The object of research, development or design (in Russian) : Источниковедческий анализ средневековых письменных источников, принадлежащих казахским правителям и султанам периода XV-XVIII века.

The object of research, development or design (in Kazakh) : XV-XVIII ғасырлардағы қазақ билеушілері мен сұлтандарының ортағасырлық жазба дереккөздерінің деректанулық талдауы.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является поиск, выявление (эвристика), первичное описание и дипломатический анализ нарративных и актовых источников степных правителей XV-XVIII веков.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның негізгі мақсаты – XV-XVIII ғасырлардағы дала билеушілерінің нарративтік және актілік құжаттарынын алғашқы сипаттауы, дипломатиялық талдауы, іздестіруі (эвристика), анықталуы болып саналады.

Методы исследования (на русском) : Общенаучные методы: исторический, логический, методы индукции и дедукции, анализа и синтеза. Методологической основой исследования является системность, принципы этнокультурного метода изучения исторического прошлого. Из специально-исторических методов использованы историко-сравнительный, историко-типологический, системно-структурный методы, предполагающие изучение событий и явлений в их взаимосвязи и взаимообусловленности, постоянной изменчивости и развитии. 1. Историко-сравнительный метод позволил путем сравнения большого комплекса письменных источников выявить общее и частное, единое и особенное в текстах нарративных документов периода XV–XVIII вв. 2. Историко-типологический метод используется с целью выделения тех или иных групп и видов источников по характеру схожести и различий текстов и содержания источников. 3. Системно-структурный метод применяется в исследовании при рассмотрении документов казахских правителей как единого целого комплекса источников. Данный метод позволит осуществить новую интерпретацию исторического материала содержащегося в документах. Сосредоточено внимание на качественной определенности источников, характере и их содержании, соотношении отдельных частей формуляров ярлыков. Методы периодизации, актуализации, ретроспекции и перспективности используются в работе с учетом специфики их применения.

