The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является разработка датчиков реального времени для контроля деформаций и напряжений, обеспечивая безопасность и долговечность конструкций.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны конструкциялардың қауіпсіздігі мен беріктігін қамтамасыз ете отырып, деформациялар мен кернеулерді бақылауға арналған нақты уақыттағы сенсорларды әзірлеу болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка метода для определение высокоскоростных деформаций металлических и бетонных конструкции при выполнений различных технологических процессов с помощью чувствительного элемента волоконно оптического датчика (ВОД).

Aim of work (in Kazakh) : Талшықты-оптикалық сенсордың (ТОС) сезімтал элементін қолдана отырып, әртүрлі технологиялық процестерді орындау кезінде металл және бетон конструкцияларының жоғары жылдамдықты деформацияларын анықтау әдісін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В работе используются метод обобщения, метод прямого измерения, метод наблюдения и метод экспертной оценки. Используя метод обобщения, на его основе будет проведен анализ состояния и тенденций развития интегрированных датчиков. Результаты тестирования решеток на стендах были получены с использованием метода прямых измерений, а конструктивные и технологические решения элементов, использованных в работе, были оценены с использованием метода экспертной оценки. Метод наблюдения включает моделирование элементов и структур волоконно-оптического датчика.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста жалпылау әдісі, тікелей өлшеу әдісі, бақылау әдісі және сараптамалық бағалау әдісі қолданылады. Жалпылау әдісін қолдана отырып, оның негізінде интеграцияланған датчиктердің жағдайы мен даму тенденцияларына талдау жасалады. Стендтердегі торларды сынау нәтижелері тікелей өлшеу әдісін қолдана отырып алынды, ал жұмыста қолданылатын элементтердің конструктивті және технологиялық шешімдері сараптамалық бағалау әдісін қолдана отырып бағаланды. Бақылау әдісі талшықты-оптикалық сенсордың элементтері мен құрылымдарын модельдеуді қамтиды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследования будут получены оптические методы определения высокоскоростной деформации бетонных и металлических поверхностей с использованием оптических Брэгговских решеток оптического датчика, происходящих в реальном времени.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесінде нақты уақыт режимінде болатын оптикалық сенсордың оптикалық Брэгг торларын қолдана отырып, бетон және металл беттерінің жоғары жылдамдықты деформациясын анықтаудың оптикалық әдістері алынады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : - Импорт замещение, экономия государственных средств на закупку импортной продукции; - Повышение безопасности эксплуатации опасных объектов; - Освоение производства новых инновационных продуктов - Создание лабораторных стендов для образовательных учреждений и промышленности на базе волоконно-оптического датчика.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : - Импортты алмастыру, импорттық өнімді сатып алуға мемлекеттік қаражатты үнемдеу; - Қауіпті объектілерді пайдалану қауіпсіздігін арттыру; - Жаңа инновациялық өнімдер өндірісін игеру - Талшықты-оптикалық датчик негізінде білім беру мекемелері мен өнеркәсіп үшін зертханалық стендтер құру.

Level of implementation (in Russian) : После завершения исследовательских работ, полученные результаты могут быть рекомендованы высшим учебным заведениям, для внедрения в образовательные программы магистрантов и докторантов, а также для отечественных и зарубежных предприятиям, специализирующим на строительстве.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу жұмыстары аяқталғаннан кейін алынған нәтижелер жоғары оқу орындарына магистранттар мен докторанттарды білім беру бағдарламаларына енгізу, сондай-ақ құрылысқа маманданған отандық және шетелдік кәсіпорындарға ұсыну.

Efficiency (in Russian) : На основе разработанных методов и технологий будет получены новые знания о различных, в том числе новых способах мониторинга напряженного состояния металлических и бетонных конструкций, что является важным для обеспечения безопасности

Efficiency (in Kazakh) : Әзірленген әдістер мен технологиялар негізінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін маңызды болып табылатын металл және бетон конструкцияларының кернеулі күйін бақылаудың әртүрлі, соның ішінде жаңа тәсілдері туралы жаңа білім алынады

Field of application (in Russian) : Металлические мосты подвергаются постоянным деформациям из-за движения транспорта. Мониторинг напряженного состояния металлических балок и опор является важным для обеспечения безопасности движения. Нефтяные и газовые трубопроводы: Для мониторинга деформаций и напряжений в трубопроводах, особенно в условиях высоких давлений и температур. Здания и сооружения: Металлические конструкции зданий и промышленных объектов подвергаются деформациям из-за нагрузок, изменения температуры и других факторов. Бетонные конструкции Железобетонные мосты и дорожные покрытия: Для мониторинга трещин, деформаций и напряжений в бетонных конструкциях, которые могут возникнуть из-за температурных изменений и нагрузок транспорта. а также бетонные стены, столбы и другие элементы зданий подвергаются напряжениям и деформациям из-за нагрузок, оседания грунта и других факторов. А так же разработка и испытания новых материалов работающих в условиях передельных импульсных нагрузок.

Field of application (in Kazakh) : Металл көпірлер көлік қозғалысына байланысты тұрақты деформацияға ұшырайды. Металл арқалықтар мен тіректердің кернеу күйін бақылау қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды. Мұнай және газ құбырлары: құбырлардағы деформациялар мен кернеулерді бақылау үшін, әсіресе жоғары қысым мен температура жағдайында. Ғимараттар мен құрылыстар: ғимараттар мен өндірістік нысандардың металл конструкциялары жүктемелерге, температураның өзгеруіне және басқа факторларға байланысты деформацияға ұшырайды. Бетон конструкциялары темірбетон көпірлер мен жол төсемдері: температураның өзгеруіне және көлік жүктемелеріне байланысты пайда болуы мүмкін бетон конструкцияларындағы жарықтар, деформациялар мен кернеулерді бақылау. сондай-ақ бетон қабырғалары, тіректер және ғимараттардың басқа элементтері жүктемелерге, топырақтың шөгуіне және басқа факторларға байланысты кернеулер мен деформацияларға ұшырайды. Сондай-ақ шекті импульстік жүктемелер жағдайында жұмыс істейтін жаңа материалдарды әзірлеу және сынау.