The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования - новый природный фитопрепарат из местного растительного сырья (плоды, листья грецкого ореха) с широким спектром действия, низким негативным эффектом, высокой лечебно-профилактической эффективностью.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны-кең спектрлі, теріс әсері төмен, емдік-профилактикалық тиімділігі жоғары жергілікті Өсімдік шикізатынан (жемістер, жаңғақ жапырақтары) жасалған жаңа табиғи фитопрепарат.

Aim of work (in Russian) : - Изучить патогенез диспепсии и выявить органы, которые претерпевают изменения в ходе болезни. Поиск лекарственных растений, оказывающих лечебное действие на пораженные органы; - Сбор, сушка, определение химического состава лекарственного растения, содержащего биологически активные вещества, направленные на патогенетическое действие. Установка весового соотношения каждого компонента в представленном наборе; - Приготовление различных лекарственных форм (экстрактов, настоек и отваров) из фитопрепарата лечебного назначения и проведение последующих исследований в клинике; - Исследование влияния отвара, настойки или экстракта грецкого ореха на гематологические, биохимические и иммунологические показатели крови теленка, страдающего эспепсией, определение количества фитопрепарата, оказывающего эффективное действие; -Подготовка нормативно-технической документации и научно обоснованных рекомендаций по применению фитопрепаратов в сфере производства.

Aim of work (in Kazakh) : - Диспепсияның патогенезін зерттеп, ауру барысында өзгеріске ұшырайтын мүшелерді анықтау. Зақымданған мүшелерге емдік әсер ететін дәрілік өсімдіктер іздестіру; -Патогенетикалық әсерге бағытталған биологиялық белсенді заттардан тұратын дәрілік өсімдікті жинау, кептіру, химиялық құрамын анықтау. Ұсынылған жиынтық құрамындағы әрбір компоненттің салмақтық арақатынасын орнату; - Емдік мақсаттағы фитопрепараттан әртүрлі дәрілік формалар (экстрактлер, тұнба және қайнатпалар) дайындау және клиникағадейінгі зерттеулер жүргізу; - Грек жаңғағы қайнатпасының, тұнбасының немесе экстрактысыныңдиспепсияға шалдыққан бұзаудың қанының гематологиялық, биохимиялық және иммунологиялық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу, фитопрепараттың тиімді әсер ететін мөлшерін анықтау; - Өндіріс саласында фитопрепараттарды қолданудың нормативтік-техникалық құжаттарын және ғылыми негізделген ұсыныстар дайындау.

Методы исследования (на русском) : 1.определяется уровень распространения диспепсии, ее этиология и патогенез В хозяйствах Алматинской, Жетысуской, Туркестанской областей. 2.Использование бюреточного метода при изготовлении экстракторов. 3.Проверка фармакологических свойств фитопрепарата, приготовленного по проекту. 4.определение бодрящего эффекта путем экспериментирования на телятах и кроликах и изучения влияния их крови на клинические, фармакологические, гематологические, биохимические и иммунологические показатели. 5.лечебная эффективность препарата, приготовленного из грецкого ореха, определяется путем проведения обследований телят с диспепсией и изучения клинических проявлений заболевания, темпов развития и роста телят, влияния их крови на гематологические, биохимические и иммунологические показатели. 6. определение морфологических показателей крови. 7.определение общего белка и белковых фракций, кальция, щелочного фосфора в крови, полученных в ходе исследования. 8.определение гуморальных и желудочковых факторов в организме молодняка при диспепсии.

Методы исследования (на казахском) : 1. Алматы, Жетісу, Түркістан облыстары шаруашылықтарындағы диспепсияның таралу деңгей, оның этиологиясы және патогенезі анықталынады. 2.Экстрактлер дайындауда бюреткалық әдісін пайдалану. 3.Жоба бойынша дайындалған фитопрепараттың фармакологиялық қасиеттерін тексеру. 4.Қуаттандырғыш әсері бұзаулар мен қояндарға тәжірибе қойып, олардың қанының клиникалық, фармакологиялық, гематологиялық, биохимиялық және иммунологиялық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу арқылы анықтау. 5.Грек жаңғағынан дайындалған препараттың емдік тиімділігі диспепсияға шалдыққан бұзауларға тексерулер жүргізіп, аурудың клиникалық көріністерін, бұзаудың даму және өсу қарқынын, олардың қанының гематологиялық, биохимиялық және иммунологиялық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу арқылы анықтау. 6.Қанның морфологиялық көрсеткіштерін анықтау. 7.Зерттеу барысында алынған қандағы жалпы белок және белок фракциялары, кальций, сілтілік фосфорды анықтау. 8.Диспепсия кезіндегі төлдердің ағзасындағы гуморальды және торшалық факторларды анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В качестве вспомогательных веществ в листьях грецкого ореха используются сапонины, дубильные вещества, кумарины, аминокислоты (аспарагиновая кислота, аланин, аргинин, валин, гистидин, глицин, изолейцин, лейцин, лизин, метионин, пролин, серина, тирозин, треонин, триптофан, цистин, фенилаланин), витамины (аскорбиновая кислота, биотин, инозитол, β-также были обнаружены каротин, ксантины (виолаксантин, криптоксантин, неоксантин, флавоксанитин), лютеин, никотиновая кислота, пантотеновая кислота,), макро-и микроэлементы, органические кислоты, полисахариды. Лекарственные формы, полученные из орехов, могут использоваться для лечения микробов, вирусов, патогенных грибов, в качестве противовоспалительного, антиоксидантного вещества, в качестве лекарств, влияющих на кардио, нейро -, гепатопротективные, гиполипидемические, когнитивные функции.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жаңғақ жапырақтарында қосымша заттар ретінде сапониндер, таниндер, кумариндер, аминқышқылдары (аспарагин қышқылы, аланин, аргинин, валин, гистидин, глицин, изолейцин, лейцин, лизин, метионин, пролин, серина, тирозин, треонин, триптофан, цистин, фенилаланин), витаминдер (аскорбин қышқылы, биотин, инозитол, β-каротин, ксантиндер (виолаксантин, криптоксантин, неоксантин, флавоксанитин), лютеин, никотин қышқылы, пантотен қышқылы,), макро-және микроэлементтер, органикалық қышқылдар, полисахаридтердің де бар екені анықталды. Жаңғақтан алынған дәрілік формаларды микробтарға, вирустарға, патогенді саңырауқұлақтарға, қабынуға қарсы, антиоксидантты зат ретінде, кардио, нейро -, гепатопротективті, гиполипидемиялық, когнитивті функцияға әсер ететін дәрілік заттар ретінде қолдануға болады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определение гуморальных и желудочковых факторов в организме молодняка при диспепсии (лизоцимная, бактериоцидная и комплементарная активность в сыворотке крови) осуществляется с помощью инфракрасного сравнительного спектроанализатора " Infrapid-61», фагоцитарная активность-методом И. В. Нестерова, а количественное содержание иммуноглобулинов G, A, M в сыворотке крови-методом полимеразной реакции и Иммунолайт 1000 США были проведены с помощью автоматизированного анализатора.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Диспепсия кезіндегі төлдердің ағзасындағы гуморальды және торшалық факторларды (қан сарысуындағы лизоцимдік, бактериоцидтік және комплементарлы белсенділік) анықтау қашықтықты инфрақызыл сәулелі салыстырмалы спектроанализатор «Infrapid-61» көмегімен жүзеге асырылса, фагоцитарлық белсенділік И. В. Нестеров әдісі арқылы, ал қан сарысуындағы G, A, M иммуноглобулиндерінің сандық мөлшері полимераздық реакция әдісімен және Иммунолайт 1000 АҚШ автоматтандырылған анализатор көмегімен жүргізілді.

Level of implementation (in Russian) : Предлагаемый нами препарат можно широко использовать в хозяйственных условиях с целью лечения бронхопневмонии. В хозяйственных условиях экономически выгодно использовать лекарственные растения в комплексе с лекарственными препаратами с целью лечения и профилактики бронхопневмонии телят. При приготовлении фитопрепаратов желательно тщательно соблюдать ареал роста растений, инициативы воздействия в составе, технологию приготовления.

Level of implementation (in Kazakh) : Біз ұсынған препаратты бронхопневмонияны емдеу мақсатында шаруашылық жағдайында кең түрде қолдануға болады. Шаруашылық жағдайында бұзаулардың бронхопневмониясы емдеу және оның алдын алу мақсатында дәрілік өсімдіктерді дәрілік препараттармен кешенді түрде қолдану экономикалық тұрғыдан тиімді. Фитопрепараттар дайындауда өсімдіктердің өсу ареалын, құрамындағы әсер ету бастамаларын, дайындалу технологиясын мұқият сақтаған жөн.

Efficiency (in Russian) : J. водный экстракт мякоти незрелых плодов regia подавляет рост грамположительных бактерий, ингибирует работу 3 основных ферментов, таких как цистатион-γ-синтаза (HpCGS) ,цил-транспортирующий белок трансацилаза (HpFabD) и β-гидроксиацилАСР-дегидратаза (HpFabZ), выделенных из ореха, бактерии юглон Helicobacter pylori; J. эфирное масло листьев regia и его основные компоненты (β-пинен, α-пинен, лимонен, кариофиллен) S. epidermidis, Salmonella typhi, S. проявляет сильную антибактериальную активность против aureus, Bacillus subtilis, Proteus vulgaris, Escherichia coli, Shigella dyssenteriae, а, J. было обнаружено, что водные и этанольные экстракты листьев regia обладают противовоспалительной активностью.

Efficiency (in Kazakh) : J. regia жетілмеген жеміс целлюлозасының сулы экстрактысы грам-позитивті бактериялардың өсуін тежейді, жаңғақтан бөліп алынған юглон Helicobacter pylori бактериясының цистатион-γ-синтаза (HpCGS), ацил тасымалдаушы ақуыз трансацилаза (HpFabD) және β-гидроксиацилАСР-дегидратаза (HpFabZ) секілді 3 негізгі ферментіннің жұмысын тежейді; J. regia жапырақтарынан алынған эфир майы және оның негізгі компоненттері (β-пинен, α-пинен, лимонен, кариофиллен) S. epidermidis, Salmonella typhi, S. aureus, Bacillus subtilis, Proteus vulgaris, Escherichia coli, Shigella dyssenteriae-ге қарсы күшті бактерияға қарсы белсенділік көрсетіндігі, ал, J. regia жапырақтарының сулы және этанол сығындылары қабынуға қарсы белсенділік ие екендігі анықталған.

Field of application (in Russian) : Настойка грецкого ореха используется в ветеринарной практике для лечения заболеваний пищеварительной системы, в том числе против диспепсиса. Препарат, а также повышение общей устойчивости больных и здоровых животных к болезням с целью иммунокоррекции, где для животных до 6-месячного возраста применяют два раза в сутки до клинического выздоровления, рассчитывая 0,5 мл на кг массы тела, для зрелых животных-0,3 мл/кг.

Field of application (in Kazakh) : Грек жаңғағы тұнбасы ветеринариялық тәжірибеде ас қорыту жүйесі ауруларына, оның ішінде диспепсияға қарсы емдеуге қолданылады. Препарат, сондай-ақ иммунокоррекция мақсатында ауру және сау малдардың жалпы ауруға төзімділігін жоғарылату, мұнда 6-айлыққа дейінгі малдарға әр кг дене салмағына 0,5 мл есептеп, жетілген малдарға 0,3 мл/әр кг есептеп, клиникалық сауығуына дейін, тәулігіне екі мәрте қолданады.