественным геологическим границам при отсутствии тектонических нарушений, отделяющих линию нагнетания от линии отборов. Степень повышения эффективности системы заводнения нефтяных пластов зависит от качества выбора участков. При выборе необходимо к каждому из участков подходить индивидуально, руководствуясь прежде всего методикой с определением областей эффективного применения технологии, которые определяются геолого-физическими характеристиками продуктивных пластов, оптимальными технологическими параметрами работы скважин, а также техническими возможностями и экономической целесообразностью. Перспективными для применения технологии являются, прежде всего, участки, в пределах которых сосредоточены значительные остаточные запасы нефти, но по тем или иным причинам имеется ограниченный отбор нефти (жидкости). Технико-экономические показатели будут представлены в заключительных отчетах

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі консрукторлық ерекшеліктер - бұл полимерлік әсер ету мақсаты үшін қызығушылық тудыратын аймақтар. Өнімді қабаттардың геологиялық-физикалық сипаттамалары және ұңғымаларды пайдаланудың оңтайлы технологиялық параметрлері анықталды: кеніштің геологиялық құрылысы, сүзу - сыйымдылық қасиеттері, сұйықтықтардың физика-химиялық қасиеттері, қабаттың термобарлық шарттары, ұңғының гидродинамикалық параметрлері. Полимерлі суландыруды енгізудің перспективалы бағыттары анықталды. Бұл ретте аумақтардың шекарасын анықтаудың негізгі аспектілері палеорустық шөгінділерге жататындығына байланысты – айдау желісін өндіру сызығынан бөлетін тектоникалық бұзылулар болмаған кезде табиғи геологиялық шекаралар бойынша анықталады. Мұнай қабатының суландыру жүйесінің тиімділігін ынталандырудың озық технологияларын қолдану арқылы жақсарту дәрежесі көбінесе учаскені таңдау сапасына байланысты. Таңдау кезінде, ең алдымен, өнімді қабаттардың геологиялық және физикалық сипаттамаларымен, ұңғымаларды пайдаланудың оңтайлы технологиялық параметрлерімен анықталатын технологияны тиімді қолдану бағыттарын анықтау әдістемесін басшылыққа ала отырып, техникалық мүмкіндіктері мен экономикалық орындылығын әрбір учаскеге жеке қарау керек. Технологияны қолданудың перспективті бағыттары, ең алдымен, мұнайдың айтарлықтай қалдық қорлары шоғырланған аумақтар болып табылады, бірақ белгілі бір себептермен мұнайдың (сұйықтық) таңдауы шектеулі. Техникалық-экономикалық көрсеткіштер қорытынды есептерде көрсетіледі.

Level of implementation (in Russian) : На данном этапе проекта для построения геологической модели и дальнейшего гидродинамического моделирования создана база исходных данных геолого-промысловой информации. Уровень адаптации удовлетворительный – расхождения фактических и расчетных показателей разработки скважин участка находятся в пределах допустимых отклонений. Данная модель применима для оценки технологических эффективности полимерного заводнения.

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаның осы кезеңінде геологиялық модельді құру және одан әрі гидродинамикалық модельдеу үшін геологиялық және геолого-өндірістік ақпараттың бастапқы деректерінің базасы құрылды. Бейімделу деңгейі қанағаттанарлық – учаскедегі ұңғыманы игерудің нақты және есептік көрсеткіштері арасындағы сәйкессіздіктер рұқсат етілген ауытқулар шегінде. Бұл модель полимерді суландырудың технологиялық тиімділігін бағалау үшін қолданылады.

Efficiency (in Russian) : Для оценки эффективности применения технологии полимерного заводнения на участках полимерного заводнения месторождения Каламкас был выполнен анализ эффективности работ на результатах различных расчетных вариантов гидродинамической модели. Эффективность технологии полимерного заводнения была проанализирована как функции определяющих параметров участков. По всем участкам рассчитаны основные геологические и технологические параметры, влияющие на добычу нефти, такие как коэффициент расчленённости пласта, эффективная нефтенасыщенная толщина, коэффициент песчанистости, обводненность, коэффициент вариации по продуктивности и показатель интенсивности обводненности. Применение технологии в области низкой концентрации остаточных запасов нецелесообразно с экономической точки зрения. С целью корректной оценки эффективности необходимо предусмотреть предварительно-контрольные, гидродинамические исследования скважин. Параметры эффективности будут оценены в последующих работах (отчетах).

