The object of research, development or design (in Russian) : Цитотоксичность, пролонгирующие свойства, антибактериальные пленки, хитозан, полиакриловая кислота, хлоргексидин, наночастицы серебра.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Цитоуыттылығы, ұзаққа созылатын қасиеттері, бактерияға қарсы пленкалар, хитозан, полиакрил қышқылы, хлоргексидин, күміс нанобөлшектері.

Aim of work (in Russian) : Исследование пролонгирующего действия и цитотоксичности антибактериальных нанопленок для имплантируемых медицинских изделий на основе хитозана и полиакриловой кислоты, содержащих в своем составе хлоргексидин и наночастицы серебра

Aim of work (in Kazakh) : Құрамында хлоргексидин және күміс бөлшектері бар хитозан мен полиакрил қышқылына негізделген имплантацияланатын бұйымдарға арналған бактерияға қарсы жабынның ұзартылмалы қасиеті мен цитоуттылығын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Получение полиэлектролитных мультислойных покрытии осуществлялось методом Layer by layer (LbL). Внедрение хлоргексидина в состав покрытия было достигнуто путем пропитки. Морфология нанопленок, элементный состав и шероховатость поверхности были исследованы с использованием сканирующей электронной микроскопии (СЭМ), анализа рентгеновской дисперсионной энергетической спектроскопии (СЭМ-EDX) и атомно-силовой микроскопии (АСМ) соответственно. Антибактериальная активность полученных образцов была изучена диско-диффузионным методом

Методы исследования (на казахском) : Полиэлектролитті көп қабатты жабындарды алу Layer by layer (LbL) әдісі көмегімен алынды. Хлоргексидинді жабынға енгізу сіңдіру арқылы жүзеге асырылды. Наножабындардың морфологиясы, элементтік құрамы және бетінің кедір-бұдырлығы сәйкесінше сканерлеуші электронды микроскопия (СЭМ), рентгендік дисперсиялық энергетикалық спектроскопиялық талдау (СЭМ-EDX) және атомдық күштік микроскопия (АСМ) көмегімен зерттелді. Алынған үлгілердің бактерияға қарсы белсенділігі дискілік-диффузия әдісімен зерттелді

Obtained results and novelty (in Russian) : Методом layer by layer были нанесены покрытия на поверхности имплантируемых изделий и кремниевые пластины. Покрытия были получены при различных рН комбинации системы хитозан/ПАК от 2 до 7. Профиль поверхности, средняя шероховатость были получены с помощью АСМ. Топографические изображения, толщина и элементный состав покрытий были определены с использованием СЭМ и СЭМ EDX. Результаты АСМ показали островковое осаждение полиэлектролитов. Наблюдается колебательное изменение значений средней и средней квадратической шероховатости с переходом рН системы от 2 до 7. Установлено, что толщина покрытий уменьшается с ростом рН системы от 2 до 5. При рН 5 наблюдается небольшое скачкообразное увеличение толщины. Из полученных результатов с помощью СЭМ и АСМ был выбран оптимальный рН для внедрения хлоргексидина. Хлоргексидин с концентрацией 0,05 % был внедрен в состав покрытий методом пропитки в течение различных отрезков времени: 12 ч., 24 ч., 36 ч. и 48 ч. Результаты СЭМ EDX показали небольшой рост в содержании хлора от 2,01 до 2,073 с увеличением времени пропитки от 12 ч. до 48 ч. Была определена активность полученных покрытий с хлоргексидином против S. аureus, S. epidermidis и E. coli. Исследование пролонгирующего действия покрытии было достигнуто путем изучения процесса высвобождения хлоргексидина из покрытия Установлено, что в течение 2 суток наблюдается непрерывное высвобождение хлоргексидина из всех исследованных образцов

