The object of research, development or design (in Russian) : Многослойные системы ФМ/ДМ, технология электролитического осаждения многослойных систем ФМ/ДМ из совместного электролита.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Көп қабатты ФМ/ДМ жүйелері, бірлескен электролиттен көп қабатты ФМ/ДМ жүйелерінің электролиттік тұндыру технологиясы.

Aim of work (in Russian) : Целью работы на 2023 года является разработка технологии электрохимического осаждения многослойных систем ФМ/ДМ, в том числе из совместного электролита, и синтез серий объектов исследования.

Aim of work (in Kazakh) : 2023 жылға арналған жұмыстың мақсаты ФМ/ДМ көпқабатты жүйелерін, оның ішінде бірлескен электролиттен электрохимиялық тұндыру технологиясын әзірлеу және зерттеу объектілерінің серияларын синтездеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Поляризационные кривые снимались электрохимическим методом с помощью потенциостат-гальваностата P-45X (Electrochemical Instruments, Черноголовка, Россия) и программного обеспечения ES8 (Electrochemical Instruments, Черноголовка, Россия). Химический состав плёнок определяли при помощи рентгеновского энергодисперсионного (EDX) спектрометра AZtecLive Advanced with Ultim Max 40 (Oxford Instruments, Bognor Regis, UK). Толщина и микроструктура поверхности плёнок была изучена с помощью сканирующего электронного микроскопа (СЭМ) Zeiss EVO 10 (Zeiss, Oberkochen, Germany).

Методы исследования (на казахском) : Поляризациялық қисықтар электрохимиялық әдіспен P-45X потенциостат-гальваностаты (Electrochemical Instruments, Черноголовка, Ресей) және ES8 бағдарламалық жасақтамасы (Electrochemical Instruments, Черноголовка, Ресей) көмегімен түсірілді. Плёкалардың химиялық құрамы AZtecLive Advanced with Ultim Max 40 (Oxford Instruments, Bognor Regis, Ұлыбритания) энергодисперсиялық (EDX) спектрометрі арқылы анықталды. Плёкалар бетінің қалыңдығы мен микроқұрылымы Zeiss EVO 10 (Zeiss, Oberkochen, Germany) сканерлеуші электронды микроскоппен (СЭМ) зерттелді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Были разработаны электролиты и определены оптимальные условия синтеза для электрохимического осаждения многослойных систем ФМ/ДМ. С использованием разаработанной технологии были синтезированы серии образцов для дальнейших исследований. Впервые были получены многослойные системы NiFe/Сu, в которых содержание примесей в ферромагнитном слое NiFe снижено до 3,2 ат.%, что ранее не достигалось другими исследовательскими группами.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Көп қабатты ФМ/ДМ жүйелерінің электрохимиялық тұндыруы үшін оңтайлы синтез шарттары анықталды және электролиттер әзірленді. әзірленген технологияны қолдана отырып, әрі қарай зерттеу үшін бірқатар үлгілер синтезделді. Алғаш рет NiFe/Сu көп қабатты жүйелері алынды, онда NiFe ферромагниттік қабатындағы қоспалардың мөлшері 3,2 ат.% дейін төмендеді. Бұған бұрын басқа зерттеу топтары қол жеткізбеген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Из разработанного комбинированного электролита возможен синтез как однослойных ферромагнитных или диамагнитных пленок, так и многослойных плёнок с чередующимися ферромагнитными и диамагнитными слоями. Данные многослойные системы являются чувствительными элекментами высокочувствительных датчиков магнитных полей, могут служить компонентами в устройствах хранения и записи информации на магнитных носителях, применяться в других актуальных приложениях микроэлектроники и спинтроники, а также использоваться в качестве экранов, защищающих высокочувствительное оборудование и биологические объекты от постоянных магнитных полей и электромагнитного излучения. Актуальность этого прикладного аспекта крайне высока в связи с растущим интересом к детектированию малых магнитных полей в медицине (изучение магнитных полей мозга и сердца), в исследовании земных и космических источников магнитных полей, а также при изучении электромагнитного загрязнения антропогенными факторами. Спрос на всё более ёмкие и компактные магнитные носители информации с высокими скоростями записи также подчёркивает актуальность выполненной работы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Әзірленген аралас электролиттен бір қабатты ферромагниттік немесе диамагниттік пленкалардың, сондай-ақ ауыспалы ферромагниттік және диамагниттік қабаттары бар көп қабатты пленкалардың синтезі мүмкін. Бұл көп қабатты жүйелер жоғары сезімтал магнит өрісі датчиктерінің сезімтал элементтері болып табылады, магниттік тасымалдағыштардағы ақпаратты сақтау және жазу құрылғыларында компоненттер ретінде қызмет ете алады, микроэлектроника мен спинтрониканың басқа өзекті қосымшаларында қолданылады және жоғары сезімтал жабдықтар мен биологиялық объектілерді тұрақты магнит өрістерінен және электромагниттік сәулеленуден қорғайтын экрандар ретінде қолданылады. Бұл қолданбалы аспектінің өзектілігі медицинадағы шағын магнит өрістерін анықтауға (ми мен жүректің магнит өрістерін зерттеу), магнит өрістерінің жердегі және ғарыштық көздерін зерттеуге, сондай-ақ антропогендік факторлардың электромагниттік ластануын зерттеуге қызығушылықтың артуына байланысты өте жоғары. Жазу жылдамдығы жоғары, сыйымды және магниттік ақпарат құралдарына сұраныс, орындалған жұмыстың өзектілігін көрсетеді.

Level of implementation (in Russian) : не предусмотрено.

Level of implementation (in Kazakh) : қарастырылмаған.

Efficiency (in Russian) : Все поставленные задачи были выполнены в срок и в полном объеме.

Efficiency (in Kazakh) : Барлық қойылған міндеттер мерзімінде және толық көлемде орындалды.

Field of application (in Russian) : Полученные результаты имеют практическую направленность и могут быть использованы в качестве физической основы для производства высокочувствительных датчиков магнитных полей, компонентов в устройствах для хранения и записи информации на магнитных носителях, а также для экранов, защищающих высокочувствительное оборудование и биологические объекты от постоянных магнитных полей, а также от преднамеренного и непреднамеренного электромагнитного излучения.

Field of application (in Kazakh) : Нәтижелер практикалық бағытқа ие және жоғары сезімтал магнит өрісінің датчиктерін, магниттік тасымалдағыштардағы ақпаратты сақтау және жазу құрылғыларындағы компоненттерді, сондай-ақ жоғары сезімтал жабдықтар мен биологиялық объектілерді тұрақты магнит өрістерінен, сондай-ақ қасақана және байқаусызда электромагниттік сәулеленуден қорғайтын экрандарды өндірудің физикалық негізі ретінде пайдаланылуы мүмкін.