The object of research, development or design (in Russian) : энергетические спектры и потоки космических лучей (КЛ), космические аппараты (КА) различного назначения, отказы бортовой электронной аппаратуры.

The object of research, development or design (in Kazakh) : энергетикалық спектрлер және ғарыш сәулелерінің (ҒС) ағыны, әртүрлі мақсаттағы ғарыш аппараттары (ҒА) мен борттық электронды аппараттардың істен шығуы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : оценка радиационной обстановки и радиационной опасности на орбитах КА различного назначения с использованием методов имитационного и схемотехнического моделирования.

Aim of work (in Kazakh) : радиациялық жағдайды және әртүрлі мақсаттағы ҒА орбитасындағы радиациялық қауіпсіздікті имитациялық және схематехникалық үлгілеу әдістерімен бағалау.

Методы исследования (на русском) : использовались численные методы расчета энергетических спектров ядер КЛ; методы схемотехнического и имитационного моделирования.

Методы исследования (на казахском) : жұмыста ҒС ядроларының энергетикалық спектрлерін математикалық әдіспен есептеу қолданылды; схематехникалық және имитациялық үлгілеу әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны методы имитационного моделирования воздействия радиационных факторов КП на интенсивность сбоев бортовой электронной аппаратуры по траектории КА различного назначения Впервые установлено неоднородное распределение энергетических спектров по траектории КА различного назначения и обнаружен излом в энергетическом спектре ядер КД. Определены области высокой интенсивности протонов для орбит низкоорбитальных КА, которые могут быть опасными для бортовой электронной аппаратуры КА. Созданы: функциональная схема схемотехнического и гибридного моделирования интенсивности отказов бортовой аппаратуры; методики оценки радиационной обстановки и опасности, имитационного моделирования и расчета отказов бортовой аппаратуры по траектории различных КА. Установлено, что распределение интенсивности отказов по траектории КА носит нелинейный характер и зависит от геомагнитной жесткости.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : әртүрлі мақсаттағы ҒА орбиталарындағы ғарыс сәулелерінің энергетикалық спектрлерлері есептелді. Бірінші рет болып әртүрлі мақсаттағы ҒА траекториясында энергетикалық спекторлардың әртүрлілігі байқалынды және ядролардың энергетикалық спекторларыда шұңқырлар анықталды. Борттық электронды аппараттарға қауіпті болатын төмен орбиталы ҒА орбитларында протондардың жоғары интенсивтілігі анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Впервые установлено неоднородное распределение энергетических спектров по траектории КА различного назначения и обнаружен излом в энергетическом спектре ядер КД.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бірінші рет болып әртүрлі мақсаттағы ҒА траекториясында энергетикалық спекторлардың әртүрлілігі байқалынды және ядролардың энергетикалық спекторларыда шұңқырлар анықталды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Полученные результаты будут использованы для оптимизации траекторных параметров на этапе проектирования и прогнозирования распределения интенсивности отказов бортовой электронной аппаратуры по траектории КА различного назначения.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер әртүрлі мақсаттағы ҒА орттық электронды аппараттардың істен шығу интенсивтілігінің таралуын болжау кезінде және траекторичлық параметрлерді оңтайландыру барысында қолданылады.