The object of research, development or design (in Russian) : агроэкосистемы (агроландшафты) Казахстана: южные и обыкновенные черноземы, каш-тановые, сероземные почвы, водные ресурсы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанның агроэкожүйелері (агроландшафттары): оңтүстік және кәдімгі қара топырақтар, қара қоңыр, күкіртті топырақ, су ресурстары.

Aim of work (in Russian) : Цель –интенсификация устойчивых систем земледелия на основе совершенствова-ния охраны почв от эрозии, совершенствования элементов почво-, ресурсосберегающей системы возделывания по почвенно-климатическим зонам страны, систем обработки почвы и посева, дифференцированного питания и средств защиты растений, методов орошения для рентабельного и устойчивого производства зерновых, зернобобовых, мас-личных и технических культур для регионов Казахстана

Aim of work (in Kazakh) : Мақсаты-топырақты эрозиядан қорғауды жетілдіру, елдің топырақ-климаттық аймақтары бойынша өңдеудің топырақ, ресурс үнемдеу жүйесінің элементтерін, топырақты өңдеу және себу жүйелерін, әртараптанған қоректендіру мен өсімдіктерді қорғау құралдарын, Қазақстан өңірлері үшін дәнді, дәнді-бұршақ, майлы және техникалық дақылдарды үнемді және тұрақты өндіру үшін суару әдістерін жетілдіру негізінде тұрақты егіншілік жүйелерін қарқындату

Методы исследования (на русском) : теоретический, лабораторные и полевые эксперименты.

Методы исследования (на казахском) : теориялық, зертханалық және танаптық тәжірибелер.

Obtained results and novelty (in Russian) : На основании проведенных лабораторных и полевых исследований разработаны научные основы интенсификации систем земледелия по агроэкологическим, почвенным и гидромодульным зонам страны, контроля эрозионных процессов, минимизации меха-нической обработки почвы, диверсификации и интенсификации структуры посевов сель-скохозяйственных культур, питания растений, применение биостимуляторов семян, роста и развития растений, гидромодульному районированию орошения и рационального ис-пользование водных ресурсов для разработки методологии устойчивого производства сельскохозяйственной продукции с учетом изменяющегося климата, применения элемен-тов информационных технологий, современных сельскохозяйственных машин и прибор-ного инструментария. Почво-, ресурсосберегающая система выращивания сельскохозяй-ственных культур по зонам страны, водосберегающие технологии полива снижают себе-стоимость производимой продукции, являются основой устойчивого земледелия.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүргізілген зертханалық және танаптық зерттеулер негізінде елдің агроэкологиялық, топырақ және гидромодульдік аймақтары бойынша егіншілік жүйелерін интенсификациялаудың, эрозиялық процестерді бақылаудың, топырақты механикалық өңдеуді азайтудың, ауыл шаруашылығы дақылдары дақылдарының құрылымын әртараптандырудың және интенсификациялаудың, өсімдіктерді қоректендірудің, тұқым биостимуляторларын қолданудың, өсімдіктердің өсуі мен дамуының ғылыми негіздері әзірленді, өзгермелі климатты ескере отырып, ауыл шаруашылығы өнімдерін тұрақты өндіру әдіснамасын әзірлеу, ақпараттық технологиялар элементтерін, қазіргі заманғы ауыл шаруашылығы машиналары мен аспаптық құралдарды қолдану үшін су ресурстарын гидромодульдік аудандастыру және ұтымды пайдалану әзірленді. Елдің аймақтары бойынша ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудің топырақ -, ресурс үнемдеуші жүйесі, суарудың су үнемдеуші технологиялары өндірілетін өнімнің өзіндік құнын төмендетеді, орнықты егіншіліктің негізі болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В зоне обыкновенных и южных черноземных почв Костанайской и Северо-Казахстанской областей система сокращенной обработки почвы и No-Till оказывает положительное влияние на качественные показатели плодородия почвы, водно-физические свойства почв и продуктивность яровой пшеницы, льна масличного и чечевицы. Наибольший выход зерна с 1 гектара севооборотной площади 14,8 ц/га обеспечивается при системе No-Till. Рентабельность при системе No-Till составляет 176,3 и при минимальной системе обработки почвы – 185,6%. Длительное применение минимальной системы обработки почвы и прямого посева не приводит к переуплотнению почвы. На богарных землях Юга Казахстана на обыкновенных сероземных почвах нулевая технология озимой пшеницы с применением микроудобрений повышает потенциал продуктивности озимой пшеницы до уровня 29,8 и 30.7 ц/га при себестоимости 1 центнера зерна 3665 тенге в сравнении с себестоимостью 6068 тенге без средств интенсификации. В условиях Западного Казахстана на темно-каштановых почвах при длительном проявлении засух и жары озимая пшеница формирует урожай на уровне 16,3-17,9 ц/га при проведении плоскорезной обработки почвы на глубину 10-12 и 25-27 см. В острозасушливые годы урожайность яровой пшеницы формируется на уровне 1,7-4, 3 ц/га и урожайность ячменя на уровне 2-4 ц/га. Прямой посев и щелевание почвы снижают урожай озимой пшеницы до 10-12 ц/га. Результаты исследований подтвердили о неэффективности выращивания в этой зоне яровых зерновых культур.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстарының кәдімгі және оңтүстік қара топырақтары аймағында топырақты қысқартылған өңдеу және No-Till жүйесі топырақ құнарлылығының сапалық көрсеткіштеріне, Топырақтың су-физикалық қасиеттеріне және жаздық бидайдың, майлы зығыр мен жасымықтың өнімділігіне оң әсер етеді. Егіс алаңының 1 гектарынан астықтың 14,8 ц/га ауыспалы ең көп шығымы No-Till жүйесі кезінде қамтамасыз етіледі. No-Till жүйесіндегі рентабельділік 176,3 және топырақты өңдеудің минималды жүйесі 185,6% құрайды. Топырақты өңдеудің және тікелей себудің минималды жүйесін ұзақ уақыт қолдану топырақтың тығыздалуына әкелмейді. Қазақстанның оңтүстігіндегі суармалы жерлерде қарапайым күкіртті топырақтарда микро тыңайтқыштарды қолдана отырып, күздік бидайдың нөлдік технологиясы күздік бидайдың өнімділік әлеуетін 29,8 және 30,7 ц/га деңгейіне дейін арттырады, 1 центнер астықтың өзіндік құны 3665 теңге. Батыс Қазақстан жағдайында қара қоңыр топырақтарында құрғақшылық пен ыстықтың ұзақ байқалуы кезінде күздік бидай топырақты 10-12 және 25-27 см тереңдікке сыдыра өңдеу кезінде 16,3-17,9 ц/га деңгейінде өнім түзеді. өткір құрғақ жылдары жаздық бидайдың өнімділігі 1,7-4, 3 ц/га деңгейінде және арпаның өнімділігі 2-4 ц/га қалыптасады. Тікелей себу және топырақтың жарылуы күздік бидайдың өнімділігін 10-12 ц/га дейін төмендетеді. зерттеу нәтижелері жаздық дәнді дақылдардың осы аймағында өсірудің тиімсіздігін растады.

