The object of research, development or design (in Russian) : Фундаментальные задачи механики жидкости и газа, новых деформируемых тел, надежности и энергоэффективности машин, механизмов, робототехники

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сұйықтық және газ механикасының, жаңа деформацияланатын денелер механикасының, машиналар, механизмдер, робототехниканың сенімділігі және энергия тиімділігінің іргелі мәселелері

Aim of work (in Russian) : Разработка и развитие методов механики, исследования теплообмена неньютоновской жидкости в ламинарных и турбулентных течениях, нестационарных термомеханических состояний упругих, упруго-пластических твердых тел, закономерностей деформирования и разрушения горных пород и строительных материалов, моделирования добычи полезных ископаемых, механики машин и роботов, в т.ч. на основе современных подходов машинного обучения и достижений цифровых технологии.

Aim of work (in Kazakh) : Механика әдістерін жасау және дамыту, ламинарлы және турбулентті ағындардағы Ньютондық емес сұйықтықтың жылу алмасуын, серпімді, серпімді-пластикалық қатты денелердің стационарлы емес термомеханикалық күйлерін, тау жыныстары мен құрылыс материалдарының деформациялану және бұзылу заңдылықтарын, тау-кен жұмыстарын, машиналар мен роботтардың механикасын, оның ішінде заманауи машиналық оқыту тәсілдері мен цифрлық технологияның жетістіктеріне негізделген модельдеу.

Методы исследования (на русском) : аналитические и численные расчеты, эксперименты

Методы исследования (на казахском) : аналитикалықжәне сандық есептеулер, эксперименттер

Obtained results and novelty (in Russian) : проведён анализ моделей течения жидкостей в полидисперсных пористых средах; установлены основные химические процессы, присутствующие при бактериальном выщелачивании металлов из сульфидных руд; проведен анализ актуальности и практической значимости исследования ламинарного неизотермического течения и теплообмена вязкопластичной жидкости в трубе для различных приложений; исследовано уравнение баланса массы и его аналитическое решение; разработаны методы определения значений термического удлинения стержня и осевого усилия, а также законов распределения всех составляющих напряжения, деформации и поле перемещения; построены тензоры Грина транспортных уравнений Био при дозвуковых и трансзвуковых скоростях движения источника возмущений; разработаны методы исследования переходной динамики анизотропного гироскопического ротора и контроля резонансными амплитудами; исследованы асимптотические свойства кинетического момента спутника с маховиками для уравнений кинематики в кватернионах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : полидисперсті кеуекті ортадағы сұйықтық ағынының үлгілеріне талдау жасалды; сульфидті кендерден металдарды бактериялық шаймалау кезінде болатын негізгі химиялық процестер анықталды; әртүрлі қолдану үшін құбырдағы вископластикалық сұйықтықтың ламинарлық изотермиялық емес ағыны мен жылу беруін зерттеудің өзектілігі мен практикалық маңыздылығына талдау жасалды; масса балансының теңдеуі және оның аналитикалық шешімі зерттелді; өзекшенің және осьтік күштің термиялық ұзару мәндерін, сондай-ақ кернеудің, деформацияның және орын ауыстыру өрісінің барлық компоненттерінің таралу заңдылықтарын анықтау әдістері әзірленді; Био тасымалдау теңдеулерінің Грин тензорлары бұзылу көзінің дыбыстан тыс және трансоникалық жылдамдықтарында құрастырылды; анизотропты гироскопиялық ротордың өтпелі динамикасын зерттеу және резонанстық амплитудаларды басқару әдістері әзірленді; кватерниондардағы кинематикалық теңдеулер үшін маховиктері бар спутниктің бұрыштық импульсінің асимптотикалық қасиеттері зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Комплексное исследование в области механики, запланированные в данной Программе, обеспечит мощный толчок фундаментальных исследований и развитие междисциплинарных взаимодействий между разными направления науки и техники. Экономический эффект от реализации фундаментального исследования складывается от передачи разработанных методик, программных обеспечений, прототипов роботов и РТК на практические использования и коммерциализацию. Социальный эффект заключается в увеличении количества и уровня заработной платы научных кадров Института в 1,5 раза, создания условии последовательного развития и возможности развития научных школ и коллективов в области механики и робототехники.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Осы Бағдарламада жоспарланған механика саласындағы кешенді зерттеулер іргелі зерттеулерге және ғылым мен техниканың әртүрлі салалары арасындағы пәнаралық өзара әрекеттесуді дамытуға қуатты серпін береді. Іргелі зерттеулерді жүзеге асырудан алынатын экономикалық нәтиже әзірленген әдістерді, бағдарламалық қамтамасыз етуді, роботтардың тәжірибелік үлгілерін және РТК тәжірибелік пайдалану және коммерцияландыру үшін беруден тұрады. Әлеуметтік нәтиже институттың ғылыми қызметкерлерінің саны мен еңбекақы деңгейін 1,5 есеге арттыру, механика және робототехника саласындағы ғылыми мектептер мен ұжымдарды дәйекті дамытуға және дамыту мүмкіндігіне жағдай жасау болып табылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : университеты, НИИ, конструкторское бюро, геофизика, сейсмология, сейсмостойкое строительство

Field of application (in Kazakh) : университеттер, ҒЗИ, конструкторлық бюро, геофизика, сейсмология, жер сілкінісіне төзімді құрылыс