The object of research, development or design (in Russian) : Нанокомпозиционная керамика на основе оксида бериллия.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бериллий оксидіне негізделген нанокомпозициялық керамика.

Aim of work (in Russian) : Изучение влияния наночастиц диоксида титана на электрофизические и физико-механические свойств керамики на основе оксида бериллия и получение нанокомпозитной керамики с высокими показателями электропроводности и теплопроводности для использования в электронной технике специального назначения.

Aim of work (in Kazakh) : Титан диоксиді нанобөлшектерінің бериллий оксиді негізіндегі керамиканың электрофизикалық және физика-механикалық қасиеттеріне әсерін зерттеу және арнайы мақсаттағы электронды техникада қолдану үшін электр өткізгіштігі мен жылу өткізгіштігінің жоғары көрсеткіштері бар нанокомпозитті керамика алу.

Методы исследования (на русском) : Исследование микроструктуры, гранулометрического состава, и фазового анализа порошков и спеченных образцов проводилось с использованием растрового электронного микроскопа с приставкой энергодисперсионного микроанализа JSM-6390LV. Для оценки размера кристаллов и анализа микропор, трещин и дефектов использовался оптический микроскоп МБС-10. Специальный метод окрашивания с родамином позволял выявлять трещины и поры в спеченных образцах. Рентгенофазовый анализ проводился с помощью рентгеновского дифрактометра X’PertPRO и порошкового рентгеновского дифрактометра D8 Advance ECO. Эти приборы использовались для исследования структуры и фазового состава синтезированных керамических материалов. Значения коэффициента отражения измеряли с использованием «Vector network analyzer P9373A» Keysight Technologies в диапазоне частот 8,2 - 12,4 ГГц. Содержание примесей в порошке ВеО анализировали спектрометрическим методом на установке ИСП-30. Для изучения реологических свойств литейного шликера применяли специальную установку ПЛС-1. Определение вязкости проводили с использованием ротационного вискозиметра РВ-8. Измерение частотной зависимости импеданса проводилось на анализаторе спектров AgilentE5061B.