Level of implementation (in Russian) : 100%

Level of implementation (in Kazakh) : 100%

Efficiency (in Russian) : При переходе на ресурсосберегающие системы обработки почвы и посева сельскохозяйственных культур контроль вредителей, болезней и сорных растений пестицидами повышают эффективность минимальной системы обработки почвы и прямого посева. Финансовые затраты для проведения защитных мероприятий окупаются при выращивании пшеницы в 1,1 - 1,4 раза, ячменя в 0,8 - 1,1 раза, чечевицы в 1,3 - 1,5 раза, льна в 0,9 - 1,1 раза, горчицы в 0,9 - 1,4 раза. Увеличение площади орошаемых земель до 3,0 млн. га реально на основании вовлечения неиспользуемых, перспективных для орошения площадей, использования заболоченных и засоленных орошаемых земель на основе современных методов капельного орошения, современных поливальных машин на принципах «Умного полива», проведения агромелиоративных мероприятий. Наибольшая эффективность удобрений достигается при капельном орошении риса и сахарной свеклы под пленкой. Разработанные гидромодульное районирование позволят рационально и эффективно использовать водные ресурсы.

Efficiency (in Kazakh) : Топырақты өңдеудің және дақылдарды себудің ресурс үнемдейтін жүйелеріне көшкен кезде зиянкестерді, ауруларды және арамшөптерді пестицидтермен бақылау Топырақты өңдеудің және тікелей себудің минималды жүйесінің тиімділігін арттырады. Қорғау іс - шараларын жүргізу үшін қаржы шығындары бидай 1,1 - 1,4 есе, арпа 0,8 - 1,1 есе, жасымық 1,3 - 1,5 есе, зығыр 0,9 - 1,1 есе, қыша 0,9-1,4 есе өсіру кезінде өтеледі. Суармалы жерлердің аумағын 3,0 млн гектарға дейін ұлғайту пайдаланылмайтын, суаруға перспективалы алаңдарды тарту, тамшылатып суарудың қазіргі заманғы әдістері негізінде сулы-батпақты және сортаңды суармалы жерлерді пайдалану, "ақылды суару" қағидаттарында қазіргі заманғы суару машиналары, агромелиорациялық іс-шаралар жүргізу негізінде нақты болып табылады. Тыңайтқыштардың ең жоғары тиімділігіне күріш пен қант қызылшасын пленка астына тамшылатып суару арқылы қол жеткізіледі. Әзірленген гидромодульдік аудандастыру су ресурстарын ұтымды және тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Сельскохозяйственное производство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы өндірісі