The object of research, development or design (in Russian) : Угольные отходы из Ленгерского месторождения и гуматсодержащие удобрения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ленгір көмір кен орнының қалдықтары және гуматқұрамдас тыңайтқыш

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии получения гуматсодержащих удобрений на основе угольного отхода для повышения плодородия почвы и урожайности сельскохозяйственных культур.

Aim of work (in Kazakh) : Ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігін және топырақ құнарлығын арттыру үшін көмір қалдықтары негізінде гуматқұрамдас тыңайтқыштар алу технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для решения поставленных задач выбраны современные аналитические (количественные и качественные), термодинамические, химические, потенциометрические, а также вычислительные, лабораторные и экспериментально-промышленные методы с помощью растрового электронного микроскопа (РЭМ) марки Jeol JSM-6490l V, многопараметрического портативного киберсканера (PCD 650 Eutech), ИК-Фурье-спектрометра (Zhimadzu IR Prestige-21), дифференциально-термического анализатора (ДТА) и рентгеновского энергодисперсионного микроанализатора INCAEnergy (Oxford Instruments) и другие приборы.

Методы исследования (на казахском) : Қойылған міндеттерді шешу үшін қазіргі заманғы аналитикалық (сандық және сапалық), термодинамикалық, химиялық, потенциометриялық, сондай-ақ есептеу, зертханалық және тәжірибелік-өндірістік әдістер Jeol JSM-6490l V маркалы сканерлеуші электронды микроскопты (SEM) пайдалана отырып, таңдалды, көппараметрлі портативті киберсканер (PCD 650 Eutech), IR- Фурье спектрометрі (Zhimadzu IR Prestige-21), дифференциалды термиялық анализатор (DTA) және INCAEnergy (Oxford Instruments) рентгендік энергия-дисперсиялық микроанализатор және басқа құрылғылар қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В данном этапе работы исследованы физико-химические особенности и минералогические составы исходных сырьевых материалов. По результатам инструментальных исследований определен вещественный и минералогический состав угольного отхода из Ленгерского месторожения,%: влага – 17,26, зола - 31,51 и органические вещества – 51,23. Определены и отработаны оптимальные технологические параметры (температура, объем и концентрация растворов, время) процесса получения гуминовых кислот из угольного отхода с использованием неорганических кислот и щелочей. В ходе исследований установлено, что степень разложения угольного отхода достигает до 95,9% , полученная концентрация гуминовой кислоты составляет 49,13%. Определены и отработаны технологические параметры процесса получения гуматсодержащих удобрений из угольного отхода. Полученное гуматсодержащие удобрение на основе гуминовой кислоты содержит -58,2% органических соединений и калия - 19.4%. Полученное гуматсодержащие удобрение положительно влияет для повышения плодородия почвы и урожайности сельскохозяйственных культур.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың осы кезеңінде бастапқы шикізаттың физика-химиялық сипаттамалары мен минералогиялық құрамы зерттелді. Қондырғылық зерттеулердің нәтижелері бойынша Ленгер кен орнының көмір қалдықтарының заттық және минералдық құрамы анықталды,%: ылғалдылық – 17,26, күл – 31,51 және органикалық заттар – 51,23. Бейорганикалық қышқылдар мен сілтілерді пайдалана отырып, көмір қалдықтарынан гумин қышқылдарын алу үрдісінің оңтайлы технологиялық көрсеткіштері (температура, ерітінділердің көлемі және концентрациясы, уақыты) анықталды және нақтыланды. Зерттеу барысында көмір қалдықтарының ыдырау дәрежесі 95,9%-ға дейін жететіні, нәтижесінде гумин қышқылының концентрациясы 49,13% құрайтыны анықталды. Көмір қалдықтарынан гуматқұрамдас тыңайтқыштар алу үрдісінің технологиялық көрсеткіштері анықталды және нақтыланды. Гумин қышқылы негізіндегі алынған гуматқұрамдас тыңайтқыштың құрамында -58,2% органикалық қосылыстар және калий - 19,4% бар. Алынған гуматқұрамдас тыңайтқыш топырақ құнарлылығы мен ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыруға оңтайлы әсер етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Отсутствует

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қарастырылмаған

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельскохозяйственная отрасль. Основными потребителями разработанного гуматсодержащего удобрения являются сельскохозяйственные кооперативы.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылық саласы. Әзірленген гуматқұрамдас тыңайтқыштың негізгі тұтынушылары ауыл шаруашылық кооперативтері болып саналады.