The object of research, development or design (in Russian) : «Изучение состояния популяций и внутривидовой фенотипической изменчивости редких видов лекарственных растений из рода Adonis L. в Северном Казахстане»

The object of research, development or design (in Kazakh) : "Солтүстік Қазақстандағы Adonis L. тұқымдас дәрілік өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерінің популяцияларының жай-күйін және түрішілік фенотиптік өзгергіштігін зерттеу"

Aim of work (in Russian) : Изучение современного состояния популяции и внутривидовой анатомо-морфологической изменчивости редких видов лекарственных растений из рода Adonis во флоре Северного Казахстана и разработка мероприятий по их сохранению.

Aim of work (in Kazakh) : Солтүстік Қазақстан флорасындағы Adonis туысы дәрілік өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерінің популяцияларының қазіргі жай-күйін және түрішілік анатомиялық-морфологиялық өзгергіштігін зерттеу және оларды сақтау жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В рамках выполнения проекта будут применяться экспедиционные, описательные, и экспериментальные типы исследований. Так как географический район исследований представляют собой большие по площади и сложные по рельефу территории с отсутствием дорожных сетей, то закономерен выбор маршрутно-рекогносцировочного метода проведения экспедиционных работ. Геоботаническое описание растительных сообществ с участием адонисов будет проводится на специальных бланках описания. Для этого выбирается участок в переделах однородного контура. GPS – прибором определяются координаты, абсолютная высота.

Методы исследования (на казахском) : Жобаны жүзеге асыру аясында экспедициялық, сипаттамалық және эксперименттік зерттеу түрлері қолданылады. Зерттеулердің географиялық ауданы аумағы жағынан үлкен және жер бедері жағынан күрделі, жол желілері жоқ аумақтар болғандықтан, экспедициялық жұмыстарды жүргізудің маршруттық-барлау әдісін таңдау заңды. Адонистердің қатысуымен өсімдіктер қауымдастығының геоботаникалық сипаттамасы арнайы сипаттама бланкілерінде жүргізіледі. Ол үшін біртекті контур шегінде учаске таңдалады. GPS құрылғысы координаттарды, абсолютті биіктікті анықтайды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Состояние изученных ценопопуляций Adonis wolgensis Stev. ex DC. находятся в удовлетворительном состоянии. Которое обеспечивается вегетативным и семенным способами размножения. Ценопопуляции, не подвергающиеся или слабо подвергающиеся антропогенному воздействию, характеризуются онтогенетическим спектром, в котором абсолютный максимум приходится на возрастные состояния прегенеративного периода. По показателям жизненности они средне процветающие и не расположены на охраняемой территории. Выпас скота в ценопопуляциях приводит к снижению жизненности растений, подавлению семенного размножения. В онтогенетическом отношении ЦП являются близкими к центрированной с пиком на молодых генеративных особях, что указывает на их способность к самовозобновлению, являются зреющими или переходными между зреющей и зрелой. Оценка состояния генофондов изученных ЦП A. wolgensis удовлетворительное.Популяции нуждаются в принятии срочных мер по их сохранению и восстановлению численности. Необходимо запретить сбор сырья, разработать методы выращивания в культуре, организовать воспроизводство вида в промышленных объемах, усилить меры охраны в местах произрастания вида. В перспективе необходимо продолжить мониторинг ценопопуляций и тщательный подсчет особей данного вида с целью разработки и усовершенствования мероприятий, направленных на обеспечение сохранности, охраны и воспроизводства этого краснокнижного вида.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттелген Adonis wolgensis Stev. ex DC. ценопопуляцияларының жағдайы қанағаттанарлық жағдайда. Ол вегетативті және тұқымдық көбею әдістерімен қамтамасыз етіледі. Антропогендік әсерге ұшырамайтын немесе аз әсер ететін ценопопуляциялар онтогенетикалық спектрмен сипатталады, онда абсолютті максимум пренеративті кезеңнің жасына байланысты болады. Тіршілік көрсеткіштері бойынша олар орташа гүлденген және қорғалатын аумақта орналаспаған. Ценопопуляцияларда мал жаю өсімдіктердің тіршілік етуінің төмендеуіне, тұқымның көбеюінің тежелуіне әкеледі. Онтогенетикалық тұрғыдан алғанда, процессорлар жас генеративті адамдарда шыңы бар орталыққа жақын, бұл олардың өзін-өзі қалпына келтіру қабілетін көрсетеді, жетілу немесе жетілу мен жетілу арасындағы өтпелі. Зерттелген ценопопуляциялар нәтижесінде A. wolgensis генофондтарының жағдайын бағалау қанағаттанарлық.Популяциялар оларды сақтау және олардың санын қалпына келтіру үшін шұғыл шаралар қабылдауды қажет етеді. Шикізат жинауға тыйым салу, мәдениетте өсіру әдістерін әзірлеу, түрдің өнеркәсіптік көлемде көбеюін ұйымдастыру, түрдің өсетін жерлерінде қорғау шараларын күшейту қажет. Болашақта осы Қызыл кітап түрінің сақталуын, қорғалуын және көбеюін қамтамасыз етуге бағытталған іс-шараларды әзірлеу және жетілдіру мақсатында ценопопуляциялар мониторингін және осы түрдің дараларын Мұқият санауды жалғастыру қажет.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Данный проект не предусматривает конструктивных и технико-экономических решений

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жоба құрылымдық және техникалық-экономикалық шешімдерді көздемейді

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Целевые потребители полученных результатов, в том числе по субъектному составу: Природоохранные учреждения Казахстана, студенты и преподаватели Высших учебных заведений, научное сообщество.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің нысаналы тұтынушылары, оның ішінде субъектілік құрамы бойынша: Қазақстанның табиғат қорғау мекемелері, жоғары оқу орындарының студенттері мен оқытушылары, ғылыми қоғамдастық.