The object of research, development or design (in Russian) : Четыре дикорастущих вида вишни Казахстана: вишня кустарниковая (Prunus fruticosa Pall.), вишня красноплодная (Prunus erythrocarpa (Nevski) Gilli), вишня тянь-шаньская (Prunus griffithii var. tianshanica (Pojark.) Ingram) и вишня бородавчатая (Prunus verrucosa Franch.).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жабайы шие төрт түрі: дала шиесі (Prunus fruticosa Pall.), Тянь-Шань шиесі (Prunus griffithii var. tianshanica (Pojark.) Ingram), қызыл шиесі (Prunus erythrocarpa (Nevski) Gilli) және сүйелді шие (Prunus verrucosa Franch.).

Aim of work (in Russian) : Фенотипическое и молекулярно-генетическое изучение биоразнообразия видов вишни (Prunus spp) в Казахстане и сохранение образцов гермоплазмы на основе методов биотехнологии и криоконсервации in vitro

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстандағы шие түрлерінің (Prunus spp) биоалуантүрлілігін фенотиптік және молекулалық-генетикалық зерттеу және биотехнология және in vitro криоконсервациялау әдістері негізінде гермоплазма үлгілерін сақтау.

Методы исследования (на русском) : Фенотипическое описание дикорастущих образцов вишни производилось согласно международным дескрипторам (Cherry Descriptors, 1985; Höfer, Giovannini, 2017). Метод культуры тканей растений использован для введения в культуру in vitro изолированных зародышевых осей и микроклонального размножения (Plant Tissue Culture, 2011). Геномную ДНК из листьев вишни выделяли по модифицированному методу Doyle and Doyle (1990).

Методы исследования (на казахском) : Жабайы шие үлгілерінің фенотиптік сипаттамасы халықаралық дескрипторлар бойынша жүргізілді (Cherry Descriptors, 1985; Höfer, Giovannini, 2017). Өсімдік ұлпаларын өсіру әдісі оқшауланған ұрық осьтерін in vitro культурасына және микрокөбейтуге енгізу үшін пайдаланылды (Plant Tissue Culture, 2011). Геномдық ДНҚ Doyle and Doyle (1990) модификацияланған әдісі арқылы шие жапырақтарынан бөлініп алынды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведены экспедиционные выезды в Алматинскую, Жамбылскую и Туркестанскую области и собраны плоды и листья 87 образцов четырех дикорастущих видов вишни Казахстана: вишни тянь-шаньской, вишни кустарниковой, вишни красноплодной и вишни бородавчатой. Проведено фенотипическое описание 87 образцов дикорастущих видов вишни с использованием дескрипторов, рекомендованных для Prunus. Сформированы гербарии для представителей четырех дикорастущих видов вишни. Начато введение семян, зародышей и зародышевых осей четырех дикорастущих видов вишни в культуру in vitro для получения асептических растений. Впервые создана коллекция асептических растений четырех видов вишни Казахстана. Впервые начато молекулярно-генетическое изучение биоразнообразия видов вишни Казахстана. Экстрагирована геномная ДНК из листьев 87 образцов вишни с использованием модифицированного метода Doyle and Doyle. Начато баркодирование ДНК дикопроизрастающих представителей вишни с использованием маркеров трех генов пластидной ДНК (rbcLa, ITS и matK) и одного спейсерного участка (trnH2/psbA).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алматы, Жамбыл және Түркістан облыстарына экспедициялық сапарлар жүргізіліп, Қазақстандағы жабайы шиенің төрт түрі: Тянь-Шань шиесі, дала шие, қызыл шие және сүйелі шиенің 87 үлгісінің жемістері мен жапырақтары жиналды. Prunus үшін ұсынылған дескрипторлар арқылы жабайы шие түрлерінің 87 үлгісінің фенотиптік сипаттамасы жүргізілді. Жабайы шиенің төрт түрінің өкілдері үшін гербарийлер құрылды. Асептикалық өсімдіктер алу үшін төрт жабайы шие түрінің тұқымдарын, ұрықтарын және ұрық осьтерін in vitro культурасына енгізу басталды. Қазақстанда алғаш рет шиенің төрт түрінің асептикалық өсімдіктерінің коллекциясы жасалды. Алғаш рет Қазақстандағы шие түрлерінің биоалуантүрлілігін молекулярлық-генетикалық зерттеу басталды. Модификацияланған Doyle and Doyle әдісі арқылы 87 шие үлгілерінің жапырақтарынан геномдық ДНҚ алынды. Жабайы шие өкілдерінің ДНҚ баркодтауы үш пластидтік ДНҚ генінің (rbcLa, ITS және matK) және бір спейсер аймағының (trnH2/psbA) маркерлерін пайдалана бастады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Начато создание коллекции асептических растений in vitro четырех дикорастущих видов вишни для сохранения ценного генетического материала Казахстанской флоры.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстан флорасының құнды генетикалық материалын сақтау үшін төрт жабайы шие түрінен асептикалық in vitro өсімдіктерінің коллекциясын құру басталды.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеді

Efficiency (in Russian) : Асептическая коллекция ценных видов вишни будет использована для включения в селекционный процесс по созданию новых отечественных устойчивых к стресс-факторам сортов и подвоев, что будет иметь экономическую эффективность.

Efficiency (in Kazakh) : Селекция процесіне қосу үшін шиенің бағалы түрлерінің асептикалық коллекциясы экономикалық тиімді болатын күйзеліс факторларына төзімді жаңа отандық сорттар мен тамыр сабақтарын жасау үшін пайдаланылады.

Field of application (in Russian) : Биотехнология, растениеводство

Field of application (in Kazakh) : Биотехнология, өсімдік шаруашылығы