The object of research, development or design (in Russian) : Наноразмерные и объемные диэлектрики (Al2O3, TiO2, Cr2O3, CeO2, ZrO2:Y, Y3Al5O12, Y3Fe5O12, Si3N4).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Наноөлшемді және көлемді диэлектриктер (Al2O3, TiO2, Cr2O3, CeO2, ZrO2:Y, Y3Al5O12, Y3Fe5O12, Si3N4)

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является установление закономерностей формирования радиационных повреждений, вызываемых высокоэнергетическими (Е≥1 МэВ/нуклон) тяжелыми ионами в наноразмерных радиационно-стойких керамиках по сравнению с объемными материалами.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты көлемді материалдармен салыстырғанда радиацияға төзімді наноөлшемді керамикадағы жоғары энергиялы (Е≥1 МэВ/нуклон) ауыр иондармен сәулеленуден туындайтын радиациялық зақымданулардың қалыптасу заңдылықтарын анықтау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: просвечивающая и сканирующая электронная микроскопия, Раман-спектроскопия, молекулярная динамика (МД).

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: трансмиссиялық және сканерлеуші электрондық микроскопия, Раман спектроскопиясы, молекулалық динамика (MД).

Obtained results and novelty (in Russian) : Для дальнейшего исследования микроструктуры с помощью просвечивающего электронного микроскопа подготовлены нанокристаллические и объемные образцы (Al2O3, TiO2, CeO2, YSZ, Cr2O3, YAG, YIG). Проведено дорадиационное исследование их поверхности и структуры. Проведено облучение тяжелыми ионами высоких энергий (Ar, Kr, Xe, Bi) и их дальнейшее микроструктурное исследование с помощью просвечивающей электронной микроскопии и Раман спектроскопии, поверхность прессованных нанокристаллических порошков была исследована с помощью сканирующего электронного микроскопа. На основе анализа полученных данных изучены особенности морфологии структуры и средний размер кристаллитов исследуемых нанообразцов, облученных тяжелыми ионами высоких энергий и определены значения порогового уровня ионизационных потерь для образования в них латентных аморфных треков и кристаллических дефектов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нанокристалды және көлемді үлгілер (Al2O3, TiO2, CeO2, YSZ, Cr2O3, YAG, YIG) трансмиссиялық электронды микроскоптың көмегімен микроқұрылымды әрі қарай зерттеу үшін дайындалды. Олардың беткі қабаты мен құрылымына радиацияға дейінгі зерттеу жұмыстары жүргізілді. Жоғары энергиялы ауыр иондармен (Ar, Kr, Xe, Bi) сәулелену және оларды электронды микроскопия және Раман спектроскопиясы арқылы одан әрі микроқұрылымдық зерттеу жүргізілді, сығымдалған нанокристалды ұнтақтардың беті сканерлеуші электронды микроскоппен зерттелді. Алынған деректерді талдау негізінде ауыр жоғары энергиялы иондармен сәулеленген зерттелетін наноүлгілер кристаллиттерінің құрылымы морфологиясының ерекшеліктері мен орташа мөлшері зерттелді және олардағы жасырын аморфты тректер мен кристалдық ақауларды қалыптастыру үшін ионизациялық шығындарының шекті деңгейінің мәндері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Бұл жұмыс тұтастай алғанда реакторларды қолданудың қауіпсіздігі мен тиімділігін арттыруға және соның салдарынан АЭС өндіретін электр энергиясының құнын төмендетуге бағытталған.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Настоящая работа в целом направлена на повышение безопасности и эффективности применения реакторов и, как следствие, к снижению стоимости электроэнергии, вырабатываемой АЭС.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Материаловедение, нанотехнологии, ядерная энергетика.

Field of application (in Kazakh) : Материалтану, нанотехнология, ядролық энергетика.