Inventory number IRN Number of state registration
0323РК01211 AP19680046-KC-23 0123РК01048
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 19666410 AP19680046
Name of work
Сакские памятники северо-восточного Жетысу (по материалам Когалинской долины)
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Байгунаков Досбол Сулейменович
5
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Погребально-поминальные комплексы и археологические памятники сакских племен Когалинской долины.

Қоғалы алқабындағы сақ тайпаларының жерлеу-ғұрыптық кешендері мен археологиялық ескерткіштері.

Цель проекта – археологическое исследование элитарных и рядовых сакских памятников раннего железного века северо-восточного Жетысу, на примере Когалинской долины, расположенной на территории Кербулакского района Жетысуской области.

Жоба мақсаты – Жетісу облысы Кербұлақ ауданының аумағында орналасқан Қоғалы алқабының мысалында Солтүстік-Шығыс Жетісудың ерте темір дәуіріндегі элиталық және қатардағы сақ ескерткіштерін археологиялық зерттеу.

Были применены комплексные междисциплинарные методы для изучения археологических памятников. Использованы как исторические методы так, и методы радиоуглеродного анализа, антропологии, геоархеологическии.

Археологиялық ескерткіштерді зерттеу мақсатында кешенді пәнаралық әдістер қолданылды. Тарихи әдістерден бөлек, радиокөміртекті талдау, антропологиялық, геоархеологиялық әдістер де қолданылды.

Впервые были проведены комплексные исследования памятников Когалинской долины. По внешним признакам, планировке и объему, сакские памятники этого культурного микрорайона обнаруживают близкое сходство с аналогичными памятниками предгорий Тарбагатая. В древности существовали тесные культурно-исторические связи между сакским и усуньским населением Тарбагатая и Жетысуского Алатау. Также были изучены дореволюционные письменные источники по археологическим памятникам Жетысу и окрестных районов. В Когалинской долине во время разведки были обнаружены более 100 археологических памятников. По всей вероятности, Когалинская долина была своеобразным культовым центром, где хоронили своих племенных правителей. По своей исторической значимости Когалинские сакские памятники сравнимы с такими знаковыми комплексами как Шиликты, Берель, Бесшатыр, Иссык. Впервые были проведены археологические раскопки на могильнике Бостан с применением георадара и использованием радиоуглеродного анализа. Сделана археологическая карта новооткрытых археологических памятников.

Алғаш рет Қоғалы алқабының ескерткіштеріне кешенді зерттеулер жүргізілді. Сыртқы белгілері, орналасуы мен көлемі бойынша осы мәдени шағын ауданның сақ ескерткіштері Тарбағатай тау бөктеріндегі ескерткіштерге ұқсастықтары көрінеді. Көне кезеңде Тарбағатай мен Жетісу Алатауының сақ және үйсін халқы арасында тығыз мәдени-тарихи байланыстар болған. Сондай-ақ Жетісу және оған жақын аудандардың археологиялық ескерткіштері бойынша революцияға дейінгі жазбаша дереккөздер зерттелді. Қоғалы алқабында барлау кезінде 100-ден астам археологиялық ескерткіштер жаңадан ашылды. Қоғалы алқабы сақ тайпа билеушілері жерленген ерекше қасиетті орталық болуы мүмкін. Тарихи маңыздылығы бойынша Қоғалы сақ ескерткіштерін Шілікті, Берел, Бесшатыр, Есік сияқты белгілі кешендермен салыстыруға болады. Алғаш рет Бостан қорымында георадар көмегімен археологиялық қазба жұмыстары жүргізілді, радиокөміртекті талдаулар да қолданылған болатын. Жаңадан ашылған археологиялық кешендердің картасы жасалды.

Рекомендации по охране и сохранению памятников истории и культуры районным, областным, республиканским органам.

Тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау және сақтау бойынша аудандық, облыстық, республикалық мекемелерге ұсыныс беру.

Не внедрено

Енгізілмеді

Изучение репрессий по политическим (контрреволюционным) мотивам в 30-х годах прошлого столетия, составляют основную новизну и эффективность программы. Междисциплинарность программы выделяет ее от других научных проектов. Она принципиально отличается от всех программ не только в Казахстане, но и во всех постсоветских странах, где были репрессированы сотни тысяч людей. В мире не существует аналогов. В этом и заключается оригинальность и значимость программы.

Өткен ғасырдың 30-жылдарындағы саяси (контрреволюциялық) себептер бойынша қуғын-сүргінді зерттеу бағдарламаның негізгі жаңалығы мен тиімділігін құрайды. Бағдарламаның пәнаралық сипаты оны басқа ғылыми жобалардан ерекшелендіреді. Бұл тек Қазақстанда ғана емес, жүздеген мың адам қуғын-сүргінге ұшыраған посткеңестік елдердің барлығында да барлық бағдарламалардан түбегейлі ерекшеленеді. Әлемде аналогтар жоқ. Бұл, бағдарламаның өзіндік ерекшелігі мен маңыздылығы.

На данный момент материалы проекта также используются для проведения лекции студентам, магистрантам и докторантам специальности «Археология» в КазНУ имени аль-Фараби. Также новооткрытые памятники используются при паспортизации археологических памятников Жетысуской области.

Қазіргі уақытта жоба материалдары әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-да "Археология" мамандығының студенттеріне, магистранттарына және докторанттарына дәріс өткізу үшін пайдаланылады. Сонымен қатар, жаңадан ашылған ескерткіштер Жетісу облысының археологиялық ескерткіштерін паспорттау кезінде пайдаланылады.

UDC indices
903.5
International classifier codes
03.41.00;
Key words in Russian
археология; ранний железный век; курганы; могильник; ареал; саки; Жетысу;
Key words in Kazakh
археология; ерте темір дәуірі; оба; ескі мола; ареал; Сактар; Жетісу;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна Доктор экономических наук / ассоциированный профессор (доцент)
Head of work Байгунаков Досбол Сулейменович Доктор исторических наук / Доцент