Inventory number IRN Number of state registration
0223РК00438 AP09259776-OT-23 0121РК00345
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 4
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 2 41
Total number of pages Patents Illustrations
53 0 4
Amount of funding Code of the program Table
14179821 AP09259776 0
Name of work
Ономастический дискурс: мифологический аспект
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Садирова Кулзат Каниевна , Абдирова Шолпан Гайдаровна , Карабаев Мунир Иделович , Исламгалиева Виктория Жанабаевна , Баядилова-Алтыбаева Айнура Бактыгалиевна , Жазыкова Раушан Балгалиевна , Тектіғұл Жанна Орынбасаркызы , Сыдық Перизат Сәндібайқызы ,
0
0
4
1
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
НАО "Актюбинский региональный университет имени К. Жубанова" Министерства образования и науки РК
Abbreviated name of the service recipient АРУ им. К.Жубанова
Abstract

ономастическая лексика казахской мифологии (мифоантропонимы, мифотопонимы, мифофитонимы).

қазақ мифологиясындағы ономастикалық лексика (мифоантропонимдер мен мифотопонимдер, мифофитонимдер)

изучить ономастический дискурс в мифологическом аспекте, провести анализ онимов (антропонимов, топонимов, фитонимов) как символической системы образов-символов национальной культуры в рамках проекта «Современная казахстанская культура в глобальном мире» и проекта «Сакральная география Казахстана» программы «Рухани жаңғыру – Взгляд в будущее», выявить этнокультурные и когнитивные особенности ономастической лексики в исторической преемственности с общетюркским традиционным и философским мировоззрением.

«Рухани жаңғыру - болашаққа бағдар» бағдарламасының «Жаһандағы замануи қазақстандық мәдениет» жобасы мен «Қазақстанның киелі географиясы» жобаларын басшылыққа ала отырып, ономастикалық дискурсты мифологиялық аспектіде зерттеу, онимдерді (антропонимдер, топонимдер, фитонимдер) ұлттық мәдениеттің бейнелі-таңбалық жүйесі ретінде сараптай отырып, онамастикалық лексиканың этномәдени-танымдық ерекшеліктерін жалпытүркілік дәстүрлі және философиялық дүниетаныммен тарихи сабақтастықта айқындау.

описательный, историко-сравнительный, контекстный анализ, анализ дискурса.

сипаттамалық, тарихи-салыстырмалы, мәнмәтіндік талдау, дискурс талдау.

Названия в мифологическом плане охарактеризованы как система образов-символов сложного значения. – Проблемы ономастической лексики казахской мифологии проанализированы во взаимосвязи с материалами других тюркских языков. – Культ гидронимов (названий водных объектов) и феномен жизни в традиционном мировоззрении тюрков: женский образ духа воды, символика обычаев и запреты, связанные с водой, лечебные свойства воды, рассматриваются в историко-сравнительном аспекте с точки зрения духовно-познавательных воззрений казахов. Проявление культа оронимов (наименований гор, ущелий, долин и др.) в традиционном мировоззрении тюрков в материалах казахского языка всесторонне описано с исторической позиции. – Проявление культа фитонимов (названий растений, деревьев) в традиционном мировоззрении тюрков заключено в определении мифологических названий, появление которых связано с культом дерева и различных растений территории Казахстана.

– Атаулар күрделі мағыналы бейне-таңбалар жүйесі ретінде мифологиялық тұрғыдан сипатталды; – Қазақ мифологиясындағы ономастикалық лексика мәселелері өзге түркі тілдері материалдарымен байланыста талданды. – Түркілердің дәстүрлі дүниетанымындағы гидронимдер (су) культі және тіршілік феномені: су рухының әйел бейнесі, сумен байланысты ырым-салт символикасы, судың емдік қызметі, сумен байланысты тыйымдар қазақтардың рухани танымдық көзқарастарымен тарихи- салыстырыла қарастырылды. – Түркілердің дәстүрлі дүниетанымындағы оронимдер (тау, шатқал, алқап және т.б.) культінің көрінісі қазақ тіліндегі материалдармен тарихи тұрғыдан жан-жақты сипатталды. – Түркілердің дәстүрлі дүниетанымындағы фитонимдер (өсімдіктер, ағаш) культінің көрінісі: Қазақстан аумағындағы ағаш пен түрлі өсімдіктер культімен байланысты қалыптасқан мифологиялық атаулар анықталды.

нет

жоқ

не внедрено

енгізілмеді

Понимание духовного этнического менталитета прошлого и настоящего у людей формируется только благодаря духовным материалам, дошедшим до нас через поколения. Поэтому подобные научные работы могут служить дополнительными источниками информации в области исторической лексикологии и ономастики казахского языкознания. Результаты исследования могут быть эффективно использованы в вузах при подготовке специалистов языка и литературы в рамках преподавания лексикологии казахского языка, изучающей онимы и значения слов, а также на курсах, рассматривающих проблемы дискурсологии и мифологии.

Адамдар ұрпақтар сабақтастығымен бізге жетіп, жасақталған рухани материалдардың арқасында ғана өткен дәуір мен бүгінгінің рухани этникалық ой-санасы, тілдік қалпы жайында түсінік қалыптастырады. Ендеше осындай ғылыми жұмыстар қазақ тіл білімінің тарихи лексикология, ономастика салалары бойынша қосымша дерек көздері қызметін атқара алады Зерттеудің нәтижелерін ЖОО-ның тіл және әдебиет мамандарын дайындайтын салаларда онимдерді, сөз мағыналарын қарастыратын тіл білімінің лексикология пәнін оқытуда, дискурсология мен мифология мәселелерін қарастыратын курстарда пайдалануда тиімді болады.

научные результаты могут быть применены в области филологии.

ғылыми нәтижелер филология саласында қолданылады.

UDC indices
81ˈ373.2
International classifier codes
16.00.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
дискурс; ономастический дискурс; мифо антропоним; мифофитоним; мифотопоним;
Key words in Kazakh
дискурс; ономастикалық дискурс; мифоантропоним; мифофитоним; мифотопоним;
Head of the organization Карабасова Лаура Чапаевна PhD /
Head of work Садирова Кулзат Каниевна Доктор филологических наук / доцент
Native executive in charge