The object of research, development or design (in Russian) : Отделяющиеся части ракет-носителей сверхлегкого класса (РН СЛК) с маршевым жидкостным ракетным двигателем (ЖРД), а также информационные потоки, циркулирующие в аналитических информационных системах районов падения, космодрома для выработки рекомендаций по определению районов запуска и падений РН СЛК с учетом требований экологической безопасности.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Аса жеңіл класстағы зымыран тасығыштардың (АЖК ЗТ) бағыттық сұйық зымыран қозғалтқышы бар бөлінетін бөліктері, сондай-ақ экологиялық қауіпсіздік талаптарын ескере отырып, АЖК ЗТ ұшыру және құлау аудандарын анықтау бойынша ұсынымдар әзірлеу үшін құлау аудандарының, ғарыш айлағының талдамалық ақпараттық жүйелерінде айналатын ақпараттық ағындар.

Aim of work (in Russian) : Разработка модели информационно-прогностической системы космодрома Байконур для определения районов запуска и падений отделяющихся в полёте частей РН СЛК (отработавшие ускорители ступеней, межступенные переходные отсеки, створки головного обтекателя) и комплекса технологий, обеспечивающих требования по экологической безопасности пусков РН СЛК

Aim of work (in Kazakh) : Ұшуда бөлінетін АЖК ЗТ бөліктерінің ұшырылу және құлау аудандарын (іске қосылған сатылардың жылдамдатқыштары, бағытаралық өтпелі бөліктер, бас ағызғыштың жармалары) және АЖК ЗТ ұшырудың экологиялық қауіпсіздігі бойынша талаптарды қамтамасыз ететін технологиялар кешенін айқындау үшін Байқоңыр ғарыш айлағының ақпараттық-болжамдық жүйесінің моделін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для достижения поставленной цели применены методы математического анализа, физического и математического моделирования, теории вероятностей, математической статистики, распознавание объектов и разработки алгоритмов, комплексы программ и алгоритмы принятия решений, разработанные на основе методов теории управления, теории игр и решений, теории планирования эксперимента, регрессионного анализа временных рядов, а также методов математического моделирования, методов фильтрации, методов, распознавания и автоматической классификации операционно-территориальных единиц. Выбор научного подхода основан на методах обработки разнородной информации.

Методы исследования (на казахском) : Алға қойылған мақсатқа жету үшін математикалық талдау, физикалық және математикалық модельдеу, ықтималдық теориясы, математикалық статистика, объектілерді тану және алгоритмдерді әзірлеу әдістері, басқару теориясы әдістері, ойындар мен шешімдер теориясы, экспериментті жоспарлау теориясы, уақытша қатарларды регрессиялық талдау, сондай-ақ математикалық модельдеу әдістері, әдістер негізінде әзірленген бағдарламалар кешені және шешім қабылдау алгоритмдері қолданылды операциялық-аумақтық бірліктерді сүзу, әдістерін, тану және автоматты жіктеу. Ғылыми тәсілді таңдау әр текті ақпаратты өңдеу әдістеріне негізделген

Obtained results and novelty (in Russian) : - проведен объективный анализ современных технологий, разработана архитектурная концепция информационно-прогностической системы и построена концептуальная модель построения и функционирования базы данных информационно-прогностической системы - разработаны компьютерные модели расчетной схемы геолокации, предложены проектные решения по информационно-прогностической системе. - получены результаты по опытно-экспериментальное проверке эффективности работы информационно-прогностической системы проекта. - проведен патентно-информационный поиск существующих и разрабатываемых РН СЛК и методов снижения техногенного воздействия на окружающую среду. - предложены методы и подходы, направленные на снижение площадей районов падения отделяющихся частей, снижение вероятности пожаровзрывобезопасности, химического загрязнения территорий районов падения. - разработаны теоретико-экспериментальные методы исследования процессов, происходящих в конструкциях и отделяющихся элементов РН СЛК после выполнения миссии. - разработаны научно-технические рекомендации для специальных бортовых систем, обеспечивающих экологические требования, в том числе: по составу и параметрам, циклограммам функционирования, запасам топлива, проектно-конструкторским параметрам и т.д. - разработаны предложения и рекомендации по внедрению методических подходов снижения техногенного воздействия РКД в учебные курсы студентов ВУЗов по специальности «Космическая техника и технология».

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - қазіргі заманғы технологияларға объективті талдау жүргізілді, ақпараттық-болжамдық жүйенің сәулеттік тұжырымдамасы әзірленді және ақпараттық-болжамдық жүйенің деректер базасын құру мен оның жұмыс істеуінің тұжырымдамалық моделі құрылды - геолокацияның есептік схемасының компьютерлік модельдері әзірленді, ақпараттық-болжамдық жүйе бойынша жобалық шешімдер ұсынылды. - жобаның ақпараттық-болжамдық жүйесі жұмысының тиімділігін тәжірибелік-эксперименттік тексеру бойынша нәтижелер алынды. - қоршаған ортаға техногендік әсерді төмендетудің қолданыстағы және әзірленіп жатқан АЖК ЗТ мен әдістерін патенттік-ақпараттық іздестіру жүргізілді. - бөлінетін бөліктердің құлау аудандарының аудандарын азайтуға, өрт жарылыс қауіпсіздігі, құлау аудандары аумақтарының химиялық ластану ықтималдығын азайтуға бағытталған әдістер мен тәсілдер ұсынылды. - миссияны орындағаннан кейін АЖК ЗТ конструкциялары мен бөлінетін элементтерінде болатын процестерді зерттеудің теориялық-эксперименттік әдістері әзірленді. - экологиялық талаптарды қамтамасыз ететін арнайы борттық жүйелер үшін ғылыми-техникалық ұсынымдар әзірленді, оның ішінде құрамы мен параметрлері, жұмыс істеу циклограммалары, отын қоры, жобалау-конструкторлық параметрлері және т.б. бойынша. - «Ғарыш техникасы және технологиясы» мамандығы бойынша ЖОО студенттерінің оқу курстарына ЗТҚ техногендік әсерін төмендетудің әдістемелік тәсілдерін енгізу бойынша ұсыныстар мен ұсынымдар әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Предложения по определению районов запуска и падений РН СЛК, возможным схемным проектно-баллистическим решениям при реализации пусков РН СЛК, проектно-конструктивным параметрам ступени РН на примере существующих и перспективных РН СЛК

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : АЖК ЗТ іске қосу және құлау аудандарын, АЖК ЗТ іске қосуды іске асыру кезіндегі ықтимал схемалық жобалық-баллистикалық шешімдерді, қолданыстағы және перспективалық ЗТ мысалындағы АЖК ЗТ сатысының жобалық-конструктивтік параметрлерін анықтау бойынша ұсыныстар.

Level of implementation (in Russian) : Будет определена на последующих этапах исследования по разработке проектов РН СЛК.

Level of implementation (in Kazakh) : АЖК ЗТ жобаларын әзірлеу бойынша зерттеудің келесі кезеңдерінде айқындалатын болады.

Efficiency (in Russian) : Подтверждена результатами экспериментальных исследований

Efficiency (in Kazakh) : Эксперименттік зерттеулердің нәтижелерімен расталған

Field of application (in Russian) : Аэрокосмическая, оборонная отрасли, природоохранные ведомства РК и РФ, космические агентства Казахстана, Китая и России.

Field of application (in Kazakh) : Аэроғарыш, қорғаныс салалары, ҚР және РФ табиғат қорғау ведомстволары, Қазақстан, Қытай және Ресей ғарыш агенттіктері.