The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являлись 7 видов (165 образцов) растений семейства Rosaceae, занесенные в Красную книгу Казахстана: C. ambigua – 42 образца, L. ulmifolia – 7 образцов, M. sieversii, – 40 образцов, Sibiraea altaiensis (Laxm.) Schneid. – 10 образцов, P tenella – 20 образцов, S. persica – 26 образцов, Spiraeanthus schrenkianus (Fisch. & C.A. Mey.) Maxim.) – 20 образцов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері Қазақстанның Қызыл кітабына енген Rosaceae, тұқымдас өсімдіктернің 7 түрі (165 үлгі): C. ambigua – 42 үлгі, L. ulmifolia – 7 үлгі, M. sieversii, – 40 үлгі, Sibiraea altaiensis (Laxm.) Schneid. – 10 үлгі, P tenella – 20 үлгі, S. persica – 26 үлгі, Spiraeanthus schrenkianus (Fisch. & C.A. Mey.) Maxim.) – 20 үлгі.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – Разработка биотехнологии сохранения в культуре in vitro и криогенном банке гермоплазмы редких, исчезающих видов растений семейства Rosaceae, занесенных в Красную книгу Казахстана, производство саженцев для восстановления природных популяций.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – Қазақстанның Қызыл кітабына енген Rosaceae тұқымдасының сирек кездесетін, құрып кету қаупі төнген өсімдіктерінің түрлерінің in vitro культурасын және криогенді гермоплазма банкін сақтау биотехнологиясын әзірлеу, табиғи популяцияларды қалпына келтіру үшін көшеттер өндіру.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования – геоботанические методы, метод культуры тканей, методы молекулярной генетики (выделение ДНК, ПЦР-анализ), производство саженцев биотехнологическими методами.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – геоботаникалық әдістер, ұлпаларды өсіру әдісі, молекулалық генетика әдістері (ДНҚ экстракциясы, ПТР- талдау), биотехнологиялық әдістерді қолданып өскін өндіру.

Obtained results and novelty (in Russian) : Для сбора растительного материала проведены экспедиции в 5 областей Казахстана. Популяции описаны геоботаническими методами, для растений разработаны дескрипторы от 35 до 49 показателей в зависимости от вида. В местах сбора образцов зарегистрированы JPS координаты. Начато введение побегов S. schrenckianus и P. tenella в культуру in vitro. Семена без стратификации прорастили на питательной среде Кнопа (20% асептических побегов). Семена всех собранных растений были помещены в холодильную камеру в пластиковых контейнерах для стратификации в течение 8 недель. Семена 6 образцов S. schrenckianus были помещены на стратификацию во влажном перлите на 8 недель. Начата диагностика пробирочных растений на наличие эндофитной контаминации на специализированной среде 523. В результате не выявлено эндофитной контаминации у побегов S. schrenckianus, пророщенных на среде Кнопа. Начата оптимизация питательных сред для микроклонального размножения S. schrenckianus и создание его коллекции in vitro. Начато создание криогенного банка семян и ДНК при температуре -196°С. Семена 12 образцов S. schrenckianus были помещены в жидкий азот на длительное хранение. Из листьев M. sieversii, S. persica и L. ulmifolia были выделены тотальные ДНК, качество ДНК протестировано на электрофореграммах. В результате в криогенный банк на длительное хранение помещено 20 образцов S. persica, 16 образцов M. sieversii и 6 образцов L. ulmifolia.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Негізгі нәтижелер – өсімдік шикізатын жинау үшін Қазақстанның 5 облысына экспедициялар жүргізілді. Популяциялар геоботаникалық әдістерді қолдану арқылы сипатталады, өсімдіктердің түріне қарай 35-тен 49-ға дейінгі индикаторлар дескрипторлары әзірленді. JPS координаттары үлгі жинау орындарында жазылды. S. schrenckianus және P. tenella өркендерін in vitro культурасына енгізу басталды. Стратификациясыз тұқымдар Kноп қоректік ортада (20% асептикалық өркендер) өніп шықты. Барлық жиналған өсімдіктердің тұқымдары 8 апта бойы стратификациялау үшін пластикалық контейнерлерде тоңазытқышқа орналастырылды. S. schrenckianus 6 үлгісінің тұқымдары 8 апта бойы ылғалды перлитте стратификацияланды. Арнайы ортада 523 пробиркалық өсімдіктердің эндофитті ластануына диагностикасы басталды. Нәтижесінде Kноп қоректік ортасында өнген S.schrenckianus өркендерінде эндофитті ластану анықталмады. S. schrenckianus микроклондық көбеюі үшін қоректік орталарды оңтайландыру және оның in vitro коллекциясын құру басталды. -196°С температурада тұқым мен ДНҚ криогенді банкін құру басталды. S. schrenckianus 12 үлгісінің тұқымдары ұзақ сақтау үшін сұйық азотқа орналастырылды. Жалпы ДНҚ M. sieversii, S. persica және L. ulmifolia жапырақтарынан бөлініп, ДНҚ сапасы электроферограмма арқылы тексерілді. Нәтижесінде S. Persica 20 үлгісі, M. sieversii 16 үлгісі және L. ulmifolia 6 үлгісі ұзақ мерзімді сақтау үшін криогендік банкке орналастырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Начато создание in vitro коллекции и криогенного банка редких исчезающих видов растений семейства Rosaceae, занесенных в Красную книгу Казахстана

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген Rosaceae тұқымдасының құрып кету қаупі төнген сирек кездесетін өсімдік түрлерінің in vitro коллекциясы мен криогендік банкін құру басталды

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Жүзеге асырылмаған

Efficiency (in Russian) : -

Efficiency (in Kazakh) : -

Field of application (in Russian) : Биотехнология, растениеводство, селекция

Field of application (in Kazakh) : Биотехнология, өсімдік шаруашылығы, селекция