Inventory number IRN Number of state registration
0223РК00630 BR11765630-OT-23 0122РК00319
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 12
International publications: 6 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 4
Number of books Appendicies Sources
1 13 421
Total number of pages Patents Illustrations
321 0 34
Amount of funding Code of the program Table
102000000 Ф.1060 1
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Культурогенез в казахских степях: новые парадигмы проблем изучения преемственности материального и духовного наследия по данным археологических источников
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Программная документация
Report authors
Оңғар Ақан , Мамиров Талгат Базарбаевич , Артюхова Ольга Анатольевна , Утубаев Жанболат Раймкулович , Айтқали Азат , Горячев Александр Анатольевич , Лошакова Татьяна Николаевна , Байтілеу Дархан Айтжанұлы , Калиева Жанаргуль Сериковна , Ярыгин Сергей Александрович , Джумабекова Гульнара Саиновна , Базарбаева Галия Аппазовна , Ақымбек Ералы Шардарбекұлы , Железняков Борис Анатольевич , Шагирбаев Мамбет Сапарбекович , Манапова Алия Мерекеевна , Касенова Асемгуль Дауреновна ,
0
2
2
2
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт археологии имени А.Х.Маргулана" Комитета науки Министерства образования и науки Республики Казахстан
Abbreviated name of the service recipient Институт археологии им. Маргулана
Abstract

Объектом исследования являются важнейшие проблемы древней и средневековой истории Казахстана.

Зерттеу обьектісі Қазақстанның ежелгі және ортағасырлық тарихының маңызды мәселелері болып табылады.

Основной целью исследования является комплексное решение вопросов древности Казахских степей для формирования целостного видения национальной истории; теоретическая реконструкция исторической среды и определение преемственности культурно-исторических процессов от эпохи камня до этнографической современности на территории Казахстана; формирование фундаментальных знаний по историко-культурным процессам на территории Казахстана.

Зерттеудің негізгі мақсаты ұлттық тарихтың тұтас көзқарасын қалыптастыру үшін Қазақ даласының ежелгі мәселелерін кешенді зерттеу; Тарихи ортаны теориялық тұрғыдан жандандыру және Қазақстан аумағындағы тас дәуірінен этнографиялық қазіргі заманға дейінгі мәдени-тарихи процестердің сабақтастығын айқындау; Қазақстан аумағындағы тарихи-мәдени процестер бойынша іргелі білімді қалыптастыру болып табылады.

Основные подходы, применяемые к теме исследования, историко-типологический, структурно-семиотический, кросс-культурный. Для достижения поставленной цели будут проводиться поисково-разведочные экспедиции. В исследованиях будут применены методы, обычно, используемые в археологической науке, для уточнения имеющейся информации: описание, классификация, систематизация, сравнительно-типологический.

Зерттеу тақырыбына қолданылатын негізгі тәсілдер, тарихи-типологиялық, құрылымдық-семиотикалық, мәдениетаралық. Алға қойылған мақсатқа жету үшін іздестіру-барлау экспедициялары жүргізілетін болады. Зерттеулерде қолда бар ақпаратты нақтылау үшін әдетте археологиялық ғылымда қолданылатын әдістер қолданылады: сипаттама, жіктеу, жүйелеу, салыстырмалы-типологиялық.

Системтизированы материалы по эпохе ранних кочевников Казахстана, а также гунно-сарматскому периоду. Проведены исследования по военному делу кочевников, анализу погребального инвентаря, искусства (украшения, петроглифы). Отдельно были исследованы материалы кулажоргинской культуры на территории Верхнего Прииртышья и Жетысу. Проведена классификация погребального инвентаря с памятников раннего железного века Восточного Казахстана, Западного Казахстана и Восточного Приаралья. Продолжено исследование культурно-исторических процессов в средневековый период. Рассмотрены история городской культуры, предпосылки и условия возникновения государств на территории Казахстана в древности. Отдельным блоком рассмотрены проблемы изучения Улуг Улуса (Улус Джучи). Подготовлен реестр каменных изваяний Казахстана, включающим более 340 наименований. В 2023 г. подготовлены и изданы 3 монографии, организованы и проведены 2 Международные научно-практические конференций с изданием 2 сборников материалов конференций. Продолжено издание научного журнала Қазақстан археологиясы, который в базе Scopus в 2023 году получил процентиль 21 по категории Archeology (arts and humanities). Изданы 4 статьи в журналах индексируемых в базах данных Scopus, 7 статей в журналах КОКНВО МНВО РК.

