The object of research, development or design (in Russian) : Линии и номера факультативного ячменя

The object of research, development or design (in Kazakh) : Факультативті арпаның үлгілері

Aim of work (in Russian) : Создание факультативного сорта ячменя на богарных и неполивных землях юго-востока, западного и центрального Казахстана с урожайностью в зависимости от зон возделывания от 25,0 до 40,0 ц/га, качеством зерна выше 14,0% белка.

Aim of work (in Kazakh) : Оңтүстік-шығыс, батыс және орталық Қазақстанның тәлімі және суарылмайтын егістік аймақтарына байланысты өнімділігі 25,0-ден 40,0 ц/га дейін, дән сапасы 14,0% протеиннен жоғары факультативті арпа сортын жасап шығару.

Методы исследования (на русском) : Полевые и лабораторные

Методы исследования (на казахском) : Егістік және зертханалық

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены 36 новых гибридных популяций факультативного ячменя на основании целенаправленных скрещиваний. По продуктивности и устойчивости к биотическим и абиотическим факторам среды изучаемых образцов выделены: у озимого сева 8 номеров; у ярового сева превышение над стандартом показали 82,5% номеров конкурсного питомника. Проведен отбор снопов 10 гибридных популяций (F2 – F5) факультативных форм ячменя для закладки чистых линий. На естественном восприимчивость к болезням не проявился и в инфекционном фоне из 50 линий и номеров факультативного ячменя - MR 3 балла - 26/18-11, 11/18-1, 4/17-3, 1/80-15; коллекционного питомника – MR 2 балла - 4233, 4218,4287. По технологическому типу у факультативных рабочих форм ячменя выделены: ярового сева: по натуре зерна - В1 кл 9-3, по содержанию протеина - 23/05-6, по содержанию крахмала - 4/78-7, по содержанию β-глюкана 45/00-2; озимого сева: по натуре зерна - 10/16-2, по содержанию протеина 14/16-2, по содержанию крахмала - 67/08-6, по содержанию β-глюкана - 6/09-7, по массе 1000 зерен выше 60,0 г выделены: 22/18-1 – 60,7 г, 14/09-4 – 60,6 г, 1/18-1 – 61,6 г, 14/18-4 – 63,3 г. По ДНК-идентификация установлено, что 100 образцов коллекции ячменя имеют следующую формулу аллельной вариации генов яровизации VrnH1vrnH2vrn-H3 (DRR). Идентификация по генам фотопериодической чувствительности Ppd (Ppd-H1, Ppd-H2) показала, что среди образцов коллекции ячменя преобладают генотипы ppd-H1Ppd-H2 (76%).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Факультативті арпаның 36 жаңа будандық популяциясы алынды. Өнімділігі мен биотикалық және абиотикалық факторларға төзімділігі бойынша зерттелген үлгілерден ерекшеленді: күздік егісте: 8 үлгі; көктемгі егіс бойынша баламалы сорт сынау танабынан 82,5% бақылау сортынан өнімділігі жағынан асып түсті. Таза линияларды құру үшін арпаның факультативті формаларының 10 гибридті популяциясының (F2 – F5) үлгілері таңдап алынды. Табиғи ортада өсімдіктердің аурулары байқалмады, ал инфекциялық жасанды ортада факультативті арпаның 26/18-11, 11/18-1, 4/17-3, 1/80-15 - MR 3 балл; коллекциялық питомникте –4233, 4218,4287 MR-2 балл көрсетті. Технологиялық талдау жасау барысында факультативті арпаның үлгілері ерекшеленді: жаздық егістікте: дәннің көлемі – В1 класы 9-3, ақуыз мөлшері – 23/05-6, крахмал мөлшері – 4 /78-7, β-глюкан мөлшері 45/00-2; күздік егісте: дәннің көлемі – 10/16-2, ақуыз мөлшері -14/16-2, крахмал мөлшері – 67/08-6, β-глюкан мөлшері - 6/09-7, 1000 дәннің салмағына қарай (60,0 г-нан жоғары): 22/18-1 - 60,7 г, 14/09-4 - 60,6 г, 1/ 18-1 – 61,6 г, 14/18-4 – 63,3 г. ДНҚ идентификациясының негізінде арпа коллекциясының 100 үлгісі VrnH1vrnH2vrn-H3 (DRR) вернализация гендерінің аллельді вариациясының келесі формуласына ие екендігі анықталды. Ppd (Ppd-H1, Ppd-H2) фотопериодтық сезімталдық гендерін қолдану арқылы сәйкестендіру арпа коллекциясы үлгілерінің арасында ppd-H1Ppd-H2 генотиптері (76%) басым екенін көрсетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Реализация настоящего проекта предусматривает передачу на Государственное сортоиспытание нового сорта факультативного ячменя для богарных и неполивных землях юго-востока, западного и центрального Казахстана с уровнем урожайности для богарных земель от 25,0 до 40,0 ц/га, с содержанием белка в зерне – выше 14,0 %, что повлечёт извлечение значительного экономического эффекта.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жобаны іске асыруда Қазақстанның оңтүстік-шығыс, батыс және орталық аймақтарының тәлімі және суарылмайтын жерлеріне арналған өнімділігі 25,0-ден 40,0 ц/га дейінгі, дән құрамындағы ақуыздың мөлшері 14,0% жоғары, факультативті арпаның жаңа сортын Мемлекеттік сорт сынауына өткізуді көздейді, бұл айтарлықтай экономикалық нәтиже береді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Жүзеге асырылмаған

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы