The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования согласны темы является, памятники племен населявшего Восточного Приаралья в эпоху раннего железного века.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандарына ерте темір дәуірінде Шығыс Арал маңын мекендеген тайпалардың археологиялық ескерткіштері жатады.

Aim of work (in Russian) : Археологическое исследование поселений и городов в зоне контактов земледельцев и скотоводов в период становления древнеземледельческой культуры (V-II вв. до н.э.) в низовьях Сырдарьи.

Aim of work (in Kazakh) : Сырдарияның көне арнасында отырықшы және егіншілік мәдениетінің (б.з.д. V-II ғғ.) қалыптасуы мен даму кезеңдерін анықтау үшін археологиялық зерттеу жүргізу

Методы исследования (на русском) : В хoдe рeaлизaции прoeктa примeнялся oбщиe мeтoды иcтoричecких диcциплин: aрхeoлoгичecкoe oпиcaниe, разведки, закладка археологических раскопок, cрaвнитeльнo-типoлoгичecкий мeтoд, анализ архивных материалов. Также создался масштабные 3D-модели и ортофотопланы памятников. Во время раскопок применялся методика первичной (полевой) обработки находок. Шифровка типов находок, например, фрагментов керамики, каменных орудий. Для исследования использовался не только классических методов археологии и работы с письменными источниками, но и применялся междисциплинарных методов - aрхeoзooлoгичecкий, трacoлoгичecкий и тeхнoлoгичecкий aнaлиз кeрaмики.

Методы исследования (на казахском) : Жобаны жүзеге асыру барысында тарихи пәндердің жалпы әдістері қолданылды: археологиялық сипаттама, барлау, барлау шурфтарын салу, стационарлық археологиялық қазбалар, алынған материалды өңдеу кезінде негізінен салыстырмалы-типологиялық әдіс пайдаланылып, мұрағат материалдары талданды. Сондай-ақ, ескерткіштердің ауқымды 3D модельдері мен ортофотопландары құрылды. Қазба жұмыстары кезінде табылған олжаларға алғашқы (далалық) өңдеу жұмыстары жүргізілді: керамика сынықтарын, тас құралдарды шифрлау және графикалық бекіту Зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін археологияның классикалық әдістері ғана емес, жаратылыстанулық-ғылыми әдістер де қолданылды. Мысалы, археозоологиялық, трассологиялық, керамиканы технологиялық талдау, палеозоологиялық және топырақтану зерттеулерінің нәтижелері пайдаланылды. Сонымен қатар, жазбаша дереккөздермен де жұмыс жасалды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Исследования показали, что Восточно-Приаральский регион земледелия, возник на основе культур местного населения позднебронзового времени – конца II тыс. до н.э. и сакского населения Восточного Приаралья, населявшего эту территорию в первой половине I тыс. до н.э. Наличие крупных поселений специализированного ремесленного производства, крупных фортификационных сооружений, мавзолея (пантеона), погребений, большого количества мелких сельских поселений и отдельных усадеб позволяет утверждать, что общество в низовьях Сырдарьи середины и второй половины I тыс. до н.э. на границах ширикрабатской археологической культуры было раннегосударственным образованием.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері Шығыс Арал маңындағы егіншілік мәдениеті соңғы қола дәуірі және б.д.д ІІ мыңжылдықтағы жергілікті тұрғындар мен б.д.д І мыңжылдықтың бірінші жартысында осы аумақты мекендеген сақ тайпаларының негізінде пайда болғандығын көрсетеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В целом результаты НИР находятся на современном уровне, поскольку на данный момент полученные результаты наиболее полно отражают сложившуюся в этой проблематике ситуацию.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жалпы, ҒЗЖ нәтижелері қазіргі деңгейде, өйткені қазіргі уақытта алынған нәтижелер осы мәселеде қалыптасқан жағдайды толық көрсетеді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : История племен Восточного Приаралья, где формировались очаги древней оседло – земледельческой цивилизаций Казахстана, продолжающиеся до наших дней. Изучение и теоретическое моделирование истории эволюций социально-экономической структуры племен I – го тысячелетия до н. э. имеют первостепенное значение в исторической науке Казахстана и Евразии. Состоит в пополнении фондов музеев и архивов новыми данными по древней истории Казахстана. Привлечение местных жителей в качестве рабочих на археологическом объекте способствует вовлечению их в трудовой процесс, является актом временного трудостройства, что способствует общему оздоровлению социально-экономической обстановки в сельской местности.

Efficiency (in Kazakh) : Бүгінгі күнге дейін дамып келе жатқан Қазақстанның ежелгі отырықшы-егіншілік өркениетінің ошақтары қалыптасқан Оңтүстік–Шығыс Арал өңірі тайпаларының тарихын зерделеу, б.з. д. I мыңжылдықтың. ортасындағы тайпалардың әлеуметтік-экономикалық құрылымының палеоэкономикасын зерттеу және эволюциясын теориялық моделдеу ұзақ тарихи кезең бойы Қазақстан мен Еуразияның әртүрлі этномәдени бірлестіктерінің өркениет қалыптасу динамикасын және өзара іс-қимыл тарихын түсіну үшін аса маңызды болып табылады. Шірікрабат археологиялық экспедициясының негізгі міндеттерінің бірі ескерткіштерді археологиялық зерттеумен қатар, мұражайлар мен мұрағаттар қорын Қазақстанның көне тарихына қатысты тың деректермен толықтыру болып табылады. Бұл, сайып келгенде, Қазақстанның ежелгі тарихы бойынша ғылыми-ағартушылық дәрістер курсын дайындау үшін деректану базасын едәуір кеңейте алады. Археологиялық ескерткішке жергілікті тұрғындарды жұмысшы ретінде тарту ауылдық жерлердегі әлеуметтік-экономикалық жағдайдың жалпы жақсаруына ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Исследования позволяет на памятнике открыть музей под открытым небом и созданию туристической инфраструктуры, что позволяют вливанию дополнительных финансовых средств в бюджет страны.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеулер ескерткіш жанынан ашық аспан астындағы музей ашуға және туристік инфрақұрылым құруға мүмкіндік береді, бұл ел бюджетіне қосымша қаржы құюға мүмкіндік тудырады.