The object of research, development or design (in Russian) : Реакция растительного покрова Северного и Центрального Казахстана на стрессовое погодное воздействие на основе спутниковых данных

The object of research, development or design (in Kazakh) : Солтүстік және Орталық Қазақстанның өсімдік жамылғысының спутниктік мәліметтер негізінде ауа райының күйзеліс әсеріне әрекеті

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии дистанционной оценки пространственно-временных особенностей возникновения и развития засушливых условий на территории Центрального и Северного Казахстана, включающей выявление территорий, подвергшихся засухе, определение ее интенсивности и реакции растительного покрова на стрессовое погодное воздействие на основе исторических и современных данных космической съемки для своевременного оповещения органов управления и заинтересованных лиц

Aim of work (in Kazakh) : Орталық, Солтүстік Қазақстан аумағында құрғақшылықтан зардап шеккен аумақтарды анықтау, оның қарқындылығын, өсімдік жамылғысының әсер ету реакциясын анықтауды қоса алғанда, құрғақшылық жағдайларының пайда болуы мен дамуының кеңістіктік-уақыттық ерекшеліктерін қашықтықтан бағалау технологиясын әзірлеу. биліктің басшылығы, мүдделі тараптарды уақтылы хабардар ету үшін тарихи, заманауи спутниктік түсірілім деректеріне негізделген стресстік ауа райы әсерлері.

Методы исследования (на русском) : Методы обработки многозональных спутниковых данных, метод вегетационных индексов; анализ временных рядов данных, определение вероятности наступления события по исходным данным; регрессионно-корреляционный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Вегетациялық көрсеткіш әдістері; деректердің уақытша қатарын талдау, бастапқы деректер бойынша оқиғаның болу ықтималдығын анықтау; регрессиялық-корреляциялық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Собран многолетний архив вегетационных индексов 2001-2022 гг. на территорию РК, рассчитанный по спутниковым данным и проведена его актуализация. 2. По значениям коэффициентов линейных трендов IVCI, характеризующих скорость изменений в состоянии растительного покрова, проведено районирование северных областей. Выделены районы, на территории которых изменения в состоянии растительного покрова наиболее значимы. 3. По графикам многолетних изменений индекса IVCI выделено три коротко периодических временных интервала по характеру изменения индекса – 2001-2010, 2010-2016, 2016-2020 гг. с различной направленностью тенденций изменений. 4. Предложен ряд средних характеристик, использование которых эффективно при анализе длинных рядов данных. Рассчитаны среднемноголетние NDVI (2001-2023), многолетние максимумы NDVI и даты их наступления для выбранной территории. Опубликована статья: Витковская И, Батырбаева М, Малахов Д, Идришева Ж. Вариации урожайности естественных степных пастбищ Казахстана при разном увлажнении по спутниковым данным»// «Вестник ВКТУ им. Д.Серикбаева», 2023, 3, с. 113-126. DOI 10.51885/1561-4212_2023_3_113. 22 мая 2023 проведен мониторинг работ по проекту. Получен положительный отзыв. Подано обращение в КНМОНРК и ННС «Информационные, телекоммуникационные и космические технологии» по вопросу переноса опубликования данной статьи на третий год реализации проекта 2024 год. Принято положительное решение

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Спутниктік деректер бойынша есептелген ҚР аумағына 2001-2022 жылдардағы вегетациялық индекстердің көпжылдық мұрағаты жиналды және оны өзектендіру жүргізілді. 2. Өсімдік жамылғысының күйіндегі өзгерістердің жылдамдығын сипаттайтын IVCi сызықтық трендтерінің коэффициенттерінің мәндері бойынша солтүстік облыстар аудандастырылды. Аумақтарында өсімдік жамылғысының жай-күйіндегі өзгерістер неғұрлым маңызды болып табылатын аудандар бөлінді. 3. IVCi индексінің көпжылдық өзгерістерінің кестелері бойынша өзгеру тенденцияларының әртүрлі бағыттарымен индекстің өзгеру сипаты бойынша үш қысқа мерзімді уақыт аралығы бөлінді – 2001-2010, 2010-2016, 2016-2020 жж. 4. Деректердің ұзын қатарларын талдауда тиімді болатын бірқатар орташа сипаттамалар ұсынылған. Орташа көпжылдық NDVI (2001-2023), көпжылдық NDVI максимумдары және таңдалған аумақ үшін олардың басталу күндері есептелген. Мақала жарияланды: Витковская И, Батырбаева М, Малахов Д, Идришева ж.спутниктік деректер бойынша әр түрлі ылғалданған кезде Қазақстанның табиғи дала жайылымдарының өнімділігінің өзгеруі"// "ШҚТУ хабаршысы. Д. Серікбаева", 2023, 3, 113-126 ББ. DOI 10.51885/1561-4212_2023_3_113. 2023 жылғы 22 мамырда жоба бойынша жұмыстарға мониторинг жүргізілді. Оң пікір алынды. 2024 жылғы жобаны іске асырудың үшінші жылына осы мақаланы жариялауды көшіру мәселесі бойынша ҚНМОНРК және "ақпараттық, телекоммуникациялық және ғарыштық технологиялар" ҰҒК-не өтініш берілді. Оң шешім қабылданды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выявление и анализ пространственно-временных особенностей изменения состояния растительного покрова РК, обусловленных изменениями климата последних десятилетий, которые привели к перераспределению увлажнения территории Казахстана и более частым проявлениям экстремальных погодных условий. Определение закономерностей в трендах происходящих изменений в состоянии растительного покрова РК, обусловленных погодными и климатическими факторами.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстан аумағында ылғалдың қайта бөлінуіне және экстремалды құбылыстардың жиірек болуына әкеліп соқтырған соңғы онжылдықтардағы климаттың өзгеруіне байланысты Қазақстан Республикасының өсімдік жамылғысының жай-күйінің өзгеруінің кеңістіктік және уақыттық ерекшеліктерін анықтау және талдау. ауа райы жағдайлары. Ауа-райы және климаттық факторларға байланысты Қазақстан Республикасының өсімдік жамылғысының жай-күйінің үздіксіз өзгеру тенденцияларының заңдылықтарын анықтау.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство, страхование сельскохозяйственной продукции, контроль земельных ресурсов, экология, климатология. В научной и образовательной среде в вопросах тематического дешифрирования спутниковой информации путём публикации результатов

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы, ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтандыру, жер ресурстарын бақылау, экология, климатология. Ғылыми-білім беру ортасында спутниктік ақпаратты тақырыптық түсіндіру мәселелерінде нәтижелерді жариялау арқылы