Inventory number IRN Number of state registration
0323РК00740 AP19674623-KC-23 0123РК00471
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 2
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 26891542.5 AP19674623
Name of work
Инновационный мультипространственный комплексный подход к биомониторингу соленых экосистем озера Алаколь
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Инелова Зарина Аркенжановна
0
0
1
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

МОНИТОРИНГ, БИОРАЗНООБРАЗИЕ ВИДОВ, GPS, ВЫСШИЕ ВОДНЫЕ И ПРИБРЕЖНО-ВОДНЫЕ РАСТЕНИЯ, АЛЬГОФЛОРА, ПТИЦЫ

МОНИТОРИНГ, ТҮРЛЕРДІҢ БИОАЛУАНТҮРЛІЛІГІ, GPS, ЖОҒАРЫ СУ ЖӘНЕ ЖАҒАЛАУ-СУ ӨСІМДІКТЕРІ, АЛЬГОФЛОРА, ҚҰСТАР

Целью исследований является разработать инновационный подход к биомониторингу путем сочетания макроэкологических методов с методами дистанционного зондирования и базами данных ГИС в наиболее важных соленых экосистемах озера Алаколь.

Зерттеудің мақсаты макроэкологиялық әдістерді қашықтықтан зондтау әдістерімен және ГАЖ дерекқорларымен біріктіру арқылы Алакөл көлінің ең маңызды тұзды экожүйелеріндегі биомониторингке инновациялық тәсілді әзірлеу.

При закладке маршрута использовался полевой (экспедиционный), а также маршрутно-рекогносцировочный. Забор проб воды проводился в соответствии с ГОСТ 17.1.5.05-85. Виды микроводорослей устанавливали с использованием определителей, индекс сапробности водоема вычисляли по методу Пантле и Букка в модификации; методы дистанционного зондирования, маркировка GPS-передатчиков использовалась для изучения водоплавающих птиц.

Маршрутты салу кезінде далалық (экспедициялық), сондай-ақ маршруттық-барлау жұмыстары қолданылды. Су сынамаларын алу МЕМСТ 17.1.5.05-85 сәйкес жүргізілді. Микробалдырлардың түрлері детерминанттарды қолдана отырып орнатылды, су қоймасының сапробтық индексі модификациядағы Пантле және Букка әдісімен есептелді; қашықтықтан зондтау әдістері, GPS таратқыштарын таңбалау суда жүзетін құстарды зерттеу үшін қолданылды.

Проведен мониторинг водных и полуводных экосистем на основе изучения структуры биоценозов озера Алаколь. Вода в озере Алаколь имеет состав, подобный морской воде, с содержанием сульфатов и хлорида натрия. Изучены некоторые основные физические (t, pH) и химические параметры (Ca2+, Mg2+, Cl-, Na+, K+, HCO3- , CO3-, SO42+) озера Алаколь и его притоков. Видовой состав высших водных и прибрежно-водных растений включает 91 вид, 27 семейств и 37 родов. Выявлены точки распространения редких и исчезающих видов с использованием GIS – технологий. Во всех образцах растений содержание тяжелых металлов находилось в пределах ПДК, за исключением точек №1 и №2, в растение Achnatherum splendens, в котором было обнаружено превышение содержания железа (1,04 ПДК) и (1,22 ПДК) соответственно. Состав альгоценоза в озере Алаколь представлены из шести отделов микроводорослей: Bacillariophyta – 24, Cyanoprocaryota – 22, Chlorophyta – 38, Euglenophyta – 7, Cryptophyta – 2, Xanthophyta – 2. Из 48 обнаруженных видов индикаторов – сапробности, большинство относится к β–мезосапробным формам. Исследован видовой состав и плотность сообществ водоплавающих птиц, которая варьировалась в пределах 0,001‒4,47 экз./га. Самой обильной по круговороту питательных веществ и классам транспортных гильдий (N=11) была группа нетто-экспортеров. Проведено кольцевание следующих водоплавающих птиц с помощью GPS-передатчиков: Tadorna ferruginea, Ichthyaetus ichthyaetus, Grus virgo для дальнейшего анализа миграции.

Алакөл көлінің биоценоздарының құрылымын зерттеу негізінде су және жартылай су экожүйелеріне мониторинг жүргізілді. Алакөл көліндегі судың құрамында теңіз суына ұқсас, сульфаттар мен натрий хлориді бар құрам. Алакөл көлі мен оның салаларының кейбір негізгі физикалық (t, pH) және химиялық параметрлері (Ca2+, Mg2+, Cl-, Na+, K+, HCO3- , CO3-, SO42+) зерттелді. Жоғары су және жағалау-су өсімдіктерінің түрлік құрамына 27 тұқымдас, 37 туыс, 91 түр кіреді. GIS технологияларын қолдана отырып, сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлердің таралу нүктелері анықталды. Барлық өсімдік үлгілерінде ауыр металдардың мөлшері, көбісінде ШРК көлемі қалыпты болды, №1 және №2 нүктелердегі Achnatherum splendens өсімдіктің нәтижелерінде темірдің (1,04 ШРК) және (1,22 ШРК) ШРК асып кеткенін анықтады. Алакөл көліндегі алгоценоздың құрамы микробалдырлардың алты бөлімінен тұрады: Bacillariophyta - 24, Cyanoprocaryota – 22, Chlorophyta – 38, Euglenophyta – 7, Cryptophyta – 2, Xanthophyta – 2. Табылған индикаторлардың 48 түрінің ішінен – сапробтар, көпшілігі β–мезосапробты формаларға жатады. Суда жүзетін құстар қауымдастығының түрлік құрамы мен тығыздығы зерттелді, ол 0,001‒4,47 дана/га аралығында болды. Қоректік заттардың айналымы мен тасымалдаушы гильдияларының кластары бойынша ең мол (N=11) таза экспорттаушылар тобы болды. GPS таратқыштары арқылы келесі, одан әрі миграциясын талдау үшін келесі суда жүзетін құстарды сақиналау жүргізілді: Tadorna ferruginea, Ichthyaetus ichthyaetus, Grus virgo.

Календарным планом не запланировано

Күнтізбелік жоспарl бойынша жоспарланбаған

биология, экология, ботаника, охрана окружающей среды

биология, экология, ботаника, қоршаған ортаны қорғау

UDC indices
58.009 59.009 574.5
International classifier codes
34.00.00;
Key words in Russian
Мониторинг; Биоразнообразие видов; Высшие водные и прибрежно-водные растения; Альгофлора; GIS; Водоплавающие птицы;
Key words in Kazakh
Мониторинг; Түрлердің алуантүрлілігі; Жоғары су және жағалау-су өсімдіктері; Альгофлора; GIS; Су құстары;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна Доктор экономических наук / ассоциированный профессор (доцент)
Head of work Инелова Зарина Аркенжановна Кандидат биологических наук / Ассоциированный профессор