The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является микробиом кишечной и ротовых полостей, полученный у лиц с болезнью Альцгеймера и когнитивно здоровых лиц

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі - Альцгеймер ауруы (АА) бар жеке тұлғалардан және когнитивті сау адамдардан алынған ішек пен ауыз қуыстарының микробиомы

Aim of work (in Russian) : Цель исследования - изучение состава и разнообразия микробиома кишечника и полости рта, выделенных у местных пациентов с диагнозом болезнь Альцгеймера (БА), по сравнению со здоровыми пожилыми людьми, для более глубокого понимания патогенетических механизмов БА и поиска новых диагностических биомаркеров и стратегий профилактики на основе анализа микробиома

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеудің мақсаты - Альцгеймер ауруының патогенетикалық механизмдерін тереңірек түсіну және жаңа диагностикалық биомаркерлерді іздеу мен алдын алуды іздеу үшін науқасы бар жергілікті емделушілерден оқшауланған ішек пен ауыз микробиомасының құрамы мен әртүрлілігін зерттеу болды

Методы исследования (на русском) : Микробная ДНК была выделена из образцов стула и мазков ротовой полости пациентов с болезнью Альцгеймера и здоровых лиц того же возраста и пола. Состав микробиома кишечника и ротовой полости был охарактеризован с помощью секвенирования 16S рибосомальной РНК MiSeq. LEfSe использовался для тестирования численности дифференциальных таксонов. Кроме того, MaAsLin2 использовался для определения конкретных таксономических едениц, связанных с тяжестью заболевания.

Методы исследования (на казахском) : Микробтық ДНҚ Альцгеймер ауруы бар адамдардан және жасы мен жынысы сәйкес келетін сау бақылаулардан алынған нәжіс үлгілерінен және ауызша жағындылардан бөлініп алынды. Ішек және ауыз микробиомасының құрамы MiSeq 16S рибосомалық РНҚ секвенциясы арқылы сипатталды. LEfSe дифференциалды таксондардың көптігін тексеру үшін пайдаланылды. Сонымен қатар, MaAsLin2 аурудың ауырлығымен байланысты нақты таксономиялық бірліктерді анықтау үшін пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках нашего исследования, проведенного в 2021-2023 годах, мы собрали группу исследования, состоящую из пациентов с диагнозом болезнь Альцгеймера (БА) и набрали контрольную группу пожилых людей, соответствующую первой по полу и возрасту. Проведенный анализ данных показал увеличение определенных таксонов, принадлежащих к типам Acidobacteriota, Verrucomicrobiota, Planctomycetota и Synergistota и пониженное количество определенных родов бактерий у участников с БА у пациентов с БА. Также было обнаружено более высокое микробное разнообразие в микробиоте полости рта у пациентов с БА, относящихся к условно-патогенной флоре. Проведенные исследования выявили значительные функциональные дисбалансы в микробном составе пациентов с БА, связанные с метаболизмом липидов, желчных кислот и стероидных гормонов. В микробиоте кишечника пациентов с БА было отмечено увеличение взаимных превращений пентозы и глюкуроната, метаболизм D-аргинина, D-орнитина и фенилаланина, снижение энергетического обмена и биосинтеза вторичных метаболитов. Эти результаты подтверждают, что микробиом кишечника и полости рта пациентов с БА отличаются от микрофлоры лиц пожилого возраста без деменции и могут быть потенциальными биомаркерами или ранними предикторами заболевания.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2021-2023 жылдары жүргізілген зерттеуіміздің бір бөлігі ретінде біз Альцгеймер ауруы бар науқастардың зерттеу тобын жинап, жынысы мен жасы сәйкес келетін бақылау тобын алдық. Деректерді талдау АА-мен ауыратын науқастарда Acidobacteriota, Verrucomicrobiota, Planctomycetota және Synergistota филасына жататын кейбір таксондардың көбеюін көрсетті. Біз АА-мен ауыратын қатысушыларда белгілі бір бактериялық тұқымдардың азайғанын анықтадық. Бір қызығы, біз АА-мен ауыратын науқастардың ауызша микробиомасында оппортунистік флора ерекшеліктері бар жоғары микробтық әртүрлілікті таптық. Біздің зерттеулеріміз сондай-ақ липидтердің, өт қышқылдарының және стероидты гормондардың метаболизмімен байланысты АА-мен ауыратын науқастардың микробтық құрамында елеулі функционалдық теңгерімсіздіктерді анықтады. АА-мен ауыратын науқастардың ішек микробиотасында біз пентозаның және глюкуронаттың өзара конверсиясының жоғарылауын, D-аргинин, D-орнитин және фенилаланин алмасуының, энергия алмасуының және қайталама метаболиттердің биосинтезінің төмендеуін байқадық.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Полученные результаты также указывают на возможные интервенции в лечении болезни Альцгеймера, что подчеркивает важность дальнейших исследований в области молекулярных и клеточных механизмов воздействия микрофлоры кишечника на функции мозга, а также возможности улучшения когнитивных функций пожилых людей, включая тех, кто страдает деменцией, путем коррекции микробиома

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл нәтижелер Альцгеймер ауруымен ауыратын науқастардың ішек және ауыз қуысы микробиомалары деменциясы жоқ егде жастағы адамдардан ерекшеленетінін және аурудың ықтимал биомаркерлері немесе ерте болжаушылары болуы мүмкін екенін растайды. Біздің қорытындыларымыз сонымен қатар ішек микробиотасының ми қызметіне әсер ететін молекулярлық және жасушалық механизмдерін одан әрі зерттеудің маңыздылығын, сондай-ақ егде жастағы ересектерде, соның ішінде деменциямен ауыратын адамдарда когнитивті функцияны жақсарту мүмкіндігін көрсете отырып, микробиома манипуляциясы арқылы ауруды емдеуге арналған ықтимал араласуды көрсетеді.

Level of implementation (in Russian) : опубликованы научные статьи в международных рецензируемых издания, индексируемые в базах данных Web of Science и Scopus, опубликованы главы книг, доложены доклады на международных конференциях, загружена база данных сиквенсов в репозиторий NCBI BioProject.

Level of implementation (in Kazakh) : Web of Science және Scopus дерекқорларында индекстелетін халықаралық рецензияланған басылымдарда ғылыми мақалалар жарияланды, кітап тараулары жарияланды, халықаралық конференцияларда баяндамалар ұсынылды, NCBI BioProject репозиторийіне жүйелі деректер базасы жүктелді.

Efficiency (in Russian) : Эффективность высокая, что потверждается использованием современных молекулярно-генетических и биоинформатиченских методов исследований, наличием опубликованной статьи в журнале Scientific Reports (процентиль 91, ИФ 4.996) и тезисов докладов, представленных на престижных международных конференциях.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділігі жоғары, бұл заманауи молекулярлық-генетикалық және биоинформатика зерттеу әдістерін қолданумен, Scientific Reports журналында жарияланған мақаланың болуымен (91 пайыздық көрсеткіш, IF 4.996) және беделді халықаралық конференцияларда ұсынылған тезистермен расталады.

Field of application (in Russian) : понимание механизмов развития болезни Альцгеймера, поиск новых диагностических биомаркеров и стратегий профилактики на основе анализа микробиома кишечника.

Field of application (in Kazakh) : Альцгеймер ауруының даму механизмдерін түсіну, жаңа диагностикалық биомаркерлерді және ішек микробиомасын талдау негізінде алдын алу стратегияларын іздеу.