Efficiency (in Kazakh) : Қаламқас кен орнының учаскелерінде полимерлік суландыру технологиясын қолданудың тиімділігін бағалау үшін гидродинамикалық модельдің әртүрлі есептеу нұсқаларының нәтижелері бойынша жұмыстың тиімділігіне талдау жүргізілді. Полимерді суландыру технологиясының тиімділігі учаскелердің бақылау параметрлерінің функциясы ретінде талданды. Барлық аудандар бойынша мұнай өндіруге әсер ететін негізгі геологиялық-технологиялық көрсеткіштер есептелді, мысалы, қабаттың бөліну коэффициенті, тиімді мұнайға қаныққан қалыңдығы, құмдылық, сулану, варияция коэффициенттері және сулану қарқындылығының көрсеткіші. Қалдық қорлардың төмен шоғырлану аймағында технологияны қолдану экономикалық тұрғыдан мүмкін емес. Тиімділікті дұрыс бағалау үшін ұңғымаларды алдын ала бақылау және гидродинамикалық зерттеуді қамтамасыз ету қажет. Тиімділік параметрлері келесі жұмыстарда (есептерде) бағаланады.

Field of application (in Russian) : Применительно для продуктивных залежей нефти месторождений в качестве границ участков выделялись гидродинамически обособленные блоки по естественным геологическим границам – линиям, оконтуривающим области развития песчаных тел для исключения перетоков нефти через границы участков. То есть создавалась самостоятельная схема применения технологии закачки полимера внутри каждой зоны в системе скважин нагнетательная-добывающая. Причем количество нагнетательных и окружающих добывающих скважин, реагирующих на закачку, должно быть в соотношении как минимум 1:3 и более, так как от этого напрямую зависит величина дополнительной добычи нефти от применения технологии. Исходя из вышеизложенных факторов, в критерии при подборе оптимальных зон и расположений скважин на зонах можно привести следующее: • Расстояние между скважинами – 100-400 метров; • Герметичность скважин и отсутствие в ней перетоков; • Присутствие гидродинамической взаимосвязи между скважинами; • Отсутствие разломов и однородность пласта; • Зона, изолированная от воздействия близлежащих нагнетательных скважин; • Оптимальная сетка скважины с добывающей скважиной в центре зоны.

Field of application (in Kazakh) : Мұнай кен орындарының өнімді кеніштері үшін учаскелердің шекаралары ретінде табиғи геологиялық шекаралар бойынша гидродинамикалық оқшауланған блоктар және учаскелердің шекаралары арқылы мұнай ағынын болдырмау үшін құмды денелердің арту аймақтарын контурлайтын сызықтармен бөлінді. Яғни, айдау-өндіру ұңғымалар жүйесіндегі әр аймақтың ішінде полимерді айдау технологиясын қолданудың дербес схемасы жасалды. Сонымен қатар, айдауға жауап беретін айдау және қоршаған өндіруші ұңғымалардың саны кем дегенде 1:3 және одан да көп арақатынаста болуы керек, өйткені мұнайдың қосымша өндірісінің мөлшері технологияны қолдануға тікелей байланысты. Жоғарыда аталған факторларға сүйене отырып, оңтайлы аймақтар мен аймақтардағы ұңғымалардың орналасуын таңдау критерийлерінде мыналарды келтіруге болады: • Ұңғылар арақашықтығы – 100-400 метр; • Ұңғымалардың тығыздалуы және онда ағындардың болмауы; • Ұңғымалар арасындағы гидродинамикалық байланыстың болуы; • Ақаулардың болмауы және қабаттың біртектілігі; • Жақын маңдағы айдау ұңғымаларының әсерінен оқшауланған аймақ; • Аймақтың ортасында өндіруші ұңғымасы бар оңтайлы ұңғыма торы.