The object of research, development or design (in Russian) : Отечественные никельсодержащие руды месторождения Батамша.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Батамша кен орнының отандық никель құрамды кендері.

Aim of work (in Russian) : Разработка ресурсосберегающей технологии выплавки никельсодержащего сплава путем вовлечения в металлургический передел некондиционных никелевых руд Казахстана. Изучение и установление общих закономерностей фазовых равновесий в системах на основе никеля и его соединений.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның жарамсыз никель кендерін металлургиялық қайта өңдеуге тарту арқылы никель құрамды қорытпаны балқытудың ресурс үнемдеуші технологиясын әзірлеу. Никель мен оның қосылыстарына негізделген жүйелердегі фазалық тепе-теңдіктің жалпы заңдылықтарын зерттеу және құру.

Методы исследования (на русском) : Использование традиционных и новейших физико-химических методов изучения металлургических процессов в четырехкомпонентных металлических системах на основе элементов Ni-Fe-C-O. Термодинамически-диаграммный анализ четырехкомпонентной металлической системы на основе элементов Ni-Fe-C-O.

Методы исследования (на казахском) : Ni-Fe-C-O элементтері негізіндегі төрткомпонентті металдық жүйелердегі металлургиялық процестерді зерттеудің дәстүрлі және жаңа физика-химиялық әдістерін қолдану. Ni-Fe-C-O элементтеріне негізделген төрткомпонентті металл жүйесін термодинамикалық-диаграммалық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен термодинамически-диаграммный анализ (ТДА) металлической системы Ni-Fe-C-O на основе диаграмм состояния ее подсистем Fe-C-O, Ni-C-O, Ni-Fe-C, Ni-Fe-O, с целью установления оптимальных конечных фазовых областей. На основании исследова¬ний энергии взаимодействия со¬сущест¬вующих фаз установ¬лено, что металлическая система Ni-Fe-C-O разбивается на 11 элементарных тетраэдров. Разбивка общей системы выполнена с учетом конгруэнтных и ин¬конгруэнтных соединений. Сумма относи¬тельных объемов элементарных тетраэдров металлической системы Ni-Fe-C-O практически равна единице (1,000000), что свидетельствует о достаточ¬ной точности проведен¬ных расчетов. Применение результатов термодинамически-диаграммного анализа отно¬сительно выплавки никельсодержащих сплавов, сводится к нахождению элементарных тетраэдров, внутри которых располагаются их составы, а нормативное распределение первичных фаз между вторичными соедине¬ниями для них равны 100% рассматриваемого тетраэдра. Научная новизна заключается в установлении квазиобъемов в металлической системе Ni-Fe-C-O, моделирующие со¬ставы образующихся никелевых сплавов в про¬цессе переработки отечественных никелевых руд. Установлено, что никелевые сплавы, получен¬ный из отечественных никелевых руд, расположен в области соединений Ni3Fe-Fe-Fe3C.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Оңтайлы соңғы фазалық аймақтарды орнату мақсатында Fe-C-O, Ni-C-O, Ni-Fe-C, Ni-Fe-O ішкі жүйелерінің күй диаграммалары негізінде Ni-Fe-C-O металдық жүйесіне термодинамикалық-диаграммалық талдау (ТДТ) жүргізілді. Қатар түзілетін фазалардың өзара әрекеттесу энергиясын зерттеу негізінде Ni-Fe-C-O металдық жүйесі 11 қарапайым тетраэдрге бөлінетіні анықталды. Жалпы жүйенің бөлінуі конгруэнтті және инконгруэнтті қосылыстарды ескере отырып орындалды. Ni-Fe-C-О металдық жүйесінің қарапайым тетраэдрлерінің салыстырмалы көлемдерінің қосындысы іс жүзінде бірге тең (1,000000), бұл есептеулердің жеткілікті дәлдігін көрсетеді. Никель құрамды қорытпаларды балқытуға қатысты термодинамикалық-диаграммалық талдау нәтижелерін қолдану олардың құрамдары орналасқан қарапайым тетраэдрлерді табуға дейін азаяды, ал олар үшін екінші қосылыстар арасындағы бастапқы фазалардың нормативтік таралуы қарастырылып отырған тетраэдрдің 100%-на тең. Ғылыми жаңалығы отандық никель кендерін өңдеу процесінде түзілетін никель қорытпаларының құрамын модельдейтін Ni-Fe-C-O металдық жүйесінде квази көлемдер орнату. Отандық никель кендерінен алынған никель қорытпалары Ni3Fe-Fe-Fe3C қосылыстары аймағында орналасқандығы анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты данного проекта будут способствовать запуску новых месторождений и расширению объемов производства на действующих площадках. Разработанный способ легко интегрируется в технологические схемы производства никеля в действующих предприятий без особых материальных затрат и капиталовложений.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Осы жобаның нәтижелері жаңа кен орындарын іске қосуға және жұмыс істеп тұрған алаңдарда өндіріс көлемін кеңейтуге ықпал ететін болады. Әзірленген әдіс арнайы материалдық шығындар мен күрделі салымдарсыз жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарда никель өндірісінің технологиялық сұлбаларына оңай енгізіледі.

Level of implementation (in Russian) : Разработанная технология позволяет, получит сплав на основе никеля с применением недорогого и эффективного восстановителя. Данная технология может внедрена на предприятиях, специализирующихся по выплавке никельсодержащих сплавов. Разрабатываемый проект позволит вовлечь в производство некондиционных никелевых руд Казахстана, создаст предпосылки для решения технологических и экологических проблем.

Level of implementation (in Kazakh) : Әзірленген технология арзан және тиімді тотықсыздандырғышты қолдана отырып, никель негізіндегі қорытпаны алуға мүмкіндік береді. Бұл технологияны никель құрамды қорытпаларды балқыту бойынша мамандандырылған кәсіпорындарға енгізуге болады. Әзірленіп жатқан жоба Қазақстанның жарамсыз никель кендерін өндіруге тартуға мүмкіндік береді, технологиялық және экологиялық мәселелерді шешу үшін алғышарттар тудырады.

Efficiency (in Russian) : Разработка и налаживание производства сплава на основе никеля обеспечит конкурентоспособность выпускаемой продукции и повысит экспортный потенциал Республики Казахстан.

Efficiency (in Kazakh) : Никель негізіндегі қорытпа өндірісін әзірлеу және жолға қою шығарылатын өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етеді және Қазақстан Республикасының экспорттық әлеуетін арттырады.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями результатов проекта являются научно-исследовательские организации и заводы, выпускающие никельсодержащие сплавы и отрасли металлургии, имеющие аналогичные проблемы.

Field of application (in Kazakh) : Жоба нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары никель құрамды қорытпалар шығаратын ғылыми-зерттеу ұйымдары мен зауыттар және ұқсас мәселелері бар металлургия салалары болып табылады.