The object of research, development or design (in Russian) : Клинические штаммы Escherichia coli, литические бактериофаги, антибиотики.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Escherichia coli клиникалық штамдары, литикалық бактериофагтар, антибиотиктер.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является изучение влияния синергетического эффекта от совместного применения антибиотиков и бактериофагов на активность лизиса антибиотикоустойчивых клинических штаммов E. coli.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты антибиотиктер мен бактериофагтарды бірлесіп қолданудың синергетикалық әсерінің E. coli антибиотикке төзімді клиникалық штаммдарының лизистік белсенділігіне әсерін зерттеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Отбор образцов из сточных вод проводили в стерильную посуду объёмом 500 мл, на глубине 15-20 см. Водный образец фильтровали через бумажный фильтр и через бактериальный фильтр с диаметром пор 0,45 мкм. Обогащение образцов бактериофагами проводили при их совместном культивировании с бактериальной тест-культурой в питательном бульоне. Полученные фаголизаты отчищали от бактериальных клеток центрифугированием и фильтрацией надосадка через бактериальные фильтры. Наличие фагов в обогащенных образцах проверяли капельным тестом. Выделение и очистку бактериофагов проводили при сокультивировании одной негативной колонии фага с индикаторной культурой, с последующим титрованием полученного фаголизата и его посевом методом агаровых слоев. Множественность инфекции (MOI) исследуемых фагов определяли при сокультивировании бактериальных тест-культур с фаголизатами в соотношениях 0,0001, 0,001, 0,01, 0,1, 1 и 10 БОЕ/КОЕ в течении 4 часов при 37°С. Оптимальным соотношение MOI считали то, при котором титр фагов был максимальным. Скорость адсорбции бактериофагов определяли по остаточному титру вирусных частиц в надосадке образцов, отобранных после 0, 3, 6, 9, 12, 15 и 20 минут совместного культивирования исследуемого фага и бактерии хозяина. Продолжительность латентного периода и активной фазы роста бактериофагов определяли при построении одноступенчатой кривой роста.

Методы исследования (на казахском) : Ағынды сулардан үлгілерді іріктеу 500 мл стерильді ыдысқа, 15-20 см тереңдікте жүргізілді. Су үлгісі қағаз сүзгісі арқылы және тесік диаметрі 0,45 мкм бактериялық сүзгі арқылы сүзілді. Үлгілерді бактериофагтармен байыту оларды қоректік сорпадағы бактериялық сынақ дақылымен бірге өсіру кезінде жүргізілді. Алынған фаголизаттар бактериялық жасушалардан центрифугалау және сүзу арқылы қондыру бактериялық сүзгілер арқылы тазартылды. Бактериофагтарды бөліп алу және титрлеу қос агар қабаттарында селективті пассаж әдісімен жүргізілді. Зерттелетін фагтардың инфекциясының көптігі (МОІ) 4 сағат бойы 37°C температурада 0,0001, 0,001, 0,01, 0,1, 1 және 10 БТБ/КТБ қатынасында фаголизаттармен бактериялық сынақ дақылдарын бірге өсіру арқылы анықталды. Оңтайлы MOI қатынасы фаг титрінің максималды болған коэффициенті болып саналды. Бактериофагтардың адсорбциялану жылдамдығы зерттелетін фаг пен иесі бактерияны 0, 3, 6, 9, 12, 15 және 20 минуттан кейін бірге өсіргеннен кейін алынған үлгілердің үстіңгі қабатындағы вирустық бөлшектердің қалдық титрімен анықталды. Жасырын кезеңнің ұзақтығы мен бактериофагтардың белсенді өсу фазасы бір сатылы өсу қисығын құру арқылы анықталды.

