The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являлся штамм B.fragilis BFR KZ01, который был выделен в 2018 г от пациента с диагнозом острый гангрезно-перфоративный аппендицит, перитонит.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны: B. fragilis FR KZ01 штаммы, ол 2018 жылы жедел гангренозды-перфоративті аппендицит, перитонит диагнозы бар пациенттен бөлінген.

Aim of work (in Russian) : Цель работы -in vitro оценить транскрипционный и протеомный профиль Bacteroides fragilis при воздействии меропенема для изучения взаимосвязи бактериальных генов с механизмами резистентности и метобалическими путями, вовлеченных в ответ на действие меропенема.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – Bacteroides fragilis транскрипциялық және протеомдық профилін меропенемнің әсеріне жауап ретінде қатысатын бактериялық гендердің төзімділік механизмдерімен және метобаликалық жолдармен байланысын зерттеу үшін бағалау.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: микробиологические – культивирование, изучения антибиотикочувствительности; молекулярно-генетические – выделение бактериальной РНК, проподготовка к РНК-секвенированию (NGS); протеомные методы – определение белкового профиля.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: микробиологиялық өсіру, антибиотиктерге сезімталдықты зерттеу; молекулалық генетика – бактериялық РНҚ-ны бөліп алу, секвенирлеуге дайындау, РНҚ секвенирлеу; протеомдық әдістер – ақуыз профилін анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследований наработаны свежие культуры Bacteroides fragilis; определена субингибирующая концентрации (SIC) меропенема; получены субкультуры под действием антибиотика меропенема и при культивирование без него; выделены тотальные РНК, проведено полнотранскриптомное секвенирование изолята B.fragilis BFR KZ01. «Сырые данные» SRA депонированы в NCBI под номером no. SRX22081155. Определены статистически значимые дифференциально экспрессируемые гены (с повышенной и пониженной регуляцией). Определен протеомный профиль B.fragilis BFR KZ01. С помощью ЖХ-МС/МС было идентифицировано 859 белков B. fragilis, используя этапы фильтрации определено 108 дифференциально экспрессируемых белков. Онтологический анализ биологических процессов выявил обогащение по категориям белков, участвующих в трансляции, процессе биосинтеза лейцина, фолдинге белка, процессе биосинтеза жирных кислот и гликолитическом процессе.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеулер нәтижесінде Bacteroides fragilis жаңа культурасы қайта өсірілді; меропенемнің субингибиторлық концентрациясы (SIC) анықталды; меропенем антибиотигінің әсерімен және онсыз өсіру арқылы субкультуралар алынды; жалпы РНҚ бөлінді, B.fragilis BFR KZ01 изолятының толық транскриптомын секвенирлеу жүргізілді. SRA «Шикі деректер» no.SRX22081155 номері бойынша NCBI-де сақталады. Статистикалық маңызды дифференциалды экспрессияланған гендер анықталды (реттелуі жоғары және төмен). B.fragilis BFR KZ01 штаммының протеомдық профилі анықталды. LC-MS/MS көмегімен 859 B. fragilis ақуыздары анықталды, іріктеу қадамдарын қолдану арқылы 108 дифференциалды экспрессияланатын ақуыздар анықталды. Биологиялық процестердің онтологиялық талдауы трансляцияға, лейцин биосинтезі процесіне, ақуыздың қатпарлануына, май қышқылдарының биосинтезі процесіне және гликолитикалық процеске қатысатын ақуыздар санаттары бойынша байытуды анықтады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Данный проект способствовал развитию научного направления РНК-cеквенирование транскриптома микроорганизмов и изучение протеома микроорганизмов на основе масс-спектрометрии в Казахстане,

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бұл жоба микроорганизмдер транскриптомының РНҚ секвенциясы ғылыми бағытын дамытуға және Қазақстанда масс-спектрометрия негізінде микроорганизмдердің протеомын зерттеуге

Level of implementation (in Russian) : фундаментальная наука.

Level of implementation (in Kazakh) : іргелі ғылым үшін.

Efficiency (in Russian) : Эффективность и значимость работы - данный проект решает фундаментальную задачу, поскольку изучение у В. fragilis транскрипционного ответа после воздействия субингибирующих концентраций меропенема способствует пониманию различных стратегий выживания бактерий в стрессовых условиях окружающей среды, то есть способствует более глубокому пониманию механизмов формирования резистентности у бактероидов.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың тиімділігі және мәнділігі – бұл жоба негізгі мәселені шешеді, өйткені Bacteroides fragilis меропенемнің субингибирлеуші концентрациясының әсерінен кейін транскрипциялық реакцияны зерттеу бактериялардың қоршаған ортаның стресстік жағдайларында өмір сүруінің әртүрлі стратегияларын түсінуге көмектеседі, яғни бактероидтерде қарсылықтың қалыптасу механизмдерін тереңірек түсінуге көмектеседі.

Field of application (in Russian) : фундаментальная наука.

Field of application (in Kazakh) : іргелі ғылым үшін.