The object of research, development or design (in Russian) : Процессы коммерциализации научных разработок и академического предпринимательства в организациях высшего профессионального образования, направленные на развитие региональной инновационной системы

The object of research, development or design (in Kazakh) : Аймақтық инновациялық жүйені дамытуға бағытталған жоғары кәсіптік білім беру ұйымдарында ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыру және академиялық кәсіпкерлік процестері

Aim of work (in Russian) : Разработка модели развития академического предпринимательства в инновационной системе Республики Казахстан на основе методологического и эмпирического исследования особенностей и динамики процесса коммерциализации вузовских научных разработок в мировой и отечественной практике.

Aim of work (in Kazakh) : Әлемдік және отандық тәжірибеде университеттің ғылыми әзірлемелерін коммерцияландыру процесінің ерекшеліктері мен динамикасын әдістемелік және эмпирикалық зерттеу негізінде Қазақстан Республикасының инновациялық жүйесінде академиялық кәсіпкерлікті дамыту моделін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В ходе исследования использовались методы системного анализа, сравнительного анализа, метод группировок, контент-анализ научной литературы. Комплексная оценка развития академического предпринимательства в Казахстане дана с помощью развернутого SWOT- анализа. Для выявления особенностей академического предпринимательства в университетах РК использован метод анализа «лучших практик», количественные и качественные методы исследования: рассылка анкет, экспертный опрос, интервью, определены фокус-группы с участниками академического предпринимательства и сотрудниками НИИ, с представителями институтов развития и поддержки предпринимательства (бизнес-инкубаторов, офисов коммерциализации), представителями бизнес-сообщества.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында жүйелік талдау, салыстырмалы талдау, топтастыру әдісі, ғылыми әдебиеттерді мазмұнды талдау әдістері қолданылды. Қазақстандағы академиялық кәсіпкерліктің дамуына кешенді баға SWOT-талдаудың кең ауқымын қолдану арқылы берілген. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында академиялық кәсіпкерліктің ерекшеліктерін анықтау үшін «үздік тәжірибені» талдау әдісі, сандық және сапалық зерттеу әдістері қолданылды: сауалнамалар, сараптамалық сауалнамалар, сұхбаттар, академиялық кәсіпкерлікке қатысушылармен фокус-топтар жіберілді. және ғылыми-зерттеу институтының қызметкерлері, кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының өкілдерімен (бизнес-инкубаторлар, коммерцияландыру кеңселері), бизнес-қоғамдастық өкілдері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна исследования заключается в теоретическом и методическом обосновании принципов функционирования академического предпринимательства, основанных на сравнительном анализе и сопоставления «лучших практик» наиболее эффективных форм коммерциализации вузовских разработок, позволивших предложить авторский подход к формированию модели академического предпринимательства в условиях развивающейся экономики. Полученные результаты: - Дана оценка текущего состояния и динамики развития академического предпринимательства в Республике Казахстан, проведен развернутый SWOT-анализ развития академического предпринимательства в Казахстане; - Оценена эффективность институциональной и финансовой поддержки академического предпринимательства в РК; - Систематизированы «лучшие» практики академического предпринимательства в конкретных университетах, отдельные случаи организации сотрудничества университета с предпринимательским сектором и промышленностью; - Составлен социально- экономический портрет академического предпринимателя, выделены основные мотивационные факторы; - Разработан методологический инструментарий построения модели академического предпринимательства, а также обоснованы критерии и показатели эффективности составляющих его элементов; - Разработана методология формирования и управления инфраструктурой академического предпринимательства в вузе.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеудің ғылыми жаңалығы университет әзірлемелерін коммерцияландырудың ең тиімді нысандарының «үздік тәжірибесін» салыстырмалы талдау және салыстыру негізінде академиялық кәсіпкерліктің қызмет ету принциптерін теориялық және әдістемелік негіздеуде болып табылады, бұл ұсыныс жасауға мүмкіндік берді. дамушы экономикадағы академиялық кәсіпкерлік моделін қалыптастыруға автордың көзқарасы. Нәтижелер: - Қазақстан Республикасындағы академиялық кәсіпкерлікті дамытудың қазіргі жағдайы мен динамикасына баға беріліп, Қазақстандағы академиялық кәсіпкерліктің дамуына егжей-тегжейлі SWOT талдауы жүргізілді; - Қазақстан Республикасындағы академиялық кәсіпкерлікті институционалдық және қаржылық қолдаудың тиімділігі бағаланды; - Нақты университеттердегі академиялық кәсіпкерліктің «үздік» тәжірибесі, университет пен бизнес секторы мен өндіріс арасындағы ынтымақтастықты ұйымдастырудың жеке жағдайлары жүйеленді; - Академиялық кәсіпкердің әлеуметтік-экономикалық портреті құрастырылды, негізгі мотивациялық факторлар анықталды; - Академиялық кәсіпкерлік моделін құрудың әдістемелік құралдары әзірленді, оның құрамдас элементтерінің критерийлері мен тиімділік көрсеткіштері негізделді; – Университетте академиялық кәсіпкерліктің инфрақұрылымын қалыптастыру және басқару әдістемесі әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В ходе обработки результатов опроса были определены количественные и качественные показатели процесса коммерциализации разработок ученых на примере вузов г. Астана, г. Алматы и г.Караганда: - характер и степень взаимодействия преподавателей вузов с внешними организациями в ходе проведения НИОКР; - степень влияния положительных факторов на желание организовать свой бизнес, а также негативных факторов, которые препятствуют развитию академического предпринимательства; - доступность государственной, финансовой и институциональной поддержки ученых в ходе коммерциализации инноваций.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сауалнама нәтижелерін өңдеу барысында Астана, Алматы және Қарағанды университеттерінің мысалында ғалымдардың әзірлемелерін коммерцияландыру процесінің сандық және сапалық көрсеткіштері анықталды: - ҒЗТКЖ барысында ЖОО оқытушылары мен сыртқы ұйымдардың өзара әрекеттесу сипаты мен дәрежесі; - өз ісін ұйымдастыруға деген ұмтылысына оң факторлардың әсер ету дәрежесі, сондай-ақ академиялық кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін жағымсыз факторлар; - инновацияларды коммерцияландыру кезінде ғалымдарды мемлекеттік, қаржылық және институционалдық қолдаудың болуы.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Эффективность результатов проведенного исследования определяется научным и социально-экономическим эффектом. Научный эффект заключается в развитии теоретических положений о феномене академического предпринимательства, коммерциализации научных разработок, а также особенностей их развития в рамках экономико-правового поля Республики Казахстан. Социально-экономический эффект результатов исследования заключается в создании организационно-экономического механизма для увеличения количества внедряемых инновационных разработок в производство с целью повышения благосостояния общества и повышении отдачи от использования экономических ресурсов.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерінің тиімділігі ғылыми және әлеуметтік-экономикалық нәтижемен анықталады. Ғылыми нәтиже академиялық кәсіпкерлік феномені туралы теориялық ережелерді әзірлеуде, ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыруда, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасының экономикалық-құқықтық өрісі шеңберіндегі даму ерекшеліктерінде жатыр. Зерттеу нәтижелерінің әлеуметтік-экономикалық әсері қоғамның әл-ауқатын жақсарту және экономикалық ресурстарды пайдаланудың қайтарымдылығын арттыру мақсатында өндіріске енгізілген инновациялық әзірлемелердің санын көбейтудің ұйымдық-экономикалық механизмін құру болып табылады.