Қазақстанның ерте көшпенділер дәуірі, сондай-ақ ғұн-сармат кезеңі бойынша материалдар жүйеленді. Көшпенділердің әскери дел, жерлеу мүкәммалын, өнерді (әшекейлер, петроглифтер) талдау бойынша зерттеулер жүргізілді. Жоғарғы Ертіс өңірі мен Жетісу аумағындағы құлажорғын мәдениетінің материалдары жеке зерттелді. Шығыс Қазақстанның, Батыс Қазақстанның және Шығыс Арал өңірінің ерте темір дәуірінің ескерткіштерінен жерлеу мүкәммалының жіктелуі жүргізілді. Ортағасырлық кезеңдегі мәдени-тарихи процестерді зерттеу жалғасуда. Қала мәдениетінің тарихы, ежелгі уақытта Қазақстан аумағында мемлекеттердің пайда болуының алғышарттары мен шарттары қарастырылған. Ұлық ұлысты (Ұлыс Жошы) зерттеу мәселелері жеке блокпен қаралды. 340-тан астам атауды қамтитын Қазақстанның тас мүсіндерінің тізілімі дайындалды. 2023 жылы 3 монография дайындалып, жарық көрді, 2 халықаралық ғылыми-практикалық конференция ұйымдастырылды және өткізілді, 2 конференция материалдарының жинағы жарық көрді. Scopus базасында 2023 жылы archeology (arts and humanities) санаты бойынша 21 процентиль алған Қазақстан археологиясы ғылыми журналының басылымы жалғастырылды. Scopus деректер базасында индекстелетін журналдарда 4 мақала, ҚР ҰӘҚ КОКНВО журналдарында 7 мақала жарияланды.

Реализация программы заключаться в проведении следующего алгоритма действий по вышеуказанным задачам согласно технической документации: проработка и анализ архивных материалов исследователей, чьи коллекции остаются необработанными; локализация памятников для археологической карты; оцифровка артефактов для получения точных трехмерных изображений с большим разрешением; технико-типологическое описание артефактов и определение их культурно-хронологической принадлежности; трасологический анализ; загрузка сведений на сайт Института археологии им. А.Х. Маргулана для общего доступа; публикация научных статей и монографий. Работа с отчетами по итогам полевых исследований, с фондами музеев и научных центров, архивами, публикациями, сбор информации; анализ, систематизация, обобщение данных; разработка теоретических реконструкций культурно-исторических, социально-экономических и др. процессов.

Бағдарламаны іске асыру Техникалық құжаттамаға сәйкес жоғарыда аталған міндеттер бойынша іс-қимылдардың мынадай алгоритмін жүргізуден тұрады: коллекциялары өңделмеген болып қалатын зерттеушілердің мұрағаттық материалдарын пысықтау және талдау; археологиялық карта үшін ескерткіштерді оқшаулау; үлкен ажыратымдылықпен дәл үш өлшемді бейнелерді алу үшін артефактілерді цифрландыру; артефактілердің техникалық-типологиялық сипаттамасы және олардың мәдени-хронологиялық тиесілігін анықтау; трасологиялық талдау; мәліметтерді Археология институтының сайтына жүктеу. А. Х. Марғұлан жалпы қолжетімділік үшін; ғылыми мақалалар мен монографияларды жариялау. Далалық зерттеулердің қорытындылары бойынша, мұражайлар мен ғылыми орталықтардың қорларымен, мұрағаттармен, жарияланымдармен жұмыс істеу, ақпарат жинау; деректерді талдау, жүйелеу, қорыту; мәдени-тарихи, әлеуметтік-экономикалық және т.б. процестердің теориялық реконструкцияларын әзірлеу.

Исследования в области социальных и гуманитарных наук.

Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар саласындағы зерттеулер.

UDC indices
УДК: 903/904 «65» (574)
International classifier codes
03.41.91;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
КАМЕННЫЙ ВЕК; КАЗАХСТАН; ПАЛЕОЛИТ; НЕОЛИТ; БИФАС;
Key words in Kazakh
ТАС ҒАСЫРЫ; ҚАЗАҚСТАН; ПАЛЕОЛИТ; НЕОЛИТ; БИФАС;
Head of the organization Оңғар Ақан /
Head of work Оңғар Ақан Кандидат исторических наук / ассоцированный профессор
Native executive in charge