Inventory number IRN Number of state registration
0223РК00297 AP09259280-OT-23 0121РК00471
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 17
International publications: 3 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 4
Number of books Appendicies Sources
1 3 43
Total number of pages Patents Illustrations
147 0 18
Amount of funding Code of the program Table
22915278 AP09259280 0
Name of work
Языки казахской культуры как основа этнической идентичности: семиотика и семантика
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Методическая документация
Report authors
Өскенбай Қанат Зұлқарышұлы , Наурзбаева Альмира Бекетовна , Шайгозова Жанерке Наурызбаевна , Ибрагимов Аман Илесович , Сайкенева Динара Кайратовна , Айнакулова Айгерим Мажитовна , Анисимова Наталья Юрьевна , Бугытаева Самал Куатовна ,
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) Нет
Full name of the service recipient
Товарищество с ограниченной ответственностью "Казахский научно-исследовательский институт культуры"
Abbreviated name of the service recipient ТОО КазНИИК
Abstract

Объектом исследования являются языки казахской культуры, под чем подразумевается многообразие отражений менталитета казахского этноса в различных сферах жизнедеятельности: языке (устном и письменном), обрядности, орнаментике, символике цвета и звука, музыке, а также других невербальных проявлениях казахского сознания.

Қазақ этносының менталитетінің өмірдің әртүрлі салаларындағы көріністерінің алуан түрлілігін білдіретін қазақ мәдениеті тілдері: тіл (ауызша және жазбаша), салт-дәстүрлер, ою-өрнектер, түс және дыбыс символикасы, музыка, сондай-ақ қазақ санасының басқа да бейвербалды көріністері зерттеу нысаны болып табылады.

Целью проекта является приведение в системное единство многообразие языков культуры казахского народа, которые находят свое выражение в социальном устройстве, обрядовой практике, сакральной и повседневной сферах, а также фольклоре и искусстве. Единая каталогизированная система языков культуры расширит возможности для специалистов в областях образования, науки, искусства и языкознания.

Қазақ халқының әлеуметтік құрылымында, салт-дәстүрінде, киелі және тұрмыстық салаларында, фольклоры мен өнерінде өз көрінісін тапқан мәдени тілдерінің алуан түрлілігін жүйелі бірлікке келтіру жобаның мақсаты болып табылады. Мәдени тілдердің бірыңғай каталогталған жүйесі білім, ғылым, өнер және тіл білімі салаларындағы мамандардың мүмкіндіктерін кеңейтеді.

Исследование носит комплексный междисциплинарный характер, основанный на использовании основных достижений и когнитивных методов различных гуманитарных наук.

Зерттеу әр түрлі гуманитарлық ғылымдардың негізгі жетістіктері мен танымдық әдістерін қолдануға негізделген кешенді, пәнаралық зерттеу болып табылады.

В ходе выполнения НИР получены следующие результаты: - проведен сбор источников в области филологии, в частности этнолингвистики казахского языка, различных областей искусства, истории, этнографии; - изучена специальная литература для выявления имеющихся гипотез, наработок и лакун в предмете исследования; - проведены онлайн и офлайн консультации с зарубежными этносемиологами для определения методологического контекста мирового научного пространства; - воссозданы семиотические модели культуры традиционного казахского этноса, являющихся образцами взаимодействия с окружающей действительностью и выраженных в разных сферах; - выявлено соотношение различных этнознаковых кодов с целью достижения возможности перевода смыслов и символов из одной знаковой системы в другую; - проведены мастер-классы по семантике и семиотике языков казахской культуры; - проведены в онлайн режиме круглый стол и Международная конференция; - создана цифровая база и опубликована энциклопедия знаков и символов казахской культуры (20 п.л.); - разработана и опубликована коллективная монография «Языки казахской культуры» (25 п.л.).

