Inventory number IRN Number of state registration
0218РК01255 BR06249282-OT-18 0118РК01258
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Implemented
Publications
Native publications: 2
International publications: 12 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 8 150
Total number of pages Patents Illustrations
111 3 17
Amount of funding Code of the program Table
53250000 О.0865 46
Name of work
Оздоровление посадочного материала картофеля от вирусной инфекции на основе инновационных методов и адаптирование к внедрению более высокопродуктивных сортов (гибридов) картофеля, овощных и бахчевых культур зарубежной селекции для почвенно-климатических условий юго-востока Казахстана
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Сорта с.-х. культур
Report authors
Айтбаев Темиржан Еркасович , Амиров Бахытбек Мустафаулы , Бабаев Сайлау Ахметович , Красавин Валерий Федорович , Джантасов Серик Кажиханович , Токбергенова Журсинкул Абдугаппаровна , Алпысбаева Вера Оташевна , Нусупова Айгуль Орысбековна , Амирова Жулдыз-Сауле Сакеновна , Нурбаева Эльмира Акижановна , Тайшибаева Эльвира Узаковна , Красавина Валентина Климентьевна , Кошмагамбетова Меруерт Жалгасбайкызы , Курмангалиева Нурбакыт Демесиновна ,
0
0
0
0
Customer МСХ РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МСХ РК
Full name of the service recipient
Товарищество с ограниченной ответственностью "Казахский научно- исследовательский институт плодоовощеводства"
Abbreviated name of the service recipient ТОО "КазНИИКО"
Abstract

семена, вегетативные органы, посадочный материал и вегетирующие растения картофеля, овощных и бахчевых растений.

тұқым, вегетативтік органдар, картоп, көкөніс және бақша өсімдіктерінің отырғызылатын материалдары және өсірітетін өсімдітері.

Оздоровить посадочный материал картофеля от вирусных инфекции на основе инновационных методов, выявить и рекомендовать к внедрению зарубежные высокопродуктивные адаптивные сорта (гибриды) картофеля и овощебахчевых культур с урожайностью выше стандартов на 20-25%, лучшими качественными показателями, пригодные для длительного хранения и промышленной переработки, применительно к различным почвенно-климатическим условиям Казахстана

Инновациялық әдістер негізінде картоптың отырғызу материалын вирусты инфекциялардан сауықтыру, картоп, көкөніс пен бақша дақылдарын сапалық көрсеткіштері жоғары, өнімділігі стандарттардан 20-25% артық болатын шетелдік селекциядан шығарылған анықтап, өндіріске енгізуге бейімдеу үшін ұсыныстар беру

При оздоровлении и ускоренном размножении исходного материала картофеля будут использованы методы вычленения апикальной меристемы, термотерапии и микрочеренкования. Будут исползованы общерпниятые методы, используемые в физиологических, селекционно-семеноводческих и агроэкологических исследованиях, а также методы, используемые при хранении и переработке картофеля и овощной продукции

Картоптың бастапқы материалын аурулардан сауықтыру мен жедел көбейту жұмыстарын жүргізу үшін ұштық ұлпа, термоөңдеу және қалемшелеу әдістері қолданылады.Физиологиялық, селеция және тұқым шаруашылығы мен агроэкологиялық зерттеулерде қолданылатын, сондай-ақ картоп пен көкөністі сақтау және қайта өңдеу үшін пайдаланылатын әдістер қолданылатын болады

Проведена диагностика 1000 обр. картофеля на вирусы X, S, V, Y и оздоровлено 14 сортов картофеля. Тиражировано 72,1 тыс.шт. растений-регенерантов и 20,5 тыс.шт. миниклбуней картофеля in vitro, оценены 16 обр. картофеля из Перу, 3 обр. из США, и 3 сортообр. из Южной Кореи; произведено 349,9 млн.шт. безвирусных миниклубней картофеля; произведено 340,6 т семенного картофеля высшей репродукции, в т.ч. супер-суперэлиты – 45,6 т, суперэлиты – 121,5 т, элиты – 141,0 т. Изучены 130-140 обр. картофеля, овощных и бахчевых культур. Оценивали на сохраняемость: картофель - 3, лук репчатый - 7, столовые корнеплоды - 8, капуста белокочанная – 5 сортов, которые заложены на хранение осенью 2018 года. На пригодность к переработке: картофель - 3, томат - 14, огурец – 11, столовые корнеплоды – 3, дыня – 3, капуста белокочанная - 4, лук репчатый -2, овощные бобовые – 1 сорт. Получено 6 патентов. Опубликовано 14 научных статей, в т.ч. с импакт-фактором - 1. Изданы 1 рекомендации. Проведен 1 семинар

