The object of research, development or design (in Russian) : Процесс безводородной переработки н- алканов, бензиновых и дизельных фракций на новых модифицированных цеолитсодержащих катализаторах.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жаңа модификацияланған цеолит бар катализаторларда Н - алкандарды, бензин және дизель фракцияларын сутегісіз өңдеу процесі.

Aim of work (in Russian) : Разpaботка и синтез новых эффeктивных катализатopoв и технoлoгии безводородной переработки углеводopoдного cырья.

Aim of work (in Kazakh) : Көмірсутек шикізатын сутегісіз өңдеудің жаңа тиімді катализаторлары мен технологияларын әзірлеу және синтездеу.

Методы исследования (на русском) : Процесс безводородной переработки проводили на проточной установке со стационарным слоем катализатора. Физико-химические характеристики разработанных катализаторов изучены методами электронной микроскопией, БЭТ и температурно-програмированной десорбции аммиака.

Методы исследования (на казахском) : Сутегісіз өңдеу процесі катализатордың стационарлық қабаты бар ағынды қондырғыда жүргізілді. Әзірленген катализаторлардың физика-химиялық сипаттамалары электронды микроскопия, БЭТ және аммиактың температуралық бағдарламаланған десорбциясы әдістерімен зерттелген.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны и синтезированы новые цеолитсодержащие катализаторы К-1, КТ-9, КТ-10, КТ-12, КТ-14, КТ-16, КТ-17, КТ-18, КТ-19, КТ-20, КТ-21 модифицированные переходными металлами, РЗЭ и фосфором для процесса безводородной переработки н-алканов, гексана, гептана, декана, бензиновых и дизельных фракций с целью получения экологически чистых бензинов, низкозастывающих дизельных топлив. Приготовленные катализаторы изучали в процессе безводородной переработки на лабораторной проточной установке. Результаты показали, что в процессе превращения н-алканов в отсутствии водорода получены наиболее высокие значения октанового числа 95,9 (380 оС) при переработке гексана на КТ-12 при выходе жидкой фазы - 87%, на КТ-9 – 95,7 – 91 %. При безводородной переработке бензиновой и дизельной фракции на КТ-12 получены октановые числа – 81,9 (400 ºС) и на КТ-18 – 85,1 (380 оС). а также снижение содержания серы от 0,729 до 0,589 % и температуры застывания до минус 53,3 оС. Поведение цеолитсодержащих катализаторов в большей степени зависит от природы компонентов, структуры и состояния активных центров. Методом БЭТ показано, что удельная поверхность разработанных катализаторов находится в пределах 162,8 -261,8 м2/,с преобладанием мезопор с d = 2,5 - 10,0 нм. На катализаторе КТ-9, КТ-10 и КТ-12 методом ЭМ обнаружены скопления частиц размером 10–30–50–100 нм.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Құрамында К-1, КТ-9, КТ-10, КТ-12, КТ-14, КТ-16, КТ-17, КТ-18, КТ-19, КТ-20, КТ-21 бар жаңа цеолит бар катализаторлар сутегісіз қайта өңдеу процесі үшін өтпелі металдармен, РЗЭ және фосформен модификацияланған әзірленді және синтезделді Н-алкандар, гексан, гептан, декан, бензин және дизель фракциялары экологиялық таза бензиндер, төмен қатайтатын дизель отындарын алу мақсатында. Дайындалған катализаторлар зертханалық ағынды қондырғыда сутегісіз өңдеу процесінде зерттелді. Нәтижелер сутегі болмаған кезде Н-алкандарды түрлендіру процесінде сұйық фаза-87%, КТ - да КТ-12-де гександы өңдеу кезінде 95,9 (380 оС) октан санының ең жоғары мәндері алынғанын көрсетті-9 – 95,7 – 91 %. Бензин және дизель фракцияларын сутегісіз өңдеу кезінде КТ – 12-де – 81,9 (400 ºС) және КТ-18-85,1 (380 ОС) октандық сандар алынды. сондай-ақ күкірт құрамының 0,729-дан 0,589% - ға дейін және қатаю температурасының минус 53,3 оС-қа дейін төмендеуі. Құрамында цеолит бар катализаторлардың әрекеті көбінесе компоненттердің табиғатына, белсенді орталықтардың құрылымы мен күйіне байланысты. БЭТ әдісімен әзірленген катализаторлардың меншікті беті 162,8 -261,8 м2/шегінде, d = 2,5 - 10,0 нм мезопоралары басым екендігі көрсетілген. КТ-9, КТ-10 және КТ-12 катализаторында ЭМ әдісімен 10-30-50-100 НМ бөлшектердің кластерлері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В процессе безводородной переработки используются новые модификаторы на основе доступных природных материалов, таких как цеолиты.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сутегісіз өңдеу процесінде цеолиттер сияқты қол жетімді табиғи материалдарға негізделген жаңа модификаторлар қолданылады.

Level of implementation (in Russian) : Данная работа находится на начальной стадии разработки и для внедрения необходимы дополнительные исследования.

Level of implementation (in Kazakh) : Бұл жұмыс дамудың бастапқы сатысында және енгізу үшін қосымша зерттеулер қажет.

Efficiency (in Russian) : Процесс переработки углеводородного сырья проводится в отсутствии водорода в присутствии новых синтезированных цеолитсодержащих катализаторов, проявляющих высокую активность в реакциях превращения углеводородного сырья в высокооктановое топливо.

Efficiency (in Kazakh) : Көмірсутек шикізатын қайта өңдеу процесі көмірсутек шикізатын жоғары октанды отынға айналдыру реакцияларында жоғары белсенділікті көрсететін құрамында цеолиті бар жаңа синтезделген катализаторлардың қатысуымен сутегі болмаған кезде жүргізіледі.

Field of application (in Russian) : Разработаны новые эффективные катализаторы и технология безводородной переработки углеводородного сырья, которые могут быть применены в нефте- газоперерабатывающих заводах.

Field of application (in Kazakh) : Мұнай - газ өңдеу зауыттарында қолдануға болатын көмірсутек шикізатын сутегісіз өңдеудің жаңа тиімді катализаторлары мен технологиясы әзірленді.