The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются наночастицы оксидов Y2O3, Y-Al-O, Y-Ti-O и карбидов Ме23C6, входящих в состав дисперсно-упрочненных (ДУО) сталей ЭП450, Cr16, KP4 и ODS Eurofer.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері EP 450, Cr16, KP4 және ODS Eurofer оксидтермен дисперсті-беріктендірілген (ОДБ) қорытпалардың құрамына кіретін Y2O3, Y-Al-O, Y-Ti-O оксидтерінің және Ме23C6 карбидтерінің нанобөлшектері болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является теоретическое и экспериментальное исследование радиационной стойкости наночастиц оксидов и карбидов в дисперсно-упрочненных оксидами сплавах к облучению тяжелыми ионами высоких энергий в зависимости от уровня электронного торможения, флюенса ионов и температуры облучения.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты электрондық тежелу деңгейіне, иондардың флюенсіне және сәулелену температурасына байланысты жоғары энергиялы ауыр иондармен сәулеленуге оксидтермен дисперсті-беріктендірілген (ОДБ) қорытпалардағы оксидтер мен карбидтер нанобөлшектерінің радиациялық тұрақтылығын теориялық және эксперименттік зерттеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: просвечивающая и сканирующая электронная микроскопия, рентгеноструктурный анализ, Раман-спектроскопия, рентгеновская фотоэлектронная спектроскопия, молекулярная динамика (МД).

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: трансмиссиялық және сканерлеуші электрондық микроскопия, рентген құрылымдық талдау, Раман спектроскопиясы, рентгендік фотоэлектрондық спектроскопия, молекулалық динамика (MД).

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты исследования и их новизна: определены пороговые уровни ионизационных потерь для формирования аморфных треков и кристаллических дефектов в исследуемых оксидах, установлены влияние температуры облучения, размера нанокристаллитов и наличия/отсутствия металлической матрицы. Определены флюенсы для полной аморфизации наночастиц нанокристаллических оксидов и карбидов в ДУО стали. Проведен анализ применимости классической модели неупругого термического пика и симуляции с использованием молекулярной динамики для описания процессов трекообразования в наночастицах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері және олардың жаңалығы: зерттелетін оксидтердегі аморфты тректер мен кристалдық ақаулардың қалыптасуы үшін ионизациялық шығындарының шекті деңгейлері анықталды, сәулелену температурасының әсері, нанокристаллит мөлшері және металл матрицасындағы олардың болу/болмауының анықталды. ОДБ қорытпасындағы нанокристалды оксидтер мен карбидтердің нанобөлшектерінің толық аморфизациялану флюенстері анықталды. Молекулалық динамика әдісін қолдана отырып классикалық серпімсіз термиялық шың моделін және модельдеуді нанобөлшектердегі трек түзілу процестерін сипаттау үшін қолданылуға талдау жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Пороговые значения удельных ионизационных потерь энергии тяжелых ионов для формирования латентных треков и пороговое значение плотности излучения для полной аморфизации наночастиц позволят определить граничные условия использования ДУО сталей в качестве конструкционных материалов в реакторах, что в свою очередь повысит безопасность использования ядерной энергетики.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Латентті тректерді қалыптастыру үшін ауыр иондар энергиясының меншікті ионизациялық шығындарының шекті мәндері және нанобөлшектерді толық аморфизациялау үшін сәулелену тығыздығының шекті мәні реакторларда конструкциялық материалдар ретінде ОДБ болаттарды пайдаланудың шекаралық шарттарын айқындауға мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде ядролық энергетиканы пайдалану қауіпсіздігін арттырады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность: настоящая работа в целом направлена на повышение безопасности и эффективности применения реакторов и, как следствие, к снижению стоимости электроэнергии, вырабатываемой АЭС.

Efficiency (in Kazakh) : Экономикалық тиімділігі: бұл жұмыс тұтастай алғанда реакторларды қолданудың қауіпсіздігі мен тиімділігін арттыруға және соның салдарынан АЭС өндіретін электр энергиясының құнын төмендетуге бағытталған.

Field of application (in Russian) : Нанотехнологии, наноматериалы, реакторное материаловедение, ядерная энергетика.

Field of application (in Kazakh) : Нанотехнология, наноматериалдар, реактор материалтану, ядролық энергетика.