Методы исследования (на казахском) : Микроқұрылымды, гранулометриялық құрамды және ұнтақтар мен агломерацияланған үлгілерді фазалық талдауды зерттеу JSM-6390LV энергия дисперсиялық микроанализ префиксі бар растрлық электронды микроскопты қолдану арқылы жүргізілді. Кристалдардың мөлшерін бағалау және микрокеуектерді, жарықтар мен ақауларды талдау үшін MBS-10 оптикалық микроскопы қолданылды. Родаминмен бояудың арнайы әдісі агломерацияланған үлгілердегі жарықтар мен саңылауларды анықтауға мүмкіндік берді. Рентгендік фазалық талдау Х'PertPRO рентгендік дифрактометрімен және Аdvance Eco ұнтақты D8 рентгендік дифрактометрімен жүргізілді. Бұл құрылғылар синтезделген керамикалық материалдардың құрылымы мен фазалық құрамын зерттеу үшін пайдаланылды. Шағылысу коэффициенті мәндері 8,2 - 12,4 ГГц жиілік диапазонында Keysight Technologies-тің "Vector network analyzer P9373A" көмегімен өлшенді. ВеО ұнтағындағы қоспалардың құрамы спектрометриялық әдіспен ИСП-30 қондырғысында талданды. Құю шликерінің реологиялық қасиеттерін зерттеу үшін pls-1 арнайы қондырғысы қолданылды. Тұтқырлықты анықтау РВ-8 айналмалы вискозиметрінің көмегімен жүргізілді. Кедергі жиілігінің тәуелділігін өлшеу agilente5061b спектр анализаторында жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые разработана технология введения наночастиц в микронную матрицу BeO и TiO2, при помощи реактора импеллерного типа, который позволяет равномерно распределять наночастицы TiO2 по всему объему шихты. По итогам проекта разработана технология получения нового материала на основе керамики из BeO, модифицированной микро- и наночастицами TiO2. По полученным результатам было определено, что добавка наночастиц TiO2 улучшает кажущую плотность, микротвердость и уменьшает общую и закрытую пористость. Также добавка наночастиц в количестве (0,10 – 1,5)% существенно снижает статическое сопротивление, а также увеличивает удельную проводимость и диэлектрические потери.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет BeO және TiO2 микрондық матрицасына TiO2 нанобөлшектерді импеллерлік типті реактордың көмегімен шихтаның бүкіл көлеміне біркелкі таратуға мүмкіндік беретін енгізу технологиясы әзірленді. Жоба қорытындысы бойынша TiO2 микро-және нанобөлшектерімен модификацияланған BeO керамика негізінде жаңа материал алу технологиясы әзірленді. Алынған нәтижелер TiO2 нанобөлшек қоспасының жорамал тығыздықты, микроқаттылықты жақсартатынын және жалпы және жабық кеуектілікті төмендететінін анықтады. Сондай – ақ, нанобөлшектерді (0,10-1,5)% мөлшерінде қосу статикалық кедергіні айтарлықтай төмендетеді, сонымен қатар меншікті өткізгіштік пен диэлектрлік шығынды арттырады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработана технология получения нового материала на основе керамики из BeO, модифицированной микро- и наночастицами TiO2. Конкурентоспособность товарной продукции обеспечивается использованием отечественного единственного в своем роде местного сырья в виде оксида бериллия. Разработанная керамика не имеет аналогов за рубежом и конкуренции на мировом рынке, а также позволит улучшить тактико-технические характеристики современных радиоэлектронных приборов СВЧ-электроники, которые представлены большим ассортиментом различных технических устройств, отличающихся по принципу действия, назначению, конструкционными особенностями и технологией их изготовления.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : TiO2 микро және нанобөлшектерімен өзгертілген BeO керамика негізінде жаңа материал алу технологиясы әзірленді. Тауарлық өнімнің бәсекеге қабілеттілігі бериллий оксиді түріндегі отандық бірегей жергілікті шикізатты пайдаланумен қамтамасыз етіледі. Әзірленген керамиканың шетелде теңдесі жоқ және әлемдік нарықта бәсекелестік жоқ, сонымен қатар микротолқынды электрониканың заманауи радиоэлектрондық құрылғыларының тактикалық және техникалық сипаттамаларын жақсартуға мүмкіндік береді. Олар жұмыс принципі, мақсаты, дизайн ерекшеліктері және оларды жасау технологиясы бойынша ерекшеленетін әртүрлі техникалық құрылғылардың үлкен ассортиментімен ұсынылған.

Level of implementation (in Russian) : в данный момент не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : қазіргі уақытта енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : На основе вновь открытых физических свойств и эффектов будет осуществлена возможность создания приборов работающих по новым принципам и законам физики.

Efficiency (in Kazakh) : Жаңадан ашылған физикалық қасиеттер мен әсерлер негізінде физиканың жаңа принциптері мен заңдары бойынша жұмыс істейтін құрылғыларды құру мүмкіндігі жүзеге асырылады.

Field of application (in Russian) : Разработанная технология позволит улучшить тактико-технические характеристики современных радиоэлектронных приборов СВЧ-электроники, которые представлены большим ассортиментом различных технических устройств, отличающихся по принципу действия, назначению, конструкционными особенностями и технологией их изготовления. В качестве примеров выступают электровакуумные приборы (ЭВП), лампы бегущей волны (ЛБВ), клистроны, клистроды, гиро приборы; модули СВЧ и многие другие, отдельным сегментом выступают приборы функционирующие в СВЧ- и КВЧ-диапазонах.

Field of application (in Kazakh) : Әзірленген технология микротолқынды электрониканың заманауи радиоэлектрондық құрылғыларының тактикалық және техникалық сипаттамаларын жақсартуға мүмкіндік береді, олар жұмыс принципі, мақсаты, дизайн ерекшеліктері және оларды жасау технологиясымен ерекшеленетін әртүрлі техникалық құрылғылардың үлкен ассортиментімен ұсынылған. Мысал ретінде электровакуумдық аспаптар, қозғалмалы толқын шамдары, клистрондар, клистродтар, гиро аспаптар; микротолқынды модульдер және басқалары, микротолқынды және жоғары жиілікті электромагниттік сәулелену диапазонында жұмыс істейтін аспаптар жеке сегмент болып табылады.