Field of application (in Russian) : Результаты исследования могут быть применены для интенсификации инновационной деятельности вуза в части совершенствования механизма коммерциализации научных разработок ППС вуза посредством развития инновационной инфраструктуры вуза, создания взаимовыгодных партнерств с бизнес сектором. Реализация предложенных мер по развитию академического предпринимательства в вузах позволит активизировать научно-исследовательскую и предпринимательскую деятельность ППС вузов с целью увеличения числа отечественных инновационных разработок, ускорения процесса их коммерциализации. Также результаты исследования могут быть использованы государственными органами с целью совершенствования законодательства в сфере коммерциализации вузовских разработок, защиты прав на интеллектуальную собственность.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері университеттің инновациялық инфрақұрылымын дамыту және бизнес секторымен өзара тиімді серіктестік құру арқылы университеттің профессорлық-оқытушылық құрамының ғылыми әзірлемелерін коммерцияландыру механизмін жетілдіру бөлігінде университеттің инновациялық қызметін белсендіру үшін пайдаланылуы мүмкін. ЖОО-да академиялық кәсіпкерлікті дамыту бойынша ұсынылған шараларды іске асыру отандық инновациялық әзірлемелердің санын көбейту және оларды коммерцияландыру үдерісін жеделдету мақсатында ЖОО-ның профессорлық-оқытушылық құрамының ғылыми-зерттеу және кәсіпкерлік қызметін жандандыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, зерттеу нәтижелерін мемлекеттік органдар университет әзірлемелерін коммерцияландыру және зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласындағы заңнаманы жетілдіру үшін пайдалана алады.