The object of research, development or design (in Russian) : Ландшафты Восточно-Казахстанской области

The object of research, development or design (in Kazakh) : Шығыс Қазақстан облысының ландшафттары

Aim of work (in Russian) : Разработка методов определения предельно-допустимых рекреационных нагрузок на туристские и особо охраняемые природные территорий Восточно-Казахстанской области с применением ГИС/ДЗЗ технологии для рационального использования природных ресурсов и устойчивого развития туризма в Восточно-Казахстанском регионе.

Aim of work (in Kazakh) : Шығыс Қазақстан облысында табиғи ресурстарды тиімді пайдалану және туризмді тұрақты дамыту үшін ГАЖ/ЖҚЗ технологиясын қолдана отырып, Шығыс Қазақстан облысының туристік және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарына шекті жол берілетін рекреациялық жүктемелерді анықтау әдістерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : сравнительно-географический метод, ландшафтно-индикационный метод, картографический метод, биогеохимический метод, статистический метод, методы дешифрирования данных ДЗЗ и геоинформационного картографирования.

Методы исследования (на казахском) : салыстырмалы-географиялық әдіс, ландшафттық-индикациялық әдіс, картографиялық әдіс, биогеохимиялық әдіс, статистикалық әдіс, ЖҚЗ деректерін дешифрлеу және геоақпараттық картаға түсіру әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Для оценки состояния туристских и особо охраняемых природных территорий Восточного Казахстана рассчитаны индексы NDVI, EVI, GNDVI, NDMI и составлены карты по значениям индексов. Проведен анализ состояния туристских и особо охраняемых природных территорий Восточного Казахстана на основе индексов NDVI, EVI, GNDVI, NDMI. По индексу LDV нами в зависимости от степени механической нарушенности ландшафтов на участках неорганизованного и массового отдыха выделены три категории нарушенности незначительная нарушенность менее 10 баллов, к ней относится территория ГЛПР «Семей орманы», средняя нарушенность от 10-14 баллов к данной территории отностится Шульбинское водохранилище, сильная нарушенность более 14 баллов Сибинские озера (Шалқар), Дубагалинское озеро, озеро Алаколь (участок неорганизованного отдыха). Для изучения современного экологического состояния туристских территории отобраны почвы и водные объекты на ключевых участках и рассчитаны количественные вариационно-статистические показатели содержания химических элементов. Проведен пространственный анализ рекреационных нагрузок на территории исследования и составлены карты конфликтов природопользования. Составлены карты современного экологического состояния туристских территории. Карты основных экологических маршрутов на исследуемой территории.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шығыс Қазақстанның туристік және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының жай-күйін бағалау үшін NDVI, EVI, GNDVI, NDMI индекстері есептелді және индекстердің мәндері бойынша карталар жасалды. NDVI, EVI, GNDVI, NDMI индекстері негізінде Шығыс Қазақстанның туристік және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының жай-күйіне талдау жүргізілді. (LDV) индексі ұйымдастырылмаған және жаппай демалу учаскелеріндегі ландшафттардың механикалық бұзылу дәрежесіне қарай үш санатқа бөлінгенін көрсетті, оған 10 баллдан аз көрсеткішке ие "Семей орманы" МОТР аумағы, 10-14 балдан бастап орташа бұзылу осы аумаққа Шүлбі су қоймасы жатады, одан да қатты бұзылу 14 балл Сібе көлдері (Шалқар), Дұбағалы көлі, Алакөл көлі (ұйымдастырылмаған демалыс учаскесі). Туристік аумақтардың қазіргі экологиялық жағдайын анықтау үшін негізгі учаскелерде топырақ пен су объектілеріне сынамалар алынды және химиялық элементтер құрамының сандық вариациялық-статистикалық көрсеткіштері есептелді. Зерттеу аумағындағы рекреациялық жүктемелерге кеңістіктік талдау жүргізілді және табиғатты пайдаланудағы шиеленістер карталары жасалды. Туристік аумақтардың қазіргі экологиялық жағдайының карталары жасалды. Сонымен қатар зерттеу аумағындағы негізгі экологиялық маршруттардың картасы құрастырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На основе анализа снимков дистанционного зондирования земли и ГИС составлены карты по значениям индексов NDVI, EVI, GNDVI, NDMI, LDV. Рассчитаны количественные вариационно-статистические показатели содержания химических элементов в почвах и водных объектах. Составлены карты современного экологического состояния туристских территории. Карты исследованных экологических маршрутов на исследуемой территории.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жерді қашықтықтан зондтау және ГАЖ суреттерін талдау негізінде NDVI, SAVI, GNDVI, NDMI, LDV индекстерінің мәндері бойынша карталар жасалды. Топырақ пен су объектілеріндегі химиялық элементтердің сандық вариациялық-статистикалық көрсеткіштері есептелді. Туристік аумақтардың қазіргі экологиялық жағдайының карталары жасалды. Сонымен қатар зерттеу аумағындағы негізгі экологиялық маршруттардың картасы құрастырылды.

