The object of research, development or design (in Russian) : Сельскохозяйственные культуры (зерновые, бобовые, масличные, кормовые), имитационная модель – DSSAT CSM.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы дақылдары (дәнді, бұршақ, майлы дақылдар, жемшөп дақылдары), имитациялық модель – DSSAT CSM.

Aim of work (in Russian) : Реализация концепции «Умное» сельское хозяйство, включая высокотехнологичные виды продукции растениеводства и животноводства, в том числе на базе новых технических решений.

Aim of work (in Kazakh) : «Ақылды» ауыл шаруашылығы тұжырымдамасын, оның ішінде өсімдік және мал шаруашылығы өнімдерінің жоғары технологиялық түрлерін, сонымен бірге жаңа техникалық шешімдер негізінде жүзеге асыру.

Методы исследования (на русском) : Методология исследования основывается на применении имитационной модели DSSAT CSM в прогнозировании урожайности сельскохозяйственных культур для поддержки и принятия агротехнологических решений, где используется системный подход в теоретико-экспериментальных исследованиях взаимодействия генотип – среда - менеджмент.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістемесі агротехнологиялық шешімдерді қолдау және қабылдау үшін ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін болжауда DSSAT CSM имитациялық моделін қолдануға негізделген, мұнда теориялық және эксперименттік зерттеулерде «генотип-қоршағанорта-менеджмент» өзара әрекеттесу жүйесінің тәсілі қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые проведена адаптация имитационной модели DSSAT (система поддержки принятия решений агротехнологий) в хозяйствах, расположенных в различных почвенно-климатических зонах Северного и Центрального Казахстана. Созданы пакеты входных электронных данных роста и развития урожайности сельскохозяйственных культур, а также ретроспективных метеорологических данных. Вычислены генетические (сортовые) коэффициенты для всех культур и параметров, характеризующих фенологию растений. Проведена оценки модели, путем сравнения всех выходных данных моделирования урожайности и фенологии с наблюдаемыми эмпирическими данными. Определены генотип-специфичные параметры для трех различных моделей CERES-Wheat (зерновые), CROPGRO-Pea (бобовые) и OILCROP-Sunflower (масличные) DSSAT CSM. Оценка модели CERES-Wheat для двух сортов пшеницы показала высокое значение сходимости результатов. Для создания системы моделирования продукционного процесса агротехнологий льна в качестве исходного шаблона использована система CSM-CROPGRO-Canola, показавшая надежную результативность. На основе созданной системы подготовлены методические рекомендации по моделированию роста сельскохозяйственных культур и разработан open-source модуль с открытым доступом (openAPI) для возможности подключения и использования ее субъектами АПК. Сформирована база данных, содержащая информацию о нормативах, справочниках, классификаторах и других аспектах производства растениеводческой и животноводческой продукции с открытым доступом.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Солтүстік және Орталық Қазақстанның әртүрлі топырақ-климаттық аймақтарында орналасқан шаруашылықтарда алғаш рет DSSAT имитациялық моделін бейімдеу (ауылшаруашылық технологияларының шешімдерін қабылдау жүйесі) жүргізілді. Ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығының өсуі мен дамуы туралы электронды кіріс деректер пакеттері, сондай-ақ ретроспективті метеорологиялық деректер пакеттері жасалды. Барлық дақылдар мен өсімдіктердің фенологиясын сипаттайтын параметрлер үшін генетикалық коэффициенттер есептелді. Модельдік бағалаулар барлық кірістілік пен фенологиялық модельдеу нәтижелерін байқалған эмпирикалық деректермен салыстыру арқылы жүргізілді. Генотипке тән параметрлер үш түрлі CERES-Бидай, CROPGRO-Бұршақ және OILCROP-Күнбағыс DSSAT CSM үлгілері үшін анықталды. Бидайдың екі сорты үшін CERES-Wheat моделін бағалау конвергенцияның жоғары мәнін көрсетті. Зығыр ауылшаруашылық технологияларының өндіріс процесін модельдеу жүйесін құру үшін бастапқы үлгі ретінде CSM-CROPGRO-Canola жүйесі пайдаланылды, ол сенімді нәтиже көрсетті. Құрылған жүйе негізінде ауыл шаруашылығы дақылдарының өсуін модельдеу бойынша әдістемелік ұсынымдар дайындалды және оны ауыл шаруашылығы субъектілерінің қосу және пайдалану мүмкіндігі үшін ашық бастапқы коды ашық модуль (openAPI) әзірленді. Өсімдік және мал шаруашылығы өнімдерін өндірудің стандарттары, анықтамалықтары, классификаторлары және ашық қолжетімділігі бар басқа да аспектілері туралы ақпаратты қамтитын мәліметтер базасы құрылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На основе системы поддержки принятия решения произведено моделированию роста и развития сельскохозяйственных культур и разработан open-source модуль с открытым доступом (openAPI) для возможности подключения и использования его модули субъектами АПК. Проведена консолидация информации из официальных источников и нормативно-правовых актов Казахстана, с применением мировых стандартов и идентификаторов и сформирована база данных, содержащая информацию о нормативах, справочниках, классификаторах и других аспектах производства сельскохозяйственной и животноводческой продукции с открытым доступом.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Солтүстік және Орталық Қазақстанның әртүрлі топырақ-климаттық аймақтарында орналасқан шаруашылықтарда алғаш рет DSSAT имитациялық моделін бейімдеу (ауылшаруашылық технологияларының шешімдерін қабылдау жүйесі) жүргізілді. Ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығының өсуі мен дамуы туралы электронды кіріс деректер пакеттері, сондай-ақ ретроспективті метеорологиялық деректер пакеттері жасалды. Барлық дақылдар мен өсімдіктердің фенологиясын сипаттайтын параметрлер үшін генетикалық коэффициенттер есептелді. Модельдік бағалаулар барлық кірістілік пен фенологиялық модельдеу нәтижелерін байқалған эмпирикалық деректермен салыстыру арқылы жүргізілді. Генотипке тән параметрлер үш түрлі CERES-Бидай, CROPGRO-Бұршақ және OILCROP-Күнбағыс DSSAT CSM үлгілері үшін анықталды. Бидайдың екі сорты үшін CERES-Wheat моделін бағалау конвергенцияның жоғары мәнін көрсетті. Зығыр ауылшаруашылық технологияларының өндіріс процесін модельдеу жүйесін құру үшін бастапқы үлгі ретінде CSM-CROPGRO-Canola жүйесі пайдаланылды, ол сенімді нәтиже көрсетті. Құрылған жүйе негізінде ауыл шаруашылығы дақылдарының өсуін модельдеу бойынша әдістемелік ұсынымдар дайындалды және оны ауыл шаруашылығы субъектілерінің қосу және пайдалану мүмкіндігі үшін ашық бастапқы коды ашық модуль (openAPI) әзірленді. Өсімдік және мал шаруашылығы өнімдерін өндірудің стандарттары, анықтамалықтары, классификаторлары және ашық қолжетімділігі бар басқа да аспектілері туралы ақпаратты қамтитын мәліметтер базасы құрылды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельскохозяйственные предприятия Северного и Центрального Казахстана.

Field of application (in Kazakh) : Солтүстік және Орталық Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары.