The object of research, development or design (in Russian) : Клинические штаммы Staphylococcus aureus, литические бактериофаги.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Staphylococcus aureus клиникалық штамдары, литикалық бактериофагтар.

Aim of work (in Russian) : Целью данного проекта является изоляция и молекулярно- биологическая характеристика новых бактериофагов, способных лизировать антибиотикоустойчивые формы клинических штаммов Staphylococcus aureus.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл жобаның мақсаты Staphylococcus aureus клиникалық штамдарының антибиотикке төзімді формаларын лизиске қабілетті жаңа бактериофагтарды оқшаулау және молекулалық биологиялық сипаттау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Отбор образцов из сточных вод проводили в стерильную посуду объёмом 500 мл, на глубине 15-20 см. Водный образец фильтровали через бумажный фильтр и через бактериальный фильтр с диаметром пор 0,45 мкм. Обогащение образцов бактериофагами проводили при их совместном культивировании с бактериальной тест-культурой в питательном бульоне. Полученные фаголизаты отчищали от бактериальных клеток центрифугированием и фильтрацией надосадка через бактериальные фильтры. Выделение и титрование бактериофагов проводили методом селективных пассажей на двойных агаровых слоях. Множественность инфекции (MOI) исследуемых фагов определяли при сокультивировании бактериальных тест-культур с фаголизатами в соотношениях 0,0001, 0,001, 0,01, 0,1, 1 и 10 БОЕ/КОЕ в течении 4 часов при 37°С. Оптимальным соотношение MOI считали то, при котором титр фагов был максимальным. Определение стабильности исследуемых бактериофагов определяли путём выдерживания в течении 2 часов фагосодержащих образцов при температурах: -40, -20, 0, 25, 37, 50, 60 и 70°С и значениях рН среды: 2, 3, 5, 7, 9 и 11. Скорость адсорбции бактериофагов определяли по остаточному титру вирусных частиц в надосадке образцов, отобранных после 0, 3, 6, 9, 12, 15 и 20 минут совместного культивирования исследуемого фага и бактерии хозяина. Продолжительность латентного периода и активной фазы роста бактериофагов определяли при построении одноступенчатой кривой роста.