Картоптың сортүлгілерінің 1,0 мың данасы PVX, PVS, PVM, pvy вирусты ауруларымен зақымдалуы анықталды және 14 картоп сорты сауықтырылды. Өсімдік-регенерант - 72,1 мың дана, in vitro минитүйнектер 20,5 мың дана тираждалды; Перудан 16, АҚШ 3, Оңтүстік Кореядан і сортүлгілер бағаланды; вируссыз 349,9 мың дана шағын түйнектер өндірілді; 340,6 т жоғары репродукциялы тұқымдық картоп, оның ішінде 45,6 т супер-суперэлита, 121,5 т. суперэлита, 141,0 т. элита өндіріледі. Картоп, көкөніс және бақша дақылдарының 130-140 сортүлгілері зерттелді. Сақталғыштыққа картоптың - 3, басты пияз - 7, асханалық тамыржемістілер - 8, қырыққабат – 5 сорты бағаланда. Қайта өңдеуге картоптың - 3, қызанақ – 14, қияр- 11, асханалық тамыржемістілер - 3, қауын – 3, қырыққабат – 4, басты пияз - 2, бұршақ дақылдары - 1 сорты бпғаланды. 6 патент алынды, 14 мақала, оның ішінде дәйісөзді баспада - 1, 1 ұсыныс баспадан шықты. 1 семинар өткізілді

. Результаты оценки экономической эффективности показали, что внедрение оздоровленного исходного материала картофеля в виде миниклубней для производства элиты позволяет повысить урожайность на 28%, а экономическая эффективность при этом составляет 1350,0 тыс. тенге прибыли с каждого гектара. Прибыль от внедрения в производство конкурентоспособных сортов картофеля составила 330 тыс.тенге.

Экономикалық тиімділікті бағалау нәтижесі картоп тұқымының бастапқы шаруашылығында бірегей тұқым өндіруде шағын түйнектерді тұқымдық материал ретінде қолдану өнімділікті 28%-ға арттыратындығын, нәтижесінде экономикалық тиімділіктің 1350,0 мың теңгені құрайтындығын көрсетті. Картоптың бәсекеге қабілетті сорттарын өндіріске енгізуден түскен пайда бір гектардан 330 мың теңгені құрайды.

В настоящее время, оздоровленные миниклубни, полученные на основе инновационных методов и семена высших репродукции отечественных сортов картофеля внедрены в производство в элитовыращивающих хозяйствах и семеноводческих хозяйствах Республики. Выделенные, адаптированные зарубежные сорта овощных и бахчевых культур будут внедрены в овощевыращвающих хозяйствах республики Казахстан с 2019 года. Элитовыращивающим хозяйствам реализовано 115,58 т элитного материала картофеля

Бүгінгі таңда отандық селециядан шығарылған, бастапқы тұқым шаруашылығы көшеттіктерінде көбейтілген картоптың жоғарғы репродукциялы тұқымдық материалдары Республиканың картоп тұқымын өндірумен айналысатын шаруа қожалықтарына өндіріске енгізілген. Іріктеліп алынған бейімделген көкөніс және бақша дақылдарының шетелдің сорттары республиканың көкөніс өндіретін шаруашылықтарына 2019 жылдан бастап еңгізіледі. Республиканың элита өсіретін шаруашылықтарына картоптың 115,8 т элиталық материалы берілді

сельское хозяйство, овощеводство.

ауыл шаруашылығы, көкөніс шаруашылығы.

UDC indices
633/635:631.52; 635.21; 635.1/.8; 631.53.04; 631.543; 631.531.01; 631.56; 632.1; 631.589.2; 631.544; 631.543.83
International classifier codes
68.35.03; 68.35.49; 68.35.51; 68.29.19; 68.35.71; 68.37.31; 68.29.25; 68.29.21;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Картофель; Овощи; Бахчевые; Сорт; Гибрид; Семеноводство; Биотехнология; Адаптация; Хранение; Переработка;
Key words in Kazakh
Картоп; Көкөністер; Бақша дақылдары; Сорт; Будан; Тұқым шаруашылығы; Биотехнология; Бейімдеу; Сақтау; Қайта өңдеу;
Head of the organization Амиров Бахытбек Мустафаулы Кандидат сельскохозяйственных наук / доцент
Head of work Айтбаев Темиржан Еркасович Доктор сельскохозяйственных наук / доцент
Native executive in charge Амиров Бахытбек Мустафаулы доцент