Методы исследования (на казахском) : Жалпы ғылыми әдістер: тарихи, логикалық, индукция және дедукция әдістері, анализ және синтез. Зерттеудің әдіснамалық негізі – жүйелілік, өткен тарихты зерттеудің этномәдени әдісінің принциптері. Арнайы тарихи әдістердің ішінен оқиғалар мен құбылыстарды олардың өзара байланысы мен өзара тәуелділігін, тұрақты өзгергіштігі мен дамуын зерттеуді көздейтін тарихи-салыстырмалы, тарихи-типологиялық, жүйелік-құрылымдық әдістер қолданылды. 1. Тарихи-салыстырмалы әдіс жазба дереккөздердің үлкен кешенін салыстыра отырып, XV–XVIII ғасырлар кезеңіндегі баяндау құжаттары мәтіндеріндегі жалпы мен жекені, біртұтас пен арнайыны анықтауға мүмкіндік берді. 2. Тарихи-типологиялық әдіс мәтіндер мен дереккөздердің мазмұнының ұқсастықтары мен айырмашылықтары сипатына қарай дереккөздердің белгілі бір топтары мен түрлерін анықтау үшін қолданылады. 3. Қазақ билеушілерінің құжаттарын дереккөздердің біртұтас кешені ретінде қарастырғанда зерттеуде жүйелі-құрылымдық әдіс қолданылады. Бұл әдіс құжаттардағы тарихи материалды жаңаша түсіндіруге мүмкіндік береді. Көздердің сапалық анықтығына, олардың сипаты мен мазмұнына, жапсырма формаларының жеке бөліктері арасындағы байланысқа назар аударылады. Жұмыста қолданылу ерекшеліктерін ескере отырып, кезеңдік, өзектілендіру, ретроспекция және перспектива әдістері қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Достигнутыми результатами данной работы явились: 1. Выявлены новые архивные документы в отечественных и зарубежных архивах, библиотечных фондах; 2. Работа в библиотеках позволила сформировать библиотечный фонд литературы по теме грантового исследования, в том числе монографии и труды Ерофеевой И.В., Абусеитовой М.Х., Хафизовой Х.Ш., Усмановой М.А.и других; 3. Написано и опубликовано 2 научные статьи в материалах конференции и научных журналов и 1 статья в в отечественном издании с ненулевым импакт-фактором (рекомендованным КОКСНВО); 4. Члены научно-исследовательской группы получили доступ к актовым письменным источникам, жалованным грамотам, документам дипломатической переписки казахских правителей и другим ценным архивным материалам, которые будут использованы для более глубокого анализа и исследования по теме грантового проекта. 5. Установлены научные связи с Научно-исследовательским центром культурного и литературного наследия народов Великого шелкового пути Самаркандского государственного университета, НОЦ тюркологии и алтаистики «Большой Алтай», Центром исследований Золотой Орды и татарских ханств им. М.А.Усманова Института истории им.Ш.Марджани АН РТ., Республиканским информационным центром по изучению исторических материалов при Институте востоковедения им. Р. Б. Сулейменова, Национальным Центром рукописей и редких книг Министерства культуры и информации РК, Государственным историко-культурным заповедник-музеем «Азрет Султан».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері: 1. Отандық және шетелдік мұрағаттарда, кітапхана қорларында жаңа мұрағаттық құжаттар анықталды; 2. Кітапханалардағы жұмыс гранттық зерттеу тақырыбы бойынша әдебиеттердің кітапхана қорын құруға мүмкіндік берді, оның ішінде И.В. Ерофеева, М. Х. Әбусейітова, Х. Ш. Хафизова, М. А. Усманов және басқалардың монографиялары мен еңбектері; 3. Конференция материалдарында және ғылыми журналдарда 2 ғылыми мақала және нөлдік емес импакт-факторы бар отандық басылымда 1 мақала (БҒСБК ұсынған) жазылды және жарияланды; 4. Ғылыми-зерттеу тобының мүшелері гранттық жоба тақырыбы бойынша тереңірек талдау және зерттеу үшін пайдаланылатын актілік жазбаша дереккөздерге, сый грамоталарға, қазақ билеушілерінің дипломатиялық хат алмасу құжаттарына және басқа да құнды мұрағаттық материалдарға қол жеткізді. 5. Самарқанд мемлекеттік университетінің Ұлы Жібек жолы Халықтарының мәдени және әдеби мұрасы ғылыми-зерттеу орталығымен, «Үлкен Алтай» алтаистика және түркология ғылыми-оқыту орталығымен, Татарстан Республикасы Ғылым академиясының Ш.Марджани атындағы тарих институтымен, М.А. Усманов атындағы Алтын Орда және татар хандықтарын зерттеу орталығымен, Б. Сүлейменов атындағы Шығыстану институты жанындағы Тарихи материалдарды зерттеу бойынша республикалық ақпараттық орталығымен, Қазақстан Республикасы Ұлттық кітапханасының Сирек кездесетін кітаптар мен қолжазбалар қорымен, Әзірет Сұлтан мемлекеттік тарихи-мәдени қорық-мұражайымен ғылыми байланыстар орнатылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Посредством организации археографических экспедиций в редкие фонды библиотек и научно-исследовательских учреждений г.Алматы (Республиканский информационный центр по изучению исторических материалов Института востоковедения им. Р.Б. Сулейменова, музей редких книг Республиканского государственного фонда «Ғылым ордасы»); г. Шымкент (Туркестанский областной государственный архив, Шымкентский городской государственный архив), г. Оренбург (Объединенный государственный архив Оренбургской области), г. Астана (Национальный архив РК, Национальный центр рукописей и редких книг при Комитете по делам архивов, документации и книжного дела Министерства культуры и информации РК) выявлены документы, связанные с дипломатическими связями, ханами, и редких книг, рукописей и документов о Казахском ханстве в период XV-XVIII веков для целей научного исследования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алматы қаласының кітапханалары мен ғылыми-зерттеу мекемелерінің сирек қорларына археографиялық экспедициялар ұйымдастыру арқылы (Р.Б. Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының Республикалық тарихи материалдарды зерттеу ақпараттық орталығы, «Ғылым ордасы» республикалық мемлекеттік қорының сирек кітаптар мұражайы); Шымкент қаласы(Түркістан облыстық мемлекеттік мұрағаты, Шымкент қалалық мемлекеттік мұрағаты), Орынбор қаласы (Орынбор облысының біріккен мемлекеттік мұрағаты), Астана қаласы (Қазақстан Республикасы Ұлттық мұрағаты, ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Архив, құжаттама және кітап ісі комитетіне қарасты Қолжазбалар және сирек кітаптар ұлттық орталығы) XV-XVIII ғасырлардағы дипломатиялық байланыстар, хандар және және Қазақ хандығы туралы құжаттар анықталды.