Obtained results and novelty (in Russian) : АО «Центральная клиническая больница» г. Алматы было предоставлено 12 клинических штаммов Escherichia coli. Было установлено, что все 12 клинических штаммов E. coli обладали множественной антибиотикоустойчивостью. Для дальнейших исследований по выделению литических бактериофагов были отобраны все 12 клинических штаммов E. coli. Были отобраны образцы сточных вод из канализационных коллекторов городов Алматы, Шымкент и Конаев. Из отобранных образцов было выделено 10 штаммов бактериофагов способных лизировать антибиотикоустойчевые клинические штаммы E. coli. Из образца сточных вод городов Алматы и Шымкент было выделено по 4 штамма бактериофагов, из образца сточных вод города Конаев было выделено 2 штамма бактериофагов. Было установлено, что максимальный титр у всех выделенных фагов формируется при количественном соотношении вирусных частиц и бактериальных клеток 1:1 в момент заражения. Было показано, что у всех выделенных бактериофагов около 60% вирусных частиц адсорбируется на клетках бактерий в течении первых 4-х минут, полная адсорбция фагов происходит в течении 10 минут после начала фаговой инфекции. Было установлено, что у всех выделенных бактериофагов E. coli латентный период роста, с момента заражения, в среднем продолжался 20 минут, далее идёт вспышку роста, которая длится также 20 минут и после 40 минут, с момента заражения, рост титра вирусных частиц у исследуемых бактериофагов выходил на плато.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алматы қаласындағы "Орталық клиникалық аурухана" АҚ-дан Escherichia coli 12 клиникалық штаммы ұсынылды. Барлық 12 клиникалық E. coli штаммдарының көп дәріге төзімділігі анықталды. Барлық 12 клиникалық E. coli штамдары литикалық бактериофагтарды оқшаулау бойынша әрі қарайғы зерттеулер үшін таңдалды. Алматы, Шымкент және Қонаев қалаларының кәріз коллекторларынан сарқынды сулардың үлгілері іріктелді. Таңдалған үлгілерден E. coli антибиотиктерге төзімді клиникалық штаммдарын лизиске қабілетті бактериофагтардың 10 штаммы бөлініп алынды. Алматы және Шымкент қалаларының сарқынды суларының үлгісінен 4ден бактериофаг штаммы бөлінді, Қонаев қаласының сарқынды суларының үлгісінен 2 бактериофаг штаммы бөлінді. Барлық оқшауланған фагтардағы максималды титр инфекция кезінде вирустық бөлшектер мен бактериялық жасушалардың 1:1 сандық қатынасында пайда болатыны анықталды. Барлық оқшауланған бактериофагтарда вирус бөлшектерінің шамамен 60%-ы алғашқы 4 минут ішінде бактерия жасушаларында адсорбцияланатыны көрсетілген, фагтардың толық адсорбциясы фаг инфекциясы басталғаннан кейін 10 минут ішінде жүреді. Барлық оқшауланған E. coli бактериофагтары үшін жұқтырған кезден бастап жасырын өсу кезеңі орта есеппен 20 минутқа созылатыны анықталды, әрі қарай өсу серпініде 20 минутқа созылды және 40 минуттан кейін, инфекциядан бастап, зерттелетін бактериофагтардағы вирустық бөлшектердің титрлерінің өсуі платоға шықты.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Было установлено, что все 12, используемых в исследовании, клинических штамма E. coli обладали множественной антибиотикоустойчивостью. Из образцов сточных вод было изолировано 10 штаммов литических бактериофагов E. coli.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеуде қолданылатын барлық 12 E. coli клиникалық штаммдарының антибиотиктерге төзімділігі көп екендігі анықталды. Ағынды сулардың үлгілерінен E. coli литикалық бактериофагтарының 10 штаммы оқшауланған.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : В строгом соответствии с утверждённым календарным планом за 2023 год были проведены все запланированные исследования и получены соответствующие результаты.

Efficiency (in Kazakh) : 2023 жылы бекітілген күнтізбелік жоспарға сәйкес барлық жоспарланған зерттеулер жүргізіліп, тиісті нәтижелер алынды.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями полученных результатов проекта могут являться научные и медицинские учреждения, заинтересованные в поиске и применении новых способов борьбы с антибиотикоустойчевыми бактериальными инфекциями.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның алынған нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары антибиотикке төзімді бактериялық инфекциялармен күресудің жаңа әдістерін іздеуге және қолдануға мүдделі ғылыми және медициналық мекемелер болуы мүмкін.