The object of research, development or design (in Russian) : Эндемичные виды тюльпанов (T.auliekolica, T.turgaica) Северного и Центрального Казахстана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Орталық және Солтүстік Қазақстанның эндемикалық қызғалдақтар түрі (T.auliekolica, T.turgaica)

Aim of work (in Russian) : Разработать современные биотехнологические подходы для сохранения биоразнообразия эндемичных видов тюльпанов (Tulipa auliekolica, T.turgaica), произрастающих в Северном и Центральном Казахстане.

Aim of work (in Kazakh) : Солтүстік және Орталық Қазақстанда өсетін қызғалдақтардың (T. auliekolica T.turgaica) эндемикалық түрлерінің биоалуантүрлігін сақтау үшін заманауи биотехнологиялық әдістерді әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Биотехнологические, молекулярно-генетические, ботанические

Методы исследования (на казахском) : Биотехнологиялық, молекулярлы-генетикалық, ботаникалық

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате проведенных исследований разработаны высокоэффективные системы размножения редких и эндемичных видов Казахстана T. turgaica и T. auliekolica в условиях in vitro, произведен сбор исходного материала (луковицы, семена) для введения в культуру in vitro T. turgaica, T. auliekolica. Проведены экспедиционные выезды на территорию Северного и Центрального Казахстана для выявления природных популяций эндемичных видов тюльпанов T. turgaica, T. auliekolica. Было проведено морфологическое описание и подтверждение генетической принадлежности растительных образцов методом секвенирования с использованием маркеров хлоропластного и ядерного генома (ITS, rbcl, matK). Проведено введение в культуру in vitro эндемичных видов тюльпанов Северного и Центрального Казахстана (T. auliekolica, T.turgaica), оптимизированы этапы стерилизации (выбор стерилизующего агента, время экспозиции) эксплантов и получения жизнеспособных морфогенных первичных культур in vitro эндемичных видов тюльпанов. Новизна: впервые с использованием современных методов биотехнологии разработаны высокоэффективные системы размножения редких и эндемичных видов Казахстана T.turgaica и T.auliekolica в условиях in vitro. Ранее эти узколокальные эндемики не были исследованы в условиях in vitro. Впервые для видов T.auliekolica, T.turgaica изучены процессы морфогенеза у различных типов эксплантов в культуре in vitro.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде Қазақстанның сирек кездесетін және эндемикалық түрлері T.turgaica және T.auliekolica үшін тиімділігі жоғары in vitro көбею жүйесі әзірленді, іn vitro культурасына енгізу үшін T.turgaica, T.auliekolica бастапқы материалы (пиязшықтар, тұқымдар) жиналды. T.turgaica, T.auliekolica эндемикалық қызғалдақ түрлерінің табиғи популяцияларын анықтау мақсатында Солтүстік және Орталық Қазақстан аумағына экспедициялық сапарлар жүргізілді. Морфологиялық сипаттама және өсімдік үлгілерінің генетикалық сәйкестігін растау үшін хлоропласт пен ядролық геномдық маркерлерді (ITS, rbcl, matK) пайдалана отырып, секвенирлеу жүргізілді. Солтүстік және Орталық Қазақстанның қызғалдақтарының эндемикалық түрлерін (T.auliekolica, T.turgaica) in vitro культурасына енгізу жүргізілді, экспланттарды зарарсыздандыру кезеңдері (стерильдеу агентін таңдау, экспозиция уақыты) оңтайландырылды және in vitro жағдайында эндемикалық қызғалдақ түрлерінің өміршең морфогенді құрылымдарын алу өткізілді. Жаңалығы: заманауи биотехнологиялық әдістерді қолдана отырып, алғаш рет Қазақстанның сирек және эндемикалық түрлерінің T.turgaica және T.auliekolica in vitro көбеюінің жоғары тиімді жүйелері әзірленді. Бұл жергілікті эндемиктер бұрын in vitro культурасында зерттелінбеген. Алғаш рет T.auliekolica және T.turgaica түрлері үшін in vitro культурасында экспланттардың әртүрлі типтеріндегі морфогенез процестері зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Создание коллекции in vitro редких и эндемичных видов тюльпана T.auliekolica, T.turgaica

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сирек кездесетін және эндемикалық қызғалдақ түрлеінің T.auliekolica, T.turgaica in vitro коллекциясын жасау

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Особо охраняемые природные территории, ботанические сады, научные-исследовательские учреждения биологического профиля.

Field of application (in Kazakh) : Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, ботаникалық бақтар, биологиялық зерттеу мекемелері.