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Layer by layer әдісімен имплантацияланатын бұйымдар мен кремний пластиналарының бетіне жабындар алынды. Жабындар хитозан/ПАК жүйесінің әртүрлі рН комбинациясында (2-7) жүргізілді. Беткі профиль, орташа кедір-бұдыр AКM көмегімен алынды. Топографиялық кескіндер, жабындардың қалыңдығы мен элементтік құрамы СЭМ және СЭМ EDX қоллдану арқылы алынды. АКМ нәтижелері полиэлектролиттердің аралдық тұнуын көрсетті. Жүйенің рН 2-ден 7-ге ауысуымен орташа және орташа квадраттық кедір-бұдыр мәндерінің тербелмелі өзгеруі байқалады. Жабындардың қалыңдығы жүйенің рН 2-ден 5-ке дейін өсуімен төмендейтіні анықталды. Алайда рН 5 кезінде қалыңдықтың бірден өсуі байқалады. СЭМ және АКМ көмегімен алынған нәтижелер негізінде хлоргексидинді енгізудің оңтайлы рН таңдалды. Хлоргексидин (С=0,05%) әр түрлі уақыт аралығында сіңдіру әдісімен жабындардың құрамына енгізілді: 12 сағат, 24 сағат, 36 сағат және 48 сағат. СЭМ EDX нәтижелері сіңдіру уақытының 12 сағаттан 48 сағатқа дейін ұлғаюымен 2,01-ден 2,073-ке дейінгі хлор құрамының өсуі байқалатындығын көрсетті. Жабындардың белсенділігі S. aureus, S. epidermidis және E. сoli қарсы анықталды. Жабынның ұзаққа созылмалы әсерін анықтау хлоргексидиннің жабыннан ерітіндіге өту үрдісін зерттеу арқылы қол жеткізілді. 2 күн ішінде барлық зерттелген үлгілерден хлоргексидиннің үздіксіз бөлінуі байқалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Научно-практическая значимость работы заключается в том что для получения антибактерилального покрытия на поверхности имплантируемых изделий были использованы биосовместимые полиэлектролиты (полиакриловая кислота и хитозан) и антибактериальный препарат (хлоргексидин), который является золотым стандартом. Были подобраны оптимальне условия (рН системы, концентрация полиэлектролитов) для внедрения хлоргексидина в мультислойное покрытие. Была изучена антибактериальная активность и установлены пролонгированные свойства покрытия.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жұмыстың ғылыми-тәжірибелік маңыздылығы имплантацияланатын бұйымдардың бетіне бактерияға қарсы жабынды алу үшін биоүйлесімді полиэлектролиттер (полиакрил қышқылы және хитозан) және алтын стандарт болып табылатын бактерияға қарсы препаратты (хлоргексидин) пайдалану болып табылады. Хлоргексидинді көп қабатты жабынға енгізу үшін оңтайлы жағдайлар (жүйенің рН, полиэлектролит концентрациясы) таңдалды. Бактерияға қарсы белсенділігі зерттелінді және жабынның ұзартылған қасиеттері анықталды

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность мультислойного покрытия, содержащего хлоргексидин, заключается в том, что данное покрытие проявило антибактериальную активность против основных возбудителей инфекций, ассоцированных с имплантами. При этом эффект сохранялся в течение 3 суток. Кроме того, медленно высвобождаясь из многослойного покрытия, антисептик хлоргексидин проявил пролонгированное действие.

Efficiency (in Kazakh) : Құрамында хлоргексидин бар көп қабатты жабынның тиімділігі-бұл жабын негізгі имплантпен байланысты инфекция қоздырғыштарына қарсы бактерияға қарсы белсенділікті көрсетті. Бұл әсер 3 күн бойы сақталды. Сонымен қатар, көп қабатты жабыннан антисептик хлоргексидин баяу босатыла отыра ұзартылмалы әсер көрсетті.

Field of application (in Russian) : - имплантируемые изделия в области стоматологии и травматологии; - нанотехнологии в области получения тонких нанопокрытий;

Field of application (in Kazakh) : - стоматология және травматология саласындағы имплантацияланатын бұйымдар; - жұқа нано жабындарды алу саласындағы нанотехнологиялар;