Методы исследования (на казахском) : Ағынды сулардан үлгілерді іріктеу 500 мл стерильді ыдысқа, 15-20 см тереңдікте жүргізілді. Су үлгісі қағаз сүзгісі арқылы және тесік диаметрі 0,45 мкм бактериялық сүзгі арқылы сүзілді. Үлгілерді бактериофагтармен байыту оларды қоректік сорпадағы бактериялық сынақ дақылымен бірге өсіру кезінде жүргізілді. Алынған фаголизаттар бактериялық жасушалардан центрифугалау және сүзу арқылы қондыру бактериялық сүзгілер арқылы тазартылды. Бактериофагтарды бөліп алу және титрлеу қос агар қабаттарында селективті пассаж әдісімен жүргізілді. Зерттелетін фагтардың инфекциясының көптігі (МОІ) 4 сағат бойы 37°C температурада 0,0001, 0,001, 0,01, 0,1, 1 және 10 БТБ/КТБ қатынасында фаголизаттармен бактериялық сынақ дақылдарын бірге өсіру арқылы анықталды. Оңтайлы MOI қатынасы фаг титрінің максималды болған коэффициенті болып саналды. Зерттелетін бактериофагтардың тұрақтылығы құрамында фаг бар үлгілерді -40, -20, 0, 25, 37, 50, 60 және 70°С температурада және рН мәндері 2, 3, 5, 7 ,9 және 11де 2 сағат ұстау арқылы анықталды. Бактериофагтардың адсорбциялану жылдамдығы зерттелетін фаг пен иесі бактерияны 0, 3, 6, 9, 12, 15 және 20 минуттан кейін бірге өсіргеннен кейін алынған үлгілердің үстіңгі қабатындағы вирустық бөлшектердің қалдық титрімен анықталды. Жасырын кезеңнің ұзақтығы мен бактериофагтардың белсенді өсу фазасы бір сатылы өсу қисығын құру арқылы анықталды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Было выделено 8 бактериофагов способных лизировать клинические штаммы S. aureus. Из них 7 бактериофагов было выделено из сточных вод города Конаев и 1 фаг из сточных вод города Шардара. Было установлено, что максимальное количество БОЕ фиксировали при соотношениях количества фагов к количеству бактериальных клеток 1:1, следовательно оптимальным значением MOI является 1. Было показано, что замораживание выделенных фагов снижает концентрацию активных вирусных частиц на 1lg, их инкубация в течении 2 часов при 25°С и 37°С не влияла на концентрацию вирусных частиц, инкубация при 50°С и 60°С снижению концентрацию вирусных частиц на 2lg и 6lg, инкубация при 70°С полностью инактивировала фаги. Установлено, что инкубация в течении 2 часов при pH2 и pH 12 полностью инактивировала выделенные фаги, инкубация при pH 3 и pH 11 снижала концентрацию активных бактериофагов на 4 и 5 lg, инкубация в растворе со значениями pH 5, 7,5 и 9 не оказывала значимого влияния на активность вирусных частиц. Было показано, что у всех выделенных бактериофагов около 60% вирусных частиц адсорбируется на клетках бактерий в течении первых 3-х – 4-х минут, полная адсорбция происходит в течении первых 15 – 16 минут после начала фаговой инфекции. Было установлено, что у всех выделенных бактериофагов латентный период в среднем продолжался 20 – 25 мину от начала фаговой инфекции, вспышка роста длилась в течении 20 минут.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : S. aureus клиникалық штаммдарын лизингілеуге қабілетті 8 бактериофаг бөлініп алынды. Оның ішінде Қонаев қаласының ағынды суларынан 7 бактериофаг және Шардара қаласының сарқынды суларынан 1 фаг бөлініп алынды. Фагтар санының бактерия жасушаларының санына қатынасы 1:1 болған кезде БТБ максималды саны тіркелетіні анықталды, сондықтан оңтайлы MOI мәні 1 болады. Оқшауланған фагтарды мұздату белсенді вирустық бөлшектердің концентрациясын 1lg төмендететіні, оларды 25°С және 37°С температурада 2 сағат бойы инкубациялау вирустық бөлшектердің концентрациясына әсер етпейтіні, 50°С және 60°С-та температурада инкубациялау 2lg және 6lg төмендегені, ал 70°C температурада инкубациялағанда толығымен белсенділігі жойылатыны көрсетілді. Рн2 және рН 12-де 2 сағат бойы инкубация оқшауланған фагтарды толығымен инактивациялағаны, РН 3 және рН 11-де инкубация белсенді бактериофагтардың концентрациясын 4 және 5 lg-ге төмендететіні, РН 5, 7,5 және 9 мәндері бар ерітіндідегі инкубация вирустық бөлшектердің белсенділігіне айтарлықтай әсер етпейтіні анықталды. Барлық оқшауланған бактериофагтарда вирус бөлшектерінің шамамен 60%-ы бактерия жасушаларында алғашқы 3-4 минут ішінде адсорбцияланатыны көрсетілген, толық адсорбция фаг инфекциясы басталғаннан кейінгі алғашқы 15-16 минут ішінде жүреді. Барлық оқшауланған бактериофагтар үшін жасырын кезең фагтық инфекция басталғаннан бастап орта есеппен 20-25 минутқа созылатыны, өсу ошағы 20 минутқа созылатыны анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Было изолировано 8 бактериофагов способных лизировать клинические штаммы Staphylococcus aureus; было установлено, что оптимальным значением множественности инфекции (MOI) для всех выделенных бактериофагов является 1; максимальный уровень стабильности сохранялся при температуре 25 и 37°C и значениях pH среды от 5 до 9; около 60% вирусных частиц адсорбируется на бактериальных клетках в течении первых 3-х – 4-х минут, полная адсорбция происходит в течении первых 15 – 16 минут; латентный период в среднем продолжался 20 – 25 мину от начала фаговой инфекции, вспышка роста длилась в течении 20 минут.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Staphylococcus aureus клиникалық штаммдарын лизингілеуге қабілетті сегіз бактериофаг бөлініп алынды; барлық оқшауланған бактериофагтар үшін инфекцияның оңтайлы көптігі (MOI) мәні 1 екендігі анықталды; тұрақтылықтың максималды деңгейі 25 және 37°C температурада және 5-тен 9-ға дейінгі ортаның рН мәндерінде сақталды; вирус бөлшектерінің шамамен 60% бактерия жасушаларында алғашқы 3-4 минут ішінде адсорбцияланады, толық адсорбция алғашқы 15-16 минут ішінде жүреді; жасырын кезең фаг инфекциясының басталуынан орта есеппен 20-25 минутқа созылды, өсудің өршуі20 минутқа созылды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : В строгом соответствии с утверждённым календарным планом за 2023 год были проведены все запланированные исследования и получены соответствующие результаты.

Efficiency (in Kazakh) : 2023 жылы бекітілген күнтізбелік жоспарға сәйкес барлық жоспарланған зерттеулер жүргізіліп, тиісті нәтижелер алынды.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями полученных результатов проекта могут являться научные и медицинские учреждения, заинтересованные в поиске и применении новых способов борьбы с антибиотикоустойчевыми бактериальными инфекциями.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның алынған нәтижелерінің мақсатты тұтынушылары антибиотикке төзімді бактериялық инфекциялармен күресудің жаңа әдістерін іздеуге және қолдануға мүдделі ғылыми және медициналық мекемелер болуы мүмкін.