Level of implementation (in Russian) : В результате археографических экспедиции и выявления (эвристики) архивных, письменных документов в отечественных и зарубежных архивах, библиотечных фондах опубликована статья в отечественном издании с ненулевым импакт-фактором (рекомендованным КОКСНВО) Картова З.К., Абуов Н.А. К вопросу изучения жалованных ярлыков XIV-XVII веков, выданных в присырдарьинских городах Казахстана.// Вестник КарГУ им. Е.Букетова Серия «История. Философия». № 111, 2023 (DOI 10731489/2023HPh4). А также следующие статьи; 1. Картова З.К. К вопросу изучения нарративных документов правителей Казахского ханства XV-XVIII веков // научный журнал «SHYGYS» (Восток) Института востоковедения №3, 2023 г. Комитета науки Министерства образования и науки Республики Казахстан. 2. Картова З.К. Текстологическое изучение и источниковедческий анализ нарративных документов среднеазиатских правителей периода XV-XVIII веков // Материалы Международной научной конференции «Политические, социально-экономические и этно-культурные процессы в Евразии в средневековый период». Бишкек-Барнаул, 8-10 июня 2023 г. / под. ред. С.В. Землюкова. - Барнаул: Издательство Алтайского госуниверситета, 2023.- С.90-100.

Level of implementation (in Kazakh) : Археографиялық экспедициялар мен отандық және шетелдік мұрағаттардағы, кітапхана қорларындағы мұрағаттық, жазбаша құжаттарды сәйкестендіру (эвристика) нәтижесінде отандық басылымда нөлдік емес импакт-факторы бар мақала жарияланды (КОКСНВО ұсынған) Картова З.К., Абуов Н.А. К вопросу изучения жалованных ярлыков XIV-XVII веков, выданных в присырдарьинских городах Казахстана.// ҚарМУ Хабаршысы. Е.Бөкетова сериясы «Тарих. Философия». № 111, 2023 (DOI 10731489/2023HPh4). Сондай-ақ келесі мақалалар; 1. Картова З.К. К вопросу изучения нарративных документов правителей Казахского ханства XV-XVIII веков // Білім министрлігі Ғылым комитетінің Шығыстану институтының «SHYGYS» (Шығыс) ғылыми журналы No3, 2023 ж. және Қазақстан Республикасының ғылымы. 2. Қартова З.Қ. Текстологическое изучение и источниковедческий анализ нарративных документов среднеазиатских правителей периода XV-XVIII веков // Политические, социально-экономические и этно-культурные процессы в Евразии в средневековый период» халықаралық ғылыми конференциясының материалдары. Бішкек-Барнаул, 2023 ж. 8-10 маусым / ред. С.В. Землюкова. - Барнауыл: Алтай мемлекеттік университеті баспасы, 2023.- Б.90-100.

Efficiency (in Russian) : Проведена системная работа по выявлению нарративных и актовых источников степных правителей XV-XVIII веков.

Efficiency (in Kazakh) : XV-XVIII ғасырлардағы дала билеушілерінің нарративті және акт дереккөздерін анықтау бойынша жүйелі жұмыс жүргізілді.

Field of application (in Russian) : Выявленные в результате археографических экспедиций документы будут ценным источником для множества исторических дисциплин, включая казахскую дипломатику, генеалогию, просопографию, топонимику, ономастику, источниковедение, историографию.

Field of application (in Kazakh) : Археографиялық экспедициялар нәтижесінде анықталған құжаттар қазақ дипломатиясы, шежіре, просопография, топонимика, ономастика, деректану, тарихнама сынды көптеген тарихи пәндер үшін құнды дереккөз болады.