The object of research, development or design (in Russian) : Звезды группы FS CMa.

The object of research, development or design (in Kazakh) : FS CMa тобының жұлдыздары.

Aim of work (in Russian) : Исследование звезд типа FS CMa с использованием программы компьютерного моделирования для изучения околозвездных оболочек. Определение фундаментальных параметров и особенностей исследуемых систем и их оболочек.

Aim of work (in Kazakh) : Жұлдыз маңайлық қабықшаларды зерттеу үшін арналған компьютерлік модельдеу бағдарламасын пайдаланып FS CMa типті жұлдыздарды зерттеу. Зерттелетін жүйелер мен олардың қабықшаларының іргелі параметрлері мен ерекшеліктерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Фотометрические и спектральные наблюдения (а также базы данных и обзоры: ASAS SN, WISE, AKARI, MSX,IRASи т.д.), обработка и анализ наблюдательных данных (IRAF, Midas), поиск периодичности по данным спектральных линий (Period04, Python), компьютерное моделирование кривых блеска с использованием кода CVlab, построение допплеровской томографии (для систем с подтвержденным периодом), моделирование спектральных линий и спектрального распределения энергии с применением собственного кода моделирования спектральных характеристик звезд, определение эволюционного статуса звезд путем моделирования на MESA, SSE, BSE.

Методы исследования (на казахском) : Фотометриялық және спектрлік бақылаулар (сонымен қатар дерекқорлар мен шолулар: ASAS SN, WISE, AKARI, MSX, IRAS және т.б.), бақылау деректерін өңдеу және талдау (IRAF, Midas), спектрлік сызықтар деректері бойынша периодтылықты іздеу (Period04, Python), CVlab кодының негізінде жарқырау қисықтарын компьютерлік модельдеу, доплер томографиясын тұрғызу (периодты расталған жүйелер үшін), спектрлік сызықтар мен спектрлердегі энергияның таралуын – жұлдыздардың спектрлік сипаттамаларын модельдеуге арналған, өз кодымызды пайдалана отырып модельдеу, MESA, SSE, BSE арқылы модельдеу негізінде жұлдыздардың эволюциялық күйін анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получен новый, наблюдательный материал, сформирована база наблюдательных данных. В частности, спектральные и фотометрические данные для звезд FS CMa типа. Проведена первичная обработка и анализ данных. К примеру, для объекта HD 327083: смоделированы спектры компонентов объекта; построена функция масс системы; смоделированы эволюционные треки системы; построено спектральное распределение энергии, произведены оценки вклада компонент системы в общую светимость, построены модели кривых блеска для двойной системы, модели сопоставлены с наблюдениями и рассчитаны доверительные интервалы через фиттинг. Таким образом, определены фундаментальные параметры исследуемого объекта, а именно, орбитальный период, массы компонентов системы, их радиусы, эффективные температуры, светимости, сила тяжести на поверхности (рассчитаны физические размеры звезд). А также, был установлен эволюционный статус исследуемого объекта. Данные результаты подготовлены к публикации.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жаңа бақылау материалы алынып, бақылау деректерінің базасы қалыптастырылды. Атап айтқанда, FS CMa типті жұлдыздар үшін спектрлік және фотометриялық мәліметтер алынды. Деректерді алғашқы өңдеу және талдау жүргізілді. Мысалы, HD 327083 объектісі үшін: жүйе компоненттерінің спектрлері модельденді; массалық функциясы тұрғызылды; эволюциялық «іздері» модельденді; спектрлік энергияның таралуы құрастырылды, жүйенің құрамдас бөліктерінің жалпы жарықтылыққа қосатын үлестері бағаланды, екілік жүйе үшін жарқырау қисығының модельдері құрастырылды, модельдер бақылаулармен салыстырылды және фиттинг арқылы сенімділік интервалдары есептелінді. Осылайша, зерттелген объектінің іргелі параметрлері анықталды. Атап айтқанда, орбиталық период, жүйенің құрамдас бөліктерінің массалары, олардың радиустары, тиімді температуралары, жарықтылықтары, жұлдыз бетіндегі ауырлық күш мөлшері (жұлдыздардың физикалық өлшемдері) есептелінді. Сондай-ақ, зерттелген объектінің эволюциялық күйі анықталды. Бұл нәтижелер жариялауға дайындалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выделены виртуальные рабочие области для проведения вычислений эволюционных треков исследуемых объектов. Модернизированы рабочие места сотрудников.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттелетін объектілердің эволюциялық іздерін есептеу үшін виртуалды жұмыс кеңістігі орнатылды. Қызметкерлердің жұмыс орындары жаңартылды.

Level of implementation (in Russian) : Разрабатываемые, компьютерные алгоритмы применяются для подготовки студентов различных ступеней бакалавриата, магистратуры и докторантуры.

Level of implementation (in Kazakh) : Жасалып жатқан компьютерлік алгоритмдер студенттерді бакалавриат, магистратура және докторантураның деңгейлерінде дайындау үшін қолданылады.

Efficiency (in Russian) : Эффективность выражена в публикации, а также подготовкой докторантов по данной тематике.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі басылымдарда жарық көрген, сондай-ақ осы тақырып бойынша дайындалу барысындағы докторанттармен негізделеді.

Field of application (in Russian) : Астрофизика.

Field of application (in Kazakh) : Астрофизика.