The object of research, development or design (in Russian) : Активная зона реактора ИВГ.1М.

The object of research, development or design (in Kazakh) : ИВГ.1М реакторының активтік аймағы.

Aim of work (in Russian) : Провести комплексные экспериментальные исследования характеристик исследовательского реактора ИВГ.1М с НОУ топливом.

Aim of work (in Kazakh) : ТБУ отыны бар ИВГ.1М зерттеу реакторының сипаттамаларына кешенді эксперименттік зерттеулер жүргізу.

Методы исследования (на русском) : Анализ экспериментальных данных, компьютерное моделирование, прогнозирование.

Методы исследования (на казахском) : Эксперименттік деректерді талдау, компьютерлік модельдеу, болжау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выполнен комплекс нейтронно-физических расчетов, проведены экспериментальные исследования, проведены пуски реактора, выпущены протоколы по результатам пусков, исследований, выполнен анализ полученных расчетных и экспериментальных данных, подготовлено четыре статьи в зарубежных изданиях, индексируемых WoS и Scopus и 1 статья в отечественном издании рекомендованном КОКСНВО. Новизна При переводе реактора ИВГ.1М на топливо низкого обогащения удалось сохранить основные нейтронно-физические характеристики реактора. Проведены экспериментальные исследования полей энерговыделения в АЗ реактора. В ходе экспериментов определены эффективности рабочих и компенсирующих органов СУЗ для реактора ИВГ.1М после конверсии. Регулировочная характеристика регулирующих барабанов позволяет безопасно управлять реактором. Основные требования по управления реактором практически не изменились. Полученные экспериментальные значения эффективности органов регулирования и веса каналов согласуются с предварительными расчетными значениями. Исследования показали, что параметры производства тепловых и быстрых нейтронов в реакторе ИВГ.1М после конверсии соответствуют параметрам до конверсии. В результате проведенных исследований подтверждено, что нейтронно-физические характеристики реактора обеспечивают возможность реализации штатных энергетических пусков реактора. Экспериментально подтверждено увеличение запаса реактивности реактора до значения 8,3 бэтты.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нейтрондық-физикалық есептеулер орындалды, эксперименттік зерттеулер жүргізілді, реакторды іске қосулар жүргізілді, іске қосулар, зерттеулердің нәтижелері бойынша хаттамалар шығарылды, алынған есептеулерді және эксперименттік деректерді талдау орындалды, WoS және Scopus индекстейтін шетелдік басылымдарда төрт мақала және КОКСНВО ұсынған отандық басылымда 1 мақала дайындалды. Жаңалығы ИВГ.1М ректорын төмен байытылған отынға ауыстыру кезінде реактодың негізгі нейтрондық-физикалық сипаттамаларын сақтау мүмкіндігі болды. Реактордың БА энергия бөлу өрістерін эксперименттік зерттеу жүргізілді. Эксперименттердің барысында конверсиядан кейінгі ИВГ.1М реакторына арналған ҚБЖ жұмыс және толтыратын органдарының әсері анықталды. Реттеуші барабандардың реттеу сипаттамалары реакторды қауіпсіз басқаруға мүмкіндік береді. Реакторды басқарудың негізгі талаптары іс жүзінде өзгерген жоқ. Басқару органдарының әсері мен арналардың салмағының алынған эксперименттік мәні алдын ала есептелген мәндерге сәйкес келеді. Зерттеулер конверсиялаудан кейінгі ИВГ.1М реакторындағы жылу және шапшаң нейтрондарды өндіру параметрлері конверсияға дейінгі параметрлерге сәйкес келетіндігін көрсетті. Жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде реактордың нейтрондық-физикалық сипаттамалары реактордың штаттық энергетикалық іске қосуларын жүзеге асыру мүмкіндігін қамтамасыз ететіндігі растады. Реактордың реактивтілік қоры 8,3 βэф мәніне дейін көтерілгендігі эксперименттік түрде расталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Приобретено основное оборудование: - столик подъемный для детекторов и два сцинтилляционных детекторов с предусилителями и компьютером с соответствующим программным обеспечением для измерения плотности потока нейтронов в реакторе, - расходомер для измерения гидравлическо го сопротивления новых топливных сборок реактора, Спроектирована и построена система защиты от ионизирующего излучения (свинцовый домик) для проведения экспериментов с облученными в реакторе источниками излучения. Разработана программа аппроксимации Enredi для восстановления детального распределения относительного энерговыделения в ТВС.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі жабдықтар сатылып алынды: - детекторларға арналған көтергіш үстел және реактордағы нейтрондар ағынының тығыздығын өлшеуге арналған тиісті бағдарламалық жасақтамасы бар алдын ала күшейткіштері мен компьютері бар екі сцинтилляциялық детектор - реактордың жаңа отын жинақтағышының гидравликалық кедергісін өлшеуге арналған шығын өлшегіш. Иондаушы сәулеленуден қорғану жүйесі жобаланды және жасалды. Реакторда сәулеленген сәулелену көздерімен эксперименттер жүргізуге арналған (қорғасын үй). ЖБҚ-да салыстырмалы энергия бөлінудің толық таратуды қалпына келтіру үшін Enredi аппроксимация бағдарламасы әзірленді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Полученные результаты будут учитываться при эксплуатации реактора ИВГ.1М с топливом сниженного обогащения При этом реактор с НОУ топливом обеспечивает высокий поток нейтронов для проведения материаловедческих реакторных экспериментов, направленных на исследование стойкости материалов ядерных ректоров. В реакторе возможно в максимальной степени воспроизвести комплексное воздействие повреждающих факторов: нейтронного потока, температуры, коррозионного и механического воздействия теплоносителя и др. Реакторные эксперименты позволят получить необходимые данные по характеристикам, имеющим отношение к безопасной и надежной эксплуатации реакторных установок.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер төмен байытылған отыны бар ИВГ.1М реакторын пайдалану кезінде есепке алынатын болады Бұл ретте ТБУ отыны бар реактор ядролық реакторлар материалдарының төзімділігін зерттеуге бағытталған материалтану реакторлық эксперименттерді жүргізу үшін нейтрондардың жоғары ағынын қамтамасыз етеді. Реакторда бұзатын факторлардың кешенді әсерін максималды дәрежеде қосуға мүмкін: жылу тасымалдағыштың нейтронды ағыны, температураны, коррозиялық және механикалық әсері және т.б. Реакторлық эксперименттер реакторлық қондырғылардың қауіпсіздігі және сенімділігіне қатысты сипаттамалары бойынша қажетті деректерді алуға мүмкіндік береді.