ҒЗЖ орындау барысында мынадай ғылыми нәтижелер алынды: - қазақ тілі филологиясы, өнердің әртүрлі салаларына, тарихқа, этнографияға қатысты дереккөздер жинақталды; - зерттеу пәніндегі бар гипотезаларды, әзірлемелер мен олқылықтарды анықтау үшін арнайы әдебиеттер зерттелді; - әлемдік ғылыми кеңістіктегі әдіснамалық контекстті анықтау үшін шетелдік этносемиологтармен онлайн және офлайн консультациялар өткізілді; - әртүрлі салаларда көрініс тапқан қоршаған шындықпен өзара әрекеттесу үлгілері болып табылатын дәстүрлі қазақ этносының семиотикалық модельдері қайта жасалды; - мағыналар мен нышандарды бір жүйеден екінші жүйеге аудару мүмкіндігіне қол жеткізу мақсатында түрлі этнобелгі кодтардың арақатынасы анықталды; - қазақ мәдениеті тілдерінің семантикасы мен семиотикасы бойынша шеберлік сабақтары өткізілді; - онлайн режимде дөңгелек үстел және ғылыми еңбектердің электрондық жинағымен Халықаралық конференция өткізілді; - цифрлық деректер базасы жасалып, қазақ мәдениетінің белгілері мен нышандарының энциклопедиясы жарияланды (20 б.т.); - «Қазақ мәдениетінің тілдері» атты ұжымдық монография (25 б.т.) әзірленіп, жарық көрді.

-

-

Степень внедрения: результаты исследования нашли отражение в научных статьях и других мероприятиях. Всего публикаций за 2021-2023 гг. – 24. Из них: 11 статей (КОКНВО), 4 – Scopus, 5 – докладов на конференциях; 3 – свидетельства регистрации авторских прав, 4 – мастер-класса, 1 – круглый стол, 1 – конференция.

Жүзеге асыру дәрежесі: зерттеу нәтижелері ғылыми мақалалар мен басқа да іс-шараларда көрініс тапты. 2021-2023 жылдардағы барлық жарияланымдар – 24. Оның ішінде: 11 ғылыми мақала (Ғылым комитеті), 4 – Scopus, 5 – конференция баяндамалары; 3 – авторлық құқықты тіркеу туралы куәлік, 4 – шеберлік сабақтары, 1 – дөңгелек үстел, 1 – конференция.

Эффективность определяется новаторским подходом к изучению комплекса культурного самовыражения казахского этноса, рассматриваемого как единая система языков казахской культуры. Проект раскрыл богатую основу метаязыка казахской культуры, который отражает уникальное мировоззрение и мировосприятие, ранее мало изученное с точки зрения междисциплинарного научного подхода с позиции семиотики. Материалы исследования могут быть использованы в научных организациях по профилю, отделах сфер культуры и искусства местных исполнительных органов, образовательной сфере.

Тиімділік қазақ мәдениеті тілдерінің біртұтас жүйесі ретінде қарастырылатын қазақ этносының мәдени өзін-өзі көрсету кешенін зерттеудегі жаңашыл көзқараспен айқындалады. Жоба семиотика тұрғысынан пәнаралық ғылыми көзқарас позициясынан бұрын аз зерттелген бірегей дүниетаным мен дүниені қабылдауды бейнелейтін қазақ мәдениетінің метатілінің бай негізін ашты. Зерттеу материалдары бейіні бойынша ғылыми ұйымдарда, жергілікті атқарушы органдардың мәдениет және өнер салалары бөлімдерінде, білім беру саласында пайдаланылуы мүмкін.

Область применения: научные организации по профилю, отделы сфер культуры и искусства местных исполнительных органов, образовательная сфера.

Қолдану саласы: бейіні бойынша ғылыми ұйымдар, жергілікті атқарушы органдардың мәдениет және өнер салалары бөлімдері, білім беру саласы.

UDC indices
93/94; 39; 7
International classifier codes
03.20.00; 03.61.21; 13.07.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Языки казахской культуры; Лингвистический менталитет; Этнический менталитет; Семантика казахской обрядности; Орнаментика; Цветовая символика; Звукоизображение; Язык казахской музыки; Этносемиотика; Культурное наследие;
Key words in Kazakh
Қазақ мәдениетінің тілдері; Лингвистикалық менталитет; Этникалық менталитет; Қазақ ырымдарының семантикасы; Ою-өрнек; Түс символикасы; Дыбыстық бейнелеу,; Қазақ музыкасының тілі; Этносемиотика; Мәдени мұра;
Head of the organization Кабдолдаев Жанарыс Танатарович - / -
Head of work Өскенбай Қанат Зұлқарышұлы Кандидат исторических наук / нет
Native executive in charge