The object of research, development or design (in Russian) : Система автоматизированного управления транспортными средствами различного назначения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Әртүрлі мақсаттағы көлік құралдарын автоматтандырылған басқару жүйесі.

Aim of work (in Russian) : На данном этапе целью работы является определение архитектуры системы автоматизированного управления выбранного типа транспортными средствами, а также архитектуры подсистем входящих в систему автоматизированного управления.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл кезеңде жұмыстың мақсаты көлік құралдарының таңдалған түрін ("Т" санатындағы көлік құралдары, доңғалақты трактор машиналары) автоматтандырылған басқару жүйесінің архитектурасын, сондай-ақ автоматтандырылған басқару жүйесіне кіретін қосалқы жүйелердің архитектурасын анықтау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : В ходе работы применялись методы систематизации, анализа и теоретического обобщения достижений в области разработки и повышения эффективности функционирования алгоритмов управления автономных беспилотных транспортных средств различного назначения.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс барысында әртүрлі мақсаттағы автономды пилотсыз көлік құралдарын басқару алгоритмдерінің жұмыс істеу тиімділігін арттыру және құрастыру саласындағы жетістіктерді жүйелеу, талдау және теориялық жалпылау әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате выполнения этапа разработаны архитектура системы автоматизированного управления БТС и ее подсистем, определена компонентная база для прототипа системы автоматизированного управления БТС, определены режимы управления и операции, которые будут автоматизироваться. Новизна полученных результатов определяется применением новых подходов к определению архитектуры системы автоматизированного управления БТС с представлением системы как многоуровневой иерархической системы.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Күнтізбелік жоспар бойынша кезеңді орындау нәтижесінде пилотсыз көлік құралын (ПКҚ) автоматтандырылған басқару жүйесінің және оның қосалқы жүйелерінің архитектурасы құрастырылды, ПКҚ автоматтандырылған басқару жүйесінің прототипі үшін компоненттік база анықталды, автоматтандырылатын басқару режимдері мен операциялары анықталды. Алынған нәтижелердің жаңалығы жүйені көп деңгейлі иерархиялық жүйе ретінде көрсете отырып, ПКҚ автоматтандырылған басқару жүйесінің архитектурасын анықтауға жаңа тәсілдерді қолдану арқылы анықталады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Среди технических показателей системы автоматизированного управления можно выделить следующие: 1) количество входящих подсистем 5 подсистема реконструкции окружающей обстановки подсистема навигации (или подсистема формирования навигационно-временного поля) телекоммуникационная подсистема вычислительный контур. 2) перечень режимов управления беспилотной техникой: - режим автоматизированного управления по заданию; - режим дистанционного управления по командам с дистанционного пульта управления; 3) перечень операций, которые автоматизированы: - начало движения БТС; - остановка движения; - выполнение поворотов (автоматизация рулевого управления); - остановка по дистанционной команде; - остановка при появлении на пути следования БТС определенных видов объектов (человек, животное, транспортное средство); - контроль положения БТС относительно горизонтальной плоскости (предупреждение опрокидывания БТС).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Автоматтандырылған басқару жүйесінің техникалық көрсеткіштерінің ішінде мыналарды бөлуге болады: 1) кіріс қосалқы жүйелердің саны 5 қоршаған орта жағдайын қайта құрудың қосалқы жүйесі навигацияның қосалқы жүйесі (немесе навигациялық уақыт өрісін құрудың қосалқы жүйесі) телекоммуникациялық қосалқы жүйе есептеу жиегі. 2) пилотсыз техниканы басқару режимдерінің тізбесі: - тапсырма бойынша автоматтандырылған басқару режимі; - қашықтан басқару пультінен командалар бойынша қашықтан басқару режимі; 3) автоматтандырылған операциялардың тізбесі: - ПКҚ қозғалысының басталуы; - қозғалысты тоқтату; - бұрылыстарды орындау (рульдік басқаруды автоматтандыру); - қашықтағы команда бойынша аялдама; - ПКҚ жүру жолында объектілердің белгілі бір түрлері (адам, жануар, көлік құралы) пайда болған кезде тоқтату; - көлденең жазықтыққа қатысты ПКҚ жағдайын бақылау (ПКҚ аударылуының алдын алу).

Level of implementation (in Russian) : На данном этапе проекта внедрение не предполагается.

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаның осы кезеңінде енгізу болжанбайды.

Efficiency (in Russian) : Эффективность предлагаемых решений определяется двумя факторами: 1) при автоматизации сельскохозяйственной техники техника может использовать более эффективно за счет повышения коэффициента ее использования в течение рабочего дня, так как водителям требуются перерывы на отдых, для автоматизированной техники нужны перерывы только для технического обслуживания. В результате получаем экономию топлива и оптимизацию трудозатрат. 2) при использовании автоматизированной сельскохозяйственной техники задаются точные параметры выполняемых операций, а именно задается цифровая карта местности, определяются районы обработки с высокой точностью, в результате повышается урожайность на единицу площади поля, минимизируются затраты сырья и материалов – топлива, семян, удобрений, воды и т.д.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны іске асырудың осы кезеңінде ұсынылған шешімдердің тиімділігі екі фактормен анықталады: 1) ауыл шаруашылығы техникасын автоматтандыру кезінде, техника жұмыс күні ішінде оны пайдалану коэффициентін арттыру есебінен тиімдірек пайдалана алады, өйткені жүргізушілерге демалу үшін үзілістер қажет, автоматтандырылған техникаға тек техникалық қызмет көрсету үшін үзілістер қажет. Нәтижесінде біз отын үнемдейміз және еңбек шығындарын оңтайландырамыз. 2) автоматтандырылған ауыл шаруашылығы техникасын пайдаланған кезде, орындалатын операциялардың нақты параметрлері беріледі, атап айтқанда жердің цифрлық картасы беріледі, өңдеу аудандары жоғары дәлдікпен айқындалады, нәтижесінде егістік алқабының бірлігіне астық өнімділігі артады, шикізат пен материалдардың – отынның, тұқымның, тыңайтқыштардың, судың және т. б. шығындары барынша азайтылады.

Field of application (in Russian) : Полученные результаты могут применяться при автоматизации сельскохозяйственной техники, такой как тракторная техника. Также на основе предлагаемых решений может реализовываться концепция точного земледелия, которая подразумевает применение автоматизированных средств обработки земель.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер трактор техникасы сияқты ауылшаруашылық техникасын автоматтандыруда қолданылуы мүмкін. Сондай-ақ, ұсынылған шешімдер негізінде жерді өңдеудің автоматтандырылған құралдарын қолдануды көздейтін нақты егіншілік тұжырымдамасы жүзеге асырылуы мүмкін.