The object of research, development or design (in Russian) : Микробиом человека, популяции городского населения, лица казахской национальности, пожилые люди, экстракт растений, саумал

The object of research, development or design (in Kazakh) : Адам микробиомасы, қала тұрғындары популяциясы, ұлты қазақ адамдар, қарттар, өсімдік сығындысы, саумал

Aim of work (in Russian) : Разработать комплексные метагеномные маркеры, функциональные продукты питания и биологически активные субстанции для диагностики и профилактики неинфекционных заболеваний и поддержания активного старения путем изучения структуры питания во взаимосвязи с состоянием микробиома человека, показателями и детерминантами здоровья населения РК

Aim of work (in Kazakh) : Адам микробиомасының күйімен, Қазақстан Республикасы халқының денсаулық көрсеткіштері мен детерминанттарымен байланысқан түрде тамақтану құрылымын зерттеу арқылы инфекциялық емес аурулардың диагностикасы мен алдын алу және белсенді қартаюды қолдауға арналған кешенді метагеномды маркерлерді, функционалды тағамдық өнімдерді және биологиялық белсенді субстанцияларды әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Эпидемиологические, генетические, молекулярно-биологические, биоинформатические, фармакологические и статистические методы анализа

Методы исследования (на казахском) : Эпидемиалогиялық, генетикалық, молекулярлы-биологиялық, биоинформатикалық, фармакологиялық және статистикалық талдау әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : Оптимизирован опросник, для исследования популяции городского населения был выбран г. Шымкент, ЮКО, проведен рекрутинг и клинико-лабораторные исследования. Рекрутированы условно здоровых лиц казахской национальности. Выделены и охарактеризованы образцы ДНК, осуществлена оптимизация протокола подготовки библиотек ДНК для секвенирования полных экзомов, оптимизированы условия дробления. Разработаны и адаптированы клинические анкеты для оценки психоневрологического статуса, проведена оценка когнитивных функций. Проведен обзор литературы по критерию стимуляции аутофагии и проявлению сенолитической активности, начаты работы по созданию банка потенциальных биологически активных соединений, отработана скриниговая методика визуализации изменений аутофагосом, лизосом и протеосом, определена потенциальная способность стимулировать аутофагию у экстрактов растений. Определена микробиологическая характристика сухого кобыльего молока (саумал) и основные показатели молока

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Сауалнама оңтайландырылып, қала тұрғындары популяциясын зерттеуге Шымкент қ., таңдалынып, рекрутинг және клиникалық-лабораториялық зерттеулер жүргізілді. Ұлты қазақ дені сау адамдарға рекрутинг жүргізілді. ДНҚ үлгісі бөлініп, сипаттама берілді, толық экзомдарды секвенирлеу әдісінің ДНҚ кітапханаларын дайындаудың қадамы оңтайландырылды, ДНҚ бөлшектену жағдайлары оңтайландырылды. Психоневрологиялық жағдайды бағалау мақсатында клиникалық сауалнамалар әзірленді және бейімделді, когнитівті қызметтерді бақылау. Аутофагия және сенолитикалық белсенділік көрсету бойынша әдебиеттерге жүйелік шолу жүргізілді, әлеуетті биологиялық белсенді қосылыстар қоймасын құру басталды; аутофагосомалардың, лизасомалардың және оқшауланған протеосома өзгерістерін визуалдаудың скринингтеу әдістемесі меңгерілді. Өсімдік сығындыларының аутофагияны әлеуетті ынталандыру қабілеті анықталды. Құрғақ жылқы сүтінің (саумал) микробиологиялық сипаттамасы және сүттін негізгі көрсеткіштері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты выполненных работ опубликованы в материалах конференций и рецензируемых научных изданиях.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жүргізілген жұмыстардың нәтижелері конференциялар мен рецензияланған ғылыми басылымдарда баспаға шығарылды

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Генетическая эпидемиология, общественное здравоохранение, менеджмент в здравоохранении, фармация, фармакология, геронтология, экспериментальная медицина, метагеномика, диетология

Field of application (in Kazakh) : Генетикалық эпидемиалогия, қоғамдық денсаулық сақтау, денсаулық сақтау саласындағы менеджмент, фармация, фармакология, геронтология, тәжірибелік медицина, метагеномика, диетология