The object of research, development or design (in Russian) : Поэтика абсурда в современной казахстанской литературе

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазіргі қазақ әдебиетіндегі абсурд поэтикасы

Aim of work (in Russian) : Изучение художественных элементов, форм и приемов поэтики абсурда в современной казахстанской прозе и поэзии в контексте мировой (прежде всего, российской) литературы.

Aim of work (in Kazakh) : Постмодернистік қазақстандық проза мен поэзиядағы абсурд поэтикасының көркемдік бөлшектерін, түрлері мен тәсілдерін әлемдік (ең алдымен, ресейлік) әдебиет мәнмәтінде зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Основными методами анализа художественного текста в проекте являются литературоведческий психоанализ и когнитивное литературоведение. С позиций психоанализа изучается экстремальный опыт, отраженный в художественном тексте, феноменология событийности, связанная с отложенной психологической травмой и психотипом автора/героя, феноменология бреда (бред величия, бред ревности), десемиотизация, депрессивный дискурс, экстраекциюя (феноменология галлюцинаций), паранойяльность (диалектика преследования), обсессивный дискурс, нарциссизм, психотический художественный мир и т. д. Используемый как дополнительный, метод сравнительно-исторического литературоведения позволяет связать индивидуальный авторский мир казахстанских писателей с историческим и социальным контекстом, жанровыми предпочтениями, а также с мировым литературным процессом. С позиций когнитивистики прослеживается связь ментальности и авторско-персонажного лексикона, проблема внутреннего диалогизма и монологизма в художественном тексте, правополушарность и левополушарность текстов, когнитивная доминанта психотипов персонажей и др.

Методы исследования (на казахском) : Жобада көркем мәтінді талдаудың негізгі әдістері әдебиеттану психологиялық талдау және когнитивтік әдебиеттану болып табылады. Психологиялық талдау тұрғысынан көркем мәтінде көрсетілген экстремалды тәжірибе, автордың/кейіпкердің кейінгі қалдырған психологиялық жарақат пен психотиппен байланысқан оқиғалық феноменологиясы, сандырақ феноменологиясыми(ұлылық сандырағы, қызғаныш сандырағы), десемиотизация, жабығу дискурсы, экстраекция (галлюцинация феноменологиясы), паранойялдылық, (құдалау диалектикасы), обсессивті дискурс, нарцистік, психотикалық көркем әлемі және т.б. Салыстырмалы-тарихи әдебиеттанудың қосымша әдісі ретінде қолданылып ол қазақстандық жазушылардың жеке авторлық әлемін тарихи және әлеуметтік мәнмәтінмен, жанрлық қалағанымен, сондай-ақ әлемдік әдеби үрдісімен байланыстыруға мүмкіндік береді. Когнивистика тұрғысынан менталдық пен авторлық-кейіпкерлік лексиконның байланысы, көркем мәтіндегі ішкі диалогизм мен монологизмнің мәселесі, мәтіндердің оң жартылай шеңберлігі және сол жартылай шеңберлігі, кейіпкерлер психотипінің когнитивтік басымдығы және т.б. байланысы көрінеді.

Obtained results and novelty (in Russian) : выявлены типологические характеристики, а также проанализированы элементы поэтики абсурда в современной казахстанской и российской прозе «периода перехода» на разных уровнях: сюжетном, мотивном, речевом (Д. Накипов, А. Жаксылыков, В. Сорокин, Е. Айла и Н. Сакавова, Л. Петрушевская, В. Маканин). Проанализированы элементы поэтики абсурда, ее эмоциональный настрой (истерия/депрессия) в современной казахстанской и российской поэзии (Д. Накипов, Д. Пригов, П. Банников, Б. Кенжеев и др.).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : қазіргі қазақстандық және ресейлік «өтпелі кезең» прозасындағы абсурд поэтикасының типологиялық сипаттамалары анықталып, оның элементтері әртүрлі деңгейлерінде талданды: желілік, мотивтік, тілдік (Д. Накипов, А. Жақсылықов, В. Сорокин, Е. Айла және Н. Сакавова, Л. Петрушевская, В. Маканин). Қазіргі қазақстандық және ресейлік поэзиясындағы абсурд поэтикасының элементтері, оның эмоционалды көңіл-күйі (долдану/жабығу) талданды (Д.Накипов, Д. Пригов, П. Банников, Б. Кенжеев және т. б.).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Представляется возможным коммерциализировать обучающий материал, распространить результаты исследования в региональных вузах РК и на факультетах славистики зарубежных вузов

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Оқыту материалын коммерциализациялау, зерттеу нәтижелерін ҚР-ның аймақтық ЖОО-да және шетел ЖОО-ның славистика факультеттерінде тарату мүмкіндігі болып тұр.

Level of implementation (in Russian) : результаты теоретического и практического исследования по теме проекта апробированы и внедрены в учебный процесс для студентов 4 курса ОП 6В01706 - «Подготовка учителей русского языка и литературы» Таразского регионального университета им. М.Х. Дулати в виде элективного курса «Поэтика абсурда в литературе постмодернизма».

Level of implementation (in Kazakh) : жоба тақырыбы бойынша теориялық және тәжірибелік зерттеулердің нәтижелері М. Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің 6В01706 – «Орыс тілі мен әдебиеті мұғалімдерін даярлау» ББ-ның 4 курс студенттері үшін оқу үдерісіне «Постмодернизм әдебиетіндегі абсурд поэтикасы» элективті курсы түрінде енгізіліп, апробациядан өтті.

Efficiency (in Russian) : Впервые в казахстанской науке результаты данного проекта дадут возможность исследовать категорию абсурда на казахстанском литературном материале, сопоставив его поэтику с мировыми образцами абсурдистской прозы, определив его семантику и функции; данное исследование может открыть новые, еще малоисследованные аспекты, перспективы изучении поэтики постмодернистской прозы писателей Казахстана. Исследование имеет также практическую значимость, его материалы и результаты могут быть использованы при чтении вузовских курсов лекций, на семинарских занятиях по истории и теории литературы, спецкурсах по интерпретации художественного текста, в разработке курса по проблемам поэтики отечественной постмодернистской прозы.

Efficiency (in Kazakh) : Алғашқы рет қазақстандық ғылымда осы жобаның нәтижелері қазақстандық әдеби материалының поэтикасы семантикасы мен қызметін анықтап, оны әлемдік абсурд прозасының үлгілерімен салыстыра отырып, осы материал негізінде абсурд категориясын зерттеуге мүмкіндік береді; осы зерттеу Қазақстан жазушыларының постмодернистік проза поэтикасы зерделеуінің жаңа, аз зерттелген аспектілерін, оның болашағын ашуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, зерттеу тәжірибелік маңыздылыққа ие, оның материалдары мен нәтижелері ЖОО-да дәріс курстарын оқу барысында, әдебиет тарихы мен теориясы бойынша семинар сабақтарында, көркем мәтінді қайта түсіндіру бойынша арнайы курстарында, отандық постмодернистік проза поэтикасы мәселесі бойынша курсты құрастыруда пайдалануға болады.

Field of application (in Russian) : 7. Исследования в области социальных и гуманитарных наук

Field of application (in Kazakh) : 7. Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар саласындағы зерттеулер