The object of research, development or design (in Russian) : В качестве исходного сырья для проппантов применены отечественные природные материалы на основе боксита тургайского, специальной глины чунжинского, песка уштобинского месторождений и техногенных отходов - летучей золы экибастузского угля. Разработана новая инновационная технология - способ получения проппантов на основе бокситов, летучей золы и специальной глины.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Пропанттардың шикізаты ретінде отандық табиғи материалдар негізіндегі торғай бокситі, шонжы арнайы сазы, үштөбе құмы және кен орындарының техногендік қалдықтары - екібастұз көмірінің ұшпа күлі пайдаланылды. Боксит, күл және арнайы саз негізінде пропанттар алу әдісінің жаңа инновациялық технологиясы әзірленді.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – разработка и исследования мобильных управляемых проппантов на основе отечественного природного сырья - боксита, глины, песка и летучей золы для повышения эффективности нефтеотдачи при гидроразрыве пласта и многостадийного гидроразрыве пласта.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – қабатты гидравликалық жару және көп сатылы қабатты гидравликалық жару кезінде мұнайды алу тиімділігін арттыру үшін отандық табиғи шикізаттар - боксит, саз, құм және күл негізіндегі мобильді басқарылатын пропанттарды әзірлеу және зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Исследования исходных материалов и образцов проппантов проводятся ядерно-физическими методами анализа, в частности ядерно-гамма резонансная спектроскопия (ЯГРС, эффект Мессбауэра), рентгенофлуоресцентный анализ (РФА) и рентгенодифракционный анализ (РДА).

Методы исследования (на казахском) : Бастапқы материалдар мен проппанттардың үлгілерін зерттеу ядролық-физикалық талдау әдістерімен, атап айтқанда, ядролық-гамма-резонансты спектроскопиямен (ЯГРС, Мессбауэр эффектісі), рентген-флуоресценциялық талдау және рентгендік дифракциялық талдау арқылы жүзеге асырылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Для достижения цели выполнены следующие работы: – определены основные характеристики проппантов; – разработаны методы и технология получения проппантов из отечественного сырья; – опробована разработанная методика в лабораторных условиях; – определены элементный состав порошковых проб компонентов проппанта на все доступные элементы с измерениями на двух приборах методом рентгено-флуоресцентного анализа; – проведены отжиги образцов компонентов проппанта при температурах 600-800°C в высоковакумной печи СУОЛ; – исследованы отдельные компоненты проппанта методом ядерно-гамма резонансной спектроскопией (эффект Мессбауэра) и другими ядерно-физическими методами; – проведен анализ бокситовых руд Казахстана методами мессбауэровской спектроскопии, рентгеноструктурного и рентгенофлуоресцентного анализа; – получены экспериментальные данные о структурно-фазовом составе бокситов и выявлены особенности содержания в них железосодержащих минералов; – обработаны результаты исследования боксита, каолина, глины, проанализированы мессбауэровские спектры исследованных образцов и проведена их интерпретация. Новизна проекта заключается в применении впервые отечественного природного сырья при производстве мобильных управляемых проппантов, необходимых для повышения эффективности добычи трудноизвлекаемых запасов нефти и газа, при проведениях ГРП и МГРП.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Мақсатқа жету үшін келесі жұмыстар жүргізілді: – проппанттардың негізгі сипаттамалары анықталды; – отандық шикізаттан проппанттар алу әдістері мен технологиясы әзірленді; – зертханалық жағдайда әзірленген әдістеме сыналды; – рентген-флуоресцентті талдау әдісімен екі аспапта барлық қолжетімді элементтерге проппант компоненттерінің ұнтақ сынамаларының элементтік құрамы өлшемдерімен бірге анықталды; – жоғары вакуумды СУОЛ пешінде 600-800°C температурада проппант компоненттерінің үлгілерін күйдіру жүргізілді; – проппанттардың жекелеген компоненттері ядролық-гамма-резонанстық спектроскопия (Мессбауэр эффектісі) әдісімен және басқа да ядролық-физикалық әдістермен зерттелді; – Қазақстанның боксит кендеріне рентгенқұрылымдық және рентген-флуоресценттік талдау Мессбауэр спектроскопиясы әдістерімен талдау жүргізілді; – бокситтердің құрылымдық-фазалық құрамы туралы эксперименттік деректер алынды және құрамында темір бар минералдар құрамының ерекшеліктері анықталды; – боксит, каолин, саздың зерттеу нәтижелері өңделді, зерттелген үлгілердің Мессбауэр спектрлері талданды және олардың интерпретациясы жүргізілді. Жобаның жаңалығы отандық табиғи шикізатты алғаш рет қабатты гидравликалық жару және көп сатылы гидравликалық жару кезінде алынуы қиын мұнай мен газ қорын өндіру тиімділігін арттыру үшін қажетті мобильді басқарылатын пропанттар өндірісінде пайдалануға мүмкіндік ашады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструкторские и технико-экономические показатели: исследованы ядерно-физическими методами сверхтонкая и кристаллическая структуры, а также фазового состава первичного сырья проппантов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструкторлық және техникалық-экономикалық көрсеткіштер: аса жұқа және кристалдық құрылымдар, сонымен қатар бастапқы проппанттар шикізатының фазалық құрамы ядролық-физикалық әдістермен зерттелді.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения проппантов в будущем в промышленном масштабе планируется после завершения исследований в нефтегазовой отрасли для интенсификации дебита скважины.

Level of implementation (in Kazakh) : Болашақта мұнай-газ саласында ұңғыманың дебитінің қарқындылығын арттыру бойынша зерттеулер аяқталғаннан кейін өнеркәсіптік ауқымда проппанттарды енгізу дәрежесі жоспарлануда.

Efficiency (in Russian) : Повторное использование летучей золы, образующейся на угольных электростанциях для производства проппантов для нефтяной и газовой промышленности, представляет собой очень перспективным и инновационным решением, как с точки зрения ее эффективности, так и с точки зрения охраны окружающей среды.

Efficiency (in Kazakh) : Мұнай және газ өнеркәсібіне қажетті проппанттар алу үшін көмірмен жұмыс істейтін электр станцияларының ұшпа күлін қайта пайдалану тиімділік тұрғысынан да, қоршаған ортаны қорғау жағынан да өте перспективалы және инновациялық шешім болып табылады.

Field of application (in Russian) : Проппант, изготовленный по разработанной технологией проекта, имеет возможность применения в разных геологических условиях, что позволяет сэкономить затраты на бурение, ГРП и МГРП в нетрадиционных труднодоступных месторождениях нефти и газа.

Field of application (in Kazakh) : Жобада әзірленген технология бойынша өндірілетін проппант әртүрлі геологиялық жағдайларда қолданылуы мүмкін, бұл дәстүрлі емес алынуы қиын мұнай-газ кен орындарында бұрғылау, гидравликалық жару және көп сатылы гидравликалық жару шығындарын үнемдейді.