The object of research, development or design (in Russian) : Образцы РНК и нозфарингиальные смывы отобранные от пациентов с установленным диагнозом COVID-19

The object of research, development or design (in Kazakh) : COVID-19 диагнозы бар науқастардан жиналған РНҚ үлгілері және мұрын-жұтқыншақ жағындылары

Aim of work (in Russian) : Изучение генетического разнообразия вируса SARS-CoV-2 в Казахстане методом полногеномного секвенирования

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстандағы SARS-CoV-2 вирусының генетикалық әртүрлілігін толықгеномды секвенирлеу арқылы зерттеу

Методы исследования (на русском) : При проведении исследований применены вирусологические, генетические и биоинформатические методы.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында вирусологиялық, генетикалық және биоинформатикалық әдістер қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : подобраны праймеры, позволяющие амплифицировать весь геном фрагментами от 1200 до 1600 п.н с перекрытием не менее 100 п.н. Разработан протокол полногеномной амплификации вируса SARS-CoV-2, который обеспечивает равномерное покрытие всего генома вируса SARS-CoV-2 c глубиной прочтения от 3000 до 5000. Оптимизирован протокол полногеномного секвенирования и проведено полногеномное секвенирование 881 образцов вируса SARS-CoV-2. Получены новые данные о генетических изменениях вируса SARS-CoV-2 и полногеномные данные вируса SARS-CoV-2 в Казахстане в период с 2021 по 2023 годы. Анализ SNP геномов, циркулирующих в Казахстане, позволил изучить эволюционные изменения и распространение линий вируса SARS-CoV-2.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : барлық геномды 1200-ден 1600 ж.н. дейінгі фрагменттермен кем дегенде 100 ж.н. қабаттастыра отырып амплификациялауға мүмкіндік беретін праймерлер таңдалады. SARS-Cov-2 вирусын толықгеномды секвенерлеу хаттамасыы әзірленді. SARS-Cov-2 вирусын толықгеномды секвенерлеу хаттамасы әзірленді. Бұл SARS-CoV-2 вирусының бүкіл геномының оқу тереңдігін 3000-нан 5000-ға дейін біркелкі қамтуды қамтамасыз етеді. Толықгеномды секвенерлеу хаттамасы оңтайландырылыд және SARS-CoV-2 вирусының 994 үлгісіне толықгеномды секвенерлеу жүргізілді. 2021-2023 жылдар аралығындағы Қазақстанда болған SARS-CoV-2 вирусының генетикалық өзгерістері туралы жаңа деректері мен SARS-CoV-2 вирусының толық геномдық деректері алынды. Қазақстанда айналымдағы геномдардың SNP талдауы SARS-CoV-2 вирусының эволюциялық өзгерістері мен таралуын зерттеуге мүмкіндік берді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Молекулярная эпидемиология с использованием данных всего генома является самым перспективным и дискриминационным методом. Позволяет одновременно ответить на все вопросы от происхождения штамма до его генетических особенностей, связанных с вирулентностью и лекарственной устойчивостью.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Тұтас геном деректерін пайдаланатын молекулярлық эпидемиология ең перспективалы және кемсітетін әдіс болып табылады. Штамның шығу тегінен бастап оның вируленттілік пен дәріге төзімділігіне байланысты генетикалық сипаттамаларына дейінгі барлық сұрақтарға бір уақытта жауап беруге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Жұзеге асырылмаған

Efficiency (in Russian) : Эффективность заключается во внедрении в клиническую практику протокола полногеномного секвенирования вируса SARS-Cov-2, что будет способствовать развитию молекулярной эпидемиологии в Казахстане.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділігі Қазақстанда молекулярлық эпидемиологияның дамуына ықпал ететін SARS-CoV-2 вирусының толықгеномды секвенерлеу хаттамасын клиникалық тәжірибеге енгізуге негізделген.

Field of application (in Russian) : Диагностика и молекулярная эпидемиология

Field of application (in Kazakh) : Диагностикалау және молекулярлы эпидемиология