Level of implementation (in Russian) : Полученные результаты геоэкологической оценки туристских и особо охраняемых природных территории могут быть использованы при разработке перспективных планов развития исследуемой территории. Конечным результатом будет определение предельно-допустимых изменении рекреационных нагрузок и разработка природоохранных мероприятия по устойчивому развитию исследуемой территории.

Level of implementation (in Kazakh) : Туристік және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды геоэкологиялық бағалау нәтижелері зерттелетін аумақты дамыту бағдарламаларын әзірлеу кезінде пайдаланылуға болдаы. Негізгі нәтиже рекреациялық жүктемелердің шекті жол берілетін өзгерістерін айқындау әдістемесі және зерттелетін аумақтың тұрақты даму үшін табиғатты қорғау іс-шараларын әзірлеу болады.

Efficiency (in Russian) : Применение современных БПЛА, ГИС/ДЗЗ технологий будут способствовать оптимизации мониторинга, рекреационного природопользования и устойчивому развитию туризма в регионе. В дальнейшем предложенная методика будет полезна для местных исполнительных органов, юридическим лицам, осуществляющими туристскую деятельность, для соблюдения природоохранные мероприятии и правил. Разработанные методы определение предельно-допустимых изменении рекреационных нагрузок с применением ДЗЗ/ГИС-технологий в дальнейшем можно будет использовать для изучения других регионов Республики Казахстан.

Efficiency (in Kazakh) : Қазіргі заманғы ҰҰА, ГАЖ/ЖҚЗ технологияларын қолдану мониторингті, рекреациялық табиғатты пайдалануды оңтайландыруға және өңірдегі туризмнің тұрақты дамуына ықпал ететін болады. Болашақта ұсынылған әдістеме жергілікті атқарушы органдар, туристік қызметті жұмыс жасап жатқан заңды тұлғалар үшін табиғатты қорғау іс-шаралары мен ережелерін сақтау үшін пайдалы болады. ЖҚЗ/ГАЖ-технологияларын қолдана отырып рекреациялық жүктемелердің шекті жол берілетін өзгерістерін айқындау әдістері, болашақта Қазақстан Республикасының басқа өңірлерін зерделеу үшін пайдаланылуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями результатов исследования являются национальные природные парки и заповедники, также органы управления административных областей и районов, разрабатывающих планы мероприятий по природопользованию, а также для комитетов по экологии и охране окружающей природной среды, по водно-земельным ресурсам и землеустройств, также при проектировании и создании новых хозяйственных предприятий в сфере туризма.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары ұлттық табиғи саябақтар мен қорықтар, табиғатты пайдалану жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлейтін әкімшілік облыстар мен аудандардың басқару органдары, сондай-ақ экология және қоршаған ортаны қорғау, су-жер ресурстары және жерге орналастыру комитеттері, сондай-ақ туризм саласындағы жаңа шаруашылық кәсіпорындарды жобалау және құру кезінде